"Shit, had dit nu even gedeeld", dacht viroloog Marion Koopmans bij het onverwacht bekend raken van een lijst met diersoorten die in Wuhan verkocht werden op wildmarkten.

Koopmans maakte deel uit van de WHO-missie naar Wuhan om de oorsprong van het coronavirus te achterhalen, die zich onder meer focuste op de Huanan Seafood Market in Wuhan waar wilde dieren werden verhandeld. Maar geheel buiten het zichtveld van de onderzoeksmissie blijken Chinese, Britse en Canadese onderzoekers al drie jaar bezig te zijn geweest de dierenhandel in Wuhan in kaart te brengen, op zoek naar de voor mensen dodelijke tekenkoorts SFTS. De onderzoekers telden daarvoor de verhandelde dieren in 17 marktstallen, verspreid over vier markten in Wuhan.

"We hadden toevallig iemand op de juiste tijd op de juiste plek," zegt zoöloog Chris Newman in de Volkskrant (4.2). "Wie had kunnen bedenken dat er een heel nieuw pandemisch virus zou opduiken?" Het team telde circa 50.000 exotische dieren. Van wasbeerhonden en schubdieren tot eekhoorns, egels, bergmarmotten, hazen, wasberen, duiven, slangen, kraaien en zelfs muntjaks, everzwijnen en krokodillen. Per maand ging het om zo'n 1.200 dieren, waarvan de verkoop oogluikend werd gedoogd.

Maar toen brak de coronapandemie uit. En gingen wetenschappers verwoed op zoek naar de 'tussengastheer' die het coronavirus op de mens zou hebben kunnen overbrengen. Vleermuizen werden verdacht, en schubdieren. Maar die werden volgens Newman nou juist op 'zijn' markten niet verhandeld. Hij was bovendien vooral bezig zijn lijst 'volgens de regelen der kunst' gepubliceerd te krijgen. "We wilden niet overkomen als zomaar wat mensen met zomaar wat data uit Wuhan."

Marion Koopmans reageert geïrriteerd. "Hoe kan het nu dat deze informatie, in een tijd waarin we hebben afgesproken alle data snel en publiekelijk te delen, zo lang blijft hangen?" Zij ziet op de lijst grote aantallen wasbeerhonden. "We weten uit experimenten dat wasbeerhonden geïnfecteerd kunnen raken door coronavirussen, terwijl ze er nauwelijks ziek van worden. Dat maakt ze voor zo’n virus een veel geschiktere broedplaats dan bijvoorbeeld nertsen, die zo gevoelig zijn voor dit coronavirus dat het er als het ware razendsnel doorheen brandt."

Dat de WHO-missie niet geïnformeerd is over de handel in wilde dieren, verbaast Koopmans niet. Waarschijnlijk wist 'men' er gewoon niet van af. Maar nu de lijst boven tafel is, krijgt de aanbeveling uit het rapport van de WHO-missie weer meer gewicht: "Ga op zoek naar de plaatsen waar de wildfarms waren gelokaliseerd die leverden aan deze markten." China verbood ze, onverwacht, begin 2020. In hoeverre de 'half illegale' dierenhandel daarmee ook tot een einde gekomen is, blijft de vraag.

Dit artikel afdrukken