In Antwerpen-zuid doet zich een coronapiek(je) voor. Bijzonder aan deze piek is dat hij al was voorspeld op grond van metingen in het rioolwater. Sinds vorige week zijn op de website van de Belgische gezondheidsdienst Sciensano de wekelijkse rapporten in te zien over de aanwezigheid van SARS-CoV-2-deeltjes in het rioolwater van 42 afvalwaterzuiveringsstations. Twee keer per week wordt er getest op virusdeeltjes, als snelle graadmeter voor de lokale circulatie van Covid-19, aldus Het Nieuwsblad (zie 3.1). Alle stations samen dekken 45% van de totale Belgische bevolking. In het afvalwater van het station Antwerpen-Zuid liep de viruspartikeldichtheid sinds 1 juli op van 23,7 RNA-kopieën per ml naar 81,6 partikels per ml, een overschrijding van de alarmdrempel.

De toename wordt weerspiegeld in het aantal geconstateerde positieve testen deze week. "Wij hebben weet van een stijging in het zuiden van de stad vanaf 15 augustus”, zegt dokter Stefaan Van der Borght, populatiemanager van de eerstelijnszones in Antwerpen. “Vorige week zijn 250 mensen in de zone Zuid Antwerpen positief getest, terwijl er dat voor heel Antwerpen bijna 900 waren. De stijging van virus in het afvalwater is dus goed gecorreleerd met een stijging van de infecties.”

De verklaring voor die lokale toename is volgens Van der Borght "de terugkeer van mensen die op familiebezoek zijn gegaan in een rode zone." Die bevinden zich momenteel vooral in Afrika, maar ook Spanje, Frankrijk en Griekenland zijn rood.

Het testen van het rioolwater is een snelle tool om het risico van de verspreiding in te schatten. Sneller dan testen, omdat ongeveer de helft van de geïnfecteerden wel virusdeeltjes in hun ontlasting hebben terwijl ze geen, nog geen of slechts milde symptomen hebben en zich (dus) niet laten testen.

Nederland geldt als voorloper op het gebied van rioolwateronderzoek. Op dit moment adviseert Nederland zowel de Europese Commissie als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over hoe andere landen rioolwater kunnen gebruiken bij de opsporing en bestrijding van corona. "Wij hebben veel ervaring met het opsporen van virussen in het rioolwater en ook nog eens een rioolwatervoorziening waar bijna alle 17 miljoen huishoudens op zijn aangesloten," legde RIVM-onderzoeker Ana Maria de Roda Husman eerder al uit in het AD. Nederland verdubbelt het aantal rioolwatermetingen: vanaf dit najaar wordt op 300 locaties 3 of 4 keer per week getest en plaats van 1 of 2 keer. Bovendien zijn in samenwerking met de GGD's scenario's opgesteld om snel in actie te kunnen komen als bijvoorbeeld blijkt dat het virus één bepaalde plek oplaait. Dan kan de GGD al met bron- en contactonderzoek beginnen.

Overigens gaan in Nederland naast het rioolwateronderzoek op het Coronadashbord van de overheid nog 2 alarmbellen af: het aantal positieve testen en het aantal ziekenhuisopnames.
Dit artikel afdrukken