Het komende kabinet kán de stikstofcrisis (kosten-)effectief en juridisch houdbaar aanpakken door de Nederlandse natuurkwaliteit gebiedsspecifiek te verbeteren. Dat schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de policy brief 'Naar een uitweg uit de stikstofcrisis'.
Het nieuwe kabinet "doet er verstandig stikstofmaatregelen telkens gebiedsgericht af te wegen tegen natuur- en klimaatdoelen, en van meet af aan duidelijk te zijn over het langetermijnperspectief voor de landbouw in de betreffende regio’s", aldus het PBL in het beleidsadvies.
Dat langetermijnperspectief liegt er niet om: er is een "ongekende transformatie van het landelijke gebied" op komst. In de 'stikstofgevoelige' provincies Gelderland, Noord-Brabant en Overijssel zal geen landbouw meer mogelijk zijn. "Zelfs niet wanneer ze biologisch of extensief zijn of gebruik maken van innovatieve technologie." Dat gaat grote impact hebben op de duizenden boerengezinnen in die gebieden. "Hoe strikter de lange-termijndoelen die voor de landbouw gekozen worden met het oog op stikstof en klimaat, hoe eerder niet goed doordachte maatregelenkeuzes tot kostbare risico’s kunnen leiden," schrijft het PBL.
Volgens het PBL is de huidige stikstofaanpak onvoldoende gericht op natuurherstel. Stikstofdepositie is weliswaar een belangrijke, maar niet de enige indicator voor de natuurkwaliteit van een gebied. De Europese Vogel- en Habitatrichtlijn biedt een helder kader om de natuurkwaliteit aan te pakken. Het PBL pleit daarom voor een integrale strategie waarbij behalve naar stikstof ook waterbeschikbaarheid en -kwaliteit en de inrichting en de omvang van natuurgebieden bekeken worden.
Het advies van het PBL sluit aan bij de lijn van denken in het vorige week naar buiten gebrachte actieplan van stikstofprofessor Jan-Willem Erisman (Universiteit van Leiden) en landschapsarchitect Berno Strootman. Ook zij adviseren gebiedsgericht te werken en breder te kijken dan stikstof alleen en doen daarom het voorstel te beginnen bij het Groene Hart en de Veluwe. Het advies riep heftige emoties op onder boeren. Woensdag staan acties gepland op zowel het Malieveld in Den Haag als in de regio.
Dit artikel afdrukken
Dat langetermijnperspectief liegt er niet om: er is een "ongekende transformatie van het landelijke gebied" op komst. In de 'stikstofgevoelige' provincies Gelderland, Noord-Brabant en Overijssel zal geen landbouw meer mogelijk zijn. "Zelfs niet wanneer ze biologisch of extensief zijn of gebruik maken van innovatieve technologie." Dat gaat grote impact hebben op de duizenden boerengezinnen in die gebieden. "Hoe strikter de lange-termijndoelen die voor de landbouw gekozen worden met het oog op stikstof en klimaat, hoe eerder niet goed doordachte maatregelenkeuzes tot kostbare risico’s kunnen leiden," schrijft het PBL.
Volgens het PBL is de huidige stikstofaanpak onvoldoende gericht op natuurherstel. Stikstofdepositie is weliswaar een belangrijke, maar niet de enige indicator voor de natuurkwaliteit van een gebied. De Europese Vogel- en Habitatrichtlijn biedt een helder kader om de natuurkwaliteit aan te pakken. Het PBL pleit daarom voor een integrale strategie waarbij behalve naar stikstof ook waterbeschikbaarheid en -kwaliteit en de inrichting en de omvang van natuurgebieden bekeken worden.
Risico's
Wanneer nu in stikstofgevoelige provincies als Noord-Brabant of Gelderland geïnvesteerd wordt in emissiearme open veehouderij, dan leidt dat bij een keuze voor strikte doelen op langere termijn tot te veel restemissies om die doelen te kunnen halen. Innovatieve bedrijven zullen dan over enkele decennia alsnog moeten verdwijnen. Boerengezinnen zal hiermee niet tijdig een uitweg geboden worden. Bovendien zal de waarde van deze bedrijven met kostbare emissiebeperkende agro-technologie versneld moeten worden afgeschreven zodat er mogelijk geen bedrijfseconomisch haalbare oplossingen zijn.
Daarnaast leidt een niet-gebiedsgerichte aanpak tot weinig effectief natuurherstel op de plekken waar dit nú het meest urgent is. De huidige stikstofaanpak is grotendeels. Zo'n benadering sluit onvoldoende aan bij de doelen uit de Europese Habitatrichtlijn die geformuleerd is vanuit specifieke gebiedsdoelstellingen.
Wanneer nu in stikstofgevoelige provincies als Noord-Brabant of Gelderland geïnvesteerd wordt in emissiearme open veehouderij, dan leidt dat bij een keuze voor strikte doelen op langere termijn tot te veel restemissies om die doelen te kunnen halen. Innovatieve bedrijven zullen dan over enkele decennia alsnog moeten verdwijnen. Boerengezinnen zal hiermee niet tijdig een uitweg geboden worden. Bovendien zal de waarde van deze bedrijven met kostbare emissiebeperkende agro-technologie versneld moeten worden afgeschreven zodat er mogelijk geen bedrijfseconomisch haalbare oplossingen zijn.
Daarnaast leidt een niet-gebiedsgerichte aanpak tot weinig effectief natuurherstel op de plekken waar dit nú het meest urgent is. De huidige stikstofaanpak is grotendeels. Zo'n benadering sluit onvoldoende aan bij de doelen uit de Europese Habitatrichtlijn die geformuleerd is vanuit specifieke gebiedsdoelstellingen.
Het advies van het PBL sluit aan bij de lijn van denken in het vorige week naar buiten gebrachte actieplan van stikstofprofessor Jan-Willem Erisman (Universiteit van Leiden) en landschapsarchitect Berno Strootman. Ook zij adviseren gebiedsgericht te werken en breder te kijken dan stikstof alleen en doen daarom het voorstel te beginnen bij het Groene Hart en de Veluwe. Het advies riep heftige emoties op onder boeren. Woensdag staan acties gepland op zowel het Malieveld in Den Haag als in de regio.
Natuurkwaliteit
Naast het verlagen van de stikstofdepositie, kan de sleutel voor het verbeteren van natuurkwaliteit liggen bij een integrale strategie voor verbetering van de waterbeschikbaarheid of -kwaliteit en de inrichting en de omvang van natuurgebieden. Dit sluit aan bij de recente Europese biodiversiteitsstrategie. Belangrijk is om op korte termijn de stikstofmaatregelen te prioriteren rond gebieden waar de overschrijding van de kritische depositiewaarde zeer fors is en de natuurkwaliteit nu achteruitgaat. Een eenzijdige focus op generieke verlaging van de stikstofdepositie kan ondanks dure maatregelen tot suboptimale resultaten leiden, waarbij natuurherstel uitblijft in gebieden waar dit vanuit de Europese Habitatrichtlijn prioriteit zou moeten hebben.
Naast het verlagen van de stikstofdepositie, kan de sleutel voor het verbeteren van natuurkwaliteit liggen bij een integrale strategie voor verbetering van de waterbeschikbaarheid of -kwaliteit en de inrichting en de omvang van natuurgebieden. Dit sluit aan bij de recente Europese biodiversiteitsstrategie. Belangrijk is om op korte termijn de stikstofmaatregelen te prioriteren rond gebieden waar de overschrijding van de kritische depositiewaarde zeer fors is en de natuurkwaliteit nu achteruitgaat. Een eenzijdige focus op generieke verlaging van de stikstofdepositie kan ondanks dure maatregelen tot suboptimale resultaten leiden, waarbij natuurherstel uitblijft in gebieden waar dit vanuit de Europese Habitatrichtlijn prioriteit zou moeten hebben.
UPDATE 14u30:
Reactie FDF, mede naar aanleiding van de eerdere stroom van rapporten en plannen
De Farmers Defence Force kondigt vandaag op harde toon aan zich met hand en tand te zullen verzetten. Het lijkt erop dat de stroom aan rapporten en lekken van de laatste weken de gevoelens van boeren versus die van de samenleving sterk negatief hebben beïnvloed.
Daarnaast schrijft de FDF in een begin van de maandagmiddag verzonden bericht:
Een actiedag op 4 locaties in de regio’s: Assen e.o., Zwolle e.o., Arnhem e.o. en Den Bosch e.o.
Een zeer doelgerichte actiedag!
Wat begon als een stikstofcrisis is uitgemond in ‘De Stikstofaffaire’. Dat kunnen we inmiddels met zekerheid stellen! Doodgegooid zijn we met ‘plannen’ die maar één ding met elkaar gemeen hebben: de hele stikstofproblematiek op het bord van de boeren leggen, de boeren van hun land verjagen en de leefbaarheid op het platteland voor boer en burger, vernietigen.
“Regie op ruimte”, van Veerman en consorten, het ‘Versnellingsakkoord Stikstof’ plan van LTO, Bouwend Nederland en Co; de Coalitie Toekomstgerichte Melkveehouderij, alweer met LTO en NAJK, NZO en Rabobank, het idiote ‘Naar een ontspannen Nederland’ van Erisman en Strootman en sinds maandag 5 juli, het “rapport” van het PBL ‘Naar een uitweg uit de stikstofcrisis’. Eén Gemene deler: de boeren moeten opdonderen!!!
Boerenfamilies worden onteigend en verdreven van hun land – voor een probleem dat niet door ons wordt veroorzaakt! Over ons lijk!! Voor GEEN van de plannen is in de landbouwsector sprake van enige steun!
Op 7 juli gaan we wat zaakjes rechtzetten! In de regio, waar de zwaarste klappen gaan vallen als de politiek op de door haar ingezette weg, onverminderd voort kan zetten.
FDF gaat actievoeren, niet door vele uren te rijden en te luisteren naar een lange rij sprekers die ons geen oplossing bieden en waarvan een aantal, ons de hemel in zullen prijzen, maar ons net zo snel een mes in de rug steken als dat beter uitkomt. Vergeet niet wíe aan tafel zaten toen deze kwade opzet, deze desastreuze plannen tegen de boeren van Nederland werden bekokstoofd. Vergeet niet wie de portemonnee heeft getrokken voor deze onderzoeken en rapporten. Vergeet niet wie er zwegen – tot de plannen uitlekten.
En terwijl Den Haag ’s morgens vroeg nog denkt: “Laat die boertjes maar een dagje “spelen in de wei”, die zien morgen wel dat er weer NIETS veranderd is”, gaan wij de zaken op 7 juli anders aanvliegen. Bikkelhard maar binnen de wet! FDF laat zich niet meer belazeren door de verraders van onze sector.
7 juli doen wij het anders. 7 juli delen de strijders van FDF een mokerslag uit.
Aan de leugenaars, de rovers en de slopers, met hun politiek en hun achterkamertjesgekonkel. Het is na 7 juli GEDAAN met de spelletjes ten koste van de boeren van Nederland. Die gezagsgetrouw en te goeder trouw hebben gehandeld.
Reactie FDF, mede naar aanleiding van de eerdere stroom van rapporten en plannen
De Farmers Defence Force kondigt vandaag op harde toon aan zich met hand en tand te zullen verzetten. Het lijkt erop dat de stroom aan rapporten en lekken van de laatste weken de gevoelens van boeren versus die van de samenleving sterk negatief hebben beïnvloed.
Daarnaast schrijft de FDF in een begin van de maandagmiddag verzonden bericht:
Een actiedag op 4 locaties in de regio’s: Assen e.o., Zwolle e.o., Arnhem e.o. en Den Bosch e.o.
Een zeer doelgerichte actiedag!
Wat begon als een stikstofcrisis is uitgemond in ‘De Stikstofaffaire’. Dat kunnen we inmiddels met zekerheid stellen! Doodgegooid zijn we met ‘plannen’ die maar één ding met elkaar gemeen hebben: de hele stikstofproblematiek op het bord van de boeren leggen, de boeren van hun land verjagen en de leefbaarheid op het platteland voor boer en burger, vernietigen.
“Regie op ruimte”, van Veerman en consorten, het ‘Versnellingsakkoord Stikstof’ plan van LTO, Bouwend Nederland en Co; de Coalitie Toekomstgerichte Melkveehouderij, alweer met LTO en NAJK, NZO en Rabobank, het idiote ‘Naar een ontspannen Nederland’ van Erisman en Strootman en sinds maandag 5 juli, het “rapport” van het PBL ‘Naar een uitweg uit de stikstofcrisis’. Eén Gemene deler: de boeren moeten opdonderen!!!
Boerenfamilies worden onteigend en verdreven van hun land – voor een probleem dat niet door ons wordt veroorzaakt! Over ons lijk!! Voor GEEN van de plannen is in de landbouwsector sprake van enige steun!
Op 7 juli gaan we wat zaakjes rechtzetten! In de regio, waar de zwaarste klappen gaan vallen als de politiek op de door haar ingezette weg, onverminderd voort kan zetten.
FDF gaat actievoeren, niet door vele uren te rijden en te luisteren naar een lange rij sprekers die ons geen oplossing bieden en waarvan een aantal, ons de hemel in zullen prijzen, maar ons net zo snel een mes in de rug steken als dat beter uitkomt. Vergeet niet wíe aan tafel zaten toen deze kwade opzet, deze desastreuze plannen tegen de boeren van Nederland werden bekokstoofd. Vergeet niet wie de portemonnee heeft getrokken voor deze onderzoeken en rapporten. Vergeet niet wie er zwegen – tot de plannen uitlekten.
En terwijl Den Haag ’s morgens vroeg nog denkt: “Laat die boertjes maar een dagje “spelen in de wei”, die zien morgen wel dat er weer NIETS veranderd is”, gaan wij de zaken op 7 juli anders aanvliegen. Bikkelhard maar binnen de wet! FDF laat zich niet meer belazeren door de verraders van onze sector.
7 juli doen wij het anders. 7 juli delen de strijders van FDF een mokerslag uit.
Aan de leugenaars, de rovers en de slopers, met hun politiek en hun achterkamertjesgekonkel. Het is na 7 juli GEDAAN met de spelletjes ten koste van de boeren van Nederland. Die gezagsgetrouw en te goeder trouw hebben gehandeld.
In de Media
-
Naar een uitweg uit de stikstofcrisis
Planbureau voor de Leefomgeving -
Stikstofcrisis vraagt afgewogen keuze stikstof-, natuur- en klimaatdoelen voor landbouw
Planbureau voor de Leefomgeving -
Planbureau: door strenge regels op sommige plekken straks geen landbouw mogelijk
NOS -
PBL: geen landbouw meer mogelijk in Brabant en Gelderland bij strenge stikstofregels
Trouw -
Planbureau: bij strenge stikstofregels heeft verder boeren vaak geen zin
Het Parool -
Planbureau: Groot deel boeren moet weg om aan stikstofregels te voldoen
AD -
PBL waarschuwt voor te strenge stikstofdoelen
FoodAgriBusiness -
PBL: In sommige gebieden geen ruimte meer voor veehouderij door stikstof
Het Financieele Dagblad -
PBL: Veestapel in Nederland moet fors kleiner om klimaatdoelen te halen
de Volkskrant -
Gevolgen strenge stikstofregels? 'Ongekende transformatie van landelijk gebied'
RTL Nieuws -
Planbureau: 'Gebiedsgerichte aanpak stikstof nodig'
Nieuwe Oogst -
PBL: met strengere stikstofregels nauwelijks nog landbouw mogelijk in delen Nederland
NRC -
En volgend stikstofrapport pleit voor exodus boeren
Boerenbusiness -
Planbureau: zelfs met een biokoe lukt het niet om stikstofdoelen te halen
NRC
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Oplossing: Andere natuur. Eentje die met iets meer Stikstof ook uit de voeten kan. Loofbos bijvoorbeeld. Legt ook even veel meer CO2 vast.
Natuurbeheerders mogen ook wel eens aan hun jasje getrokken worden.
willem van aaken Logische redenering. Wel de kans dat het allemaal brandnetels worden....
Zie de Update, de posities verharden. De plannenmakerij ontaardt daarmee in een volstrekte polarisatie waar niet meer uit te komen valt.
Agrifacts presteert het vanmorgen ook nog even om de vraag of er wellicht te weinig stikstof op de Veluwse belandt serieus te stellen. Daarmee is de verwarring wel weer compleet onder boeren.
Hoe verder? Ik denk dat alle plannenmakers zich de vraag moeten stellen of ze niet eens naar een cursus communicatie en/of sociale psychologie hadden moeten gaan.
#2 nu worden het distels. Nee, zonder gekheid, bij een veranderend klimaat moet je toch niet tot in den treure streven om een ouderwets landschap te verheerlijken. Pas u aan en overleef, bedoelde Darwin.