Het lukte Wakker Dier om alle Nederlandse supermarkten vanaf 1 januari 2024 minimaal 1-sterkip te laten verkopen. Dat is kip van een traaggroeiende soort met een uitloop onder een afdak. De ploffer en de tussenkip - 'flopkip' in Wakker Diers taal - verdwijnen uit de winkelschappen, al kan er nog een reguliere kip verwerkt zijn in de kipnuggets en -kluifjes die je onderweg eet, op een pizza en een blik of pakje gedroogde kippensoep. Die laatste categorie is niet niks; ongeveer de helft van de consumptie van een gemiddelde Nederland komt niet uit het versschap van de supermarkt.

We lieten eerder deze week al zien dat denkbaar is de sterkip in het oosten van de EU geproduceerd zal gaan worden, terwijl Nederland zelf plofkip blijft produceren. Toch zit het grote werk van Wakker Dier voor slachtkuikens er in Nederland op. Voor productie op enige schaal, beschikt ons land niet over de ruimte voor kip met vrije uitloop onder de blote hemel - zoals 2 en 3 sterren die vereisen.

Waar gaat Wakker Dier zijn belangrijkste energie dan nu op richten?

We vroegen het campagneleider Anne Hilhorst. Ze vertelt dat de actieorganisatie zich nu hoofdzakelijk gaat richten op verbetering van het welzijn van Nederlandse melkkoeien. "Er bestaan nauwelijks regels voor de manier waarop boeren hun koeien in de stal houden", zegt Hilhorst. "Op dat gebied is veel te verbeteren. Nu zien we dat stallen te klein en te vies zijn. We hebben onderzoek laten doen waaruit duidelijk blijkt dat veel te veel koeien in die omstandigheden pijnlijke infecties aan hun poten, klauwen en uiers oplopen. Goede normen kunnen een belangrijk verschil maken. Daar gaan we ons voor inzetten."

Wakker Dier bereidt een campagne-reeks voor om supermarkten ervan te overtuigen dat ze melk moeten gaan verkopen met minstens één Beter Leven-ster van de Dierenbescherming. Hilhorst noemt Jumbo als voorbeeld. "Jumbo verkoopt al melk met één ster. Dat garandeert dat koeien kunnen liggen, zich lekker kunnen laten borstelen, de ligbox bedekt is met strooisel en dat de dieren 120 dagen per jaar, zes uur per dag in de wei lopen."

Nieuwe dynamiek
De organisatie plaatst Jumbo op kop omdat de super een - bescheiden - melkplas brengt op basis van de normen die de Dierenbescherming en Natuur&Milieu hebben opgesteld.
De gezamenlijk opgestelde standaard van de twee NGO's haalde het niet als dominante standaard in Nederland omdat grootzuivelaar FrieslandCampina (circa 75% van de melkstoom en huisleverancier van melk bij alle Nederlandse supers, met uitzondering van AH) koos voor keurmerk PlanetProof van de voormalige Stichting Milieukeur.

Nu zien we dat stallen te klein en te vies zijn. We hebben onderzoek laten doen waaruit duidelijk blijkt dat veel te veel koeien in die omstandigheden pijnlijke infecties aan hun poten, klauwen en uiers oplopen
Realisme gebiedt te zeggen dat Jumbo voornamelijk PlanetProof-melk verkoopt en de Dierenbeschermingsmelk voert om onderscheid en dus keuze op het schap te bieden. Albert Heijn moet gelden als de feitelijke Nederlandse marktleider in betere melk. Het Beter voor koe, natuur en boer-label van de blauwe supermarktformule levert de boer 5 cent extra op per liter melk, op basis van een geheel eigen systeem waarin de sterren geen rol spelen. Albert Heijn heeft al zijn huiszuivel inmiddels onder het Beter voor ... -keurmerk gebracht.

Op de vraag of Albert Heijn nu 'om' moet naar de normen van de Dierenbescherming, antwoordt Hilhorst zonder aarzelen "nee". Hilhorst: "Albert Heijn heeft een duidelijk systeem dat door onafhankelijke instanties wordt gecontroleerd. Daar hebben we vertrouwen in. Ook zien we dat Albert Heijn voorloopt op PlanetProof, maar we gaan goed kijken of het voor de dieren minimaal even goed is als de eisen van de Dierenbescherming. We denken dat er in de stal nog wel wat te verbeteren valt."

De nieuwe campagnes kunnen weer een geheel nieuwe dynamiek op het gebied van standaards en concurrentie op dat terrein teweeg brengen.

Wakker Dier heeft Albert Heijn jarenlang dwars gezeten met acties tegen de 'flopkip'. Toen de blauwe super uiteindelijk als eerste aankondigde over te gaan op 1-ster kip volgde de hele markt binnen enkele weken. Voor zuivel vaart het bedrijf echter geheel op het kompas van zijn eigen standaards waarmee het in 2017 zijn eigen toon zette en die het sindsdien doorontwikkelde.
Dit artikel afdrukken