Er zijn zoveel stikstofrechten in omloop die niet gebruikt worden, dat de papieren uitstoot sterk omlaag kan worden gebracht zonder dat de daadwerkelijke uitstoot significant wordt teruggebracht. Dat concludeert onderzoeksplatform Investico.
De onderzoekers schrijven: het idee voor de stikstofmarkt is in wezen simpel: boeren, maar ook bijvoorbeeld vliegvelden of industriële bedrijven mogen op de virtuele markt onderling handelen in het recht om stikstof uit te stoten. Een varkensboer die gaat stoppen met z’n bedrijf kan zijn ‘stikstofruimte’ die hij niet meer gaat gebruiken, verkopen aan een bedrijventerrein dat wil uitbreiden en daar graag voor wil betalen.
Er is alleen één fundamenteel probleem: hoeveel stikstofrechten een ondernemer bezit, is niet afhankelijk van zijn werkelijke uitstoot maar van zijn vergunning waarin staat hoeveel hij maximaal zou kunnen uitstoten. In werkelijkheid stoten bedrijven vaak minder uit: fabrieken draaien niet altijd op volle toeren en boerenstallen staan zelden helemaal vol.
Volgens de Investico-journalisten kunnen veehouders legaal ruim 16 miljoen kilo stikstof in de vorm van ammoniak (NH3) uitstoten, een derde meer dan nu. De industrie zou over een buffer van zelfs zestig procent nog ongebruikte stikstofruimte hebben. Omdat de rechten verhandelbaar zijn gemaakt tussen de sectoren is de kans op een nadrukkelijke vermindering van de feitelijke emissies slechts gering.
Als de getallen die Investico noemt, kloppen dan is de reductie met 45% uitstoot die Natuurmonumenten, de Stichting Natuur & Milieu, VNO-NCW en LTO Nederland voorstellen in ruil voor €15 miljard innovatie- en uitkoopsubsidies tot 2030 een wassen neus. Datzelfde geldt voor de stikstofwet die daar min of meer mee vergelijkbaar is, maar 5 jaar later tot 50% reductie komt.
Dit artikel afdrukken
Er is alleen één fundamenteel probleem: hoeveel stikstofrechten een ondernemer bezit, is niet afhankelijk van zijn werkelijke uitstoot maar van zijn vergunning waarin staat hoeveel hij maximaal zou kunnen uitstoten. In werkelijkheid stoten bedrijven vaak minder uit: fabrieken draaien niet altijd op volle toeren en boerenstallen staan zelden helemaal vol.
Volgens de Investico-journalisten kunnen veehouders legaal ruim 16 miljoen kilo stikstof in de vorm van ammoniak (NH3) uitstoten, een derde meer dan nu. De industrie zou over een buffer van zelfs zestig procent nog ongebruikte stikstofruimte hebben. Omdat de rechten verhandelbaar zijn gemaakt tussen de sectoren is de kans op een nadrukkelijke vermindering van de feitelijke emissies slechts gering.
Als de getallen die Investico noemt, kloppen dan is de reductie met 45% uitstoot die Natuurmonumenten, de Stichting Natuur & Milieu, VNO-NCW en LTO Nederland voorstellen in ruil voor €15 miljard innovatie- en uitkoopsubsidies tot 2030 een wassen neus. Datzelfde geldt voor de stikstofwet die daar min of meer mee vergelijkbaar is, maar 5 jaar later tot 50% reductie komt.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Spijtig genoeg zijn de meeste veehouderijen niet alleen door de vergunning begrenst maar ook door de dier-rechten. Als gevolg van die laatste komen er niet meer dieren. Meeste stal en bedrijfsaanpassingen industrie moeten allen voldoen aan het gebruik van de best beschikbare technieken en ook zo komt er minder uitstoot.
Dan klopt het dat de enige wijze om meer uitstoot te krijgen het verkopen van de resterende “stikstofrechten” is. Aan wie verkoop je die: aan bedrijven die illegaal produceren zonder vergunning.
Wie zit er dan fout?
Enkele voorbeelden zijn door Hermen Vreugdenhil verzameld in een aantal vragen aan het Brabantse college (olv D66 en Rik Grashof is al veel handel gedaan)
#1 Verwar je nu puntbelasting en piek uitstoot niet met landelijke quotums?
Lokaal telt die vergunning echt wel. Want als de vergunningseigenaar in z'n buidel tast en de missende productierechten koopt. Wat gebeurt er dan lokaal? En wat heeft die lokaal eraan dat elders het aantal dieren lager is geworden.
Wellicht wordt het woord vergunning en productierecht door elkaar gehaald bij tijd en wijlen.
Case:
Vergunning voor 1.000 koeien
Productierechten (1ste beperking*) voor 800 koeien
Vanwege voerkosten en melkopbrengsten zijn er 700 koeien op het bedrijf.
Vraag:
Over hoeveel latente productieruimte mag je spreken in bovenstaand voorbeeld?
* kan fosfaat zijn, stikstof zijn of grondgebonden criteria, etc.
#1 Arend, "Dan klopt het dat de enige wijze om meer uitstoot te krijgen het verkopen van de resterende “stikstofrechten” is. Aan wie verkoop je die: aan bedrijven die illegaal produceren zonder vergunning."
Dat klopt toch niet? Waarom zouden "illegaal producerende" bedrijven stikstofrechten kopen, als ze toch illegaal zijn?
#3 In Nederland word je geacht een vergunning te hebben voor de activiteiten die je uitvoert. Provincie en gemeenten moeten hierop toezien en handhaven. Derhalve zou bekend moeten zijn hoeveel stikstof er wordt uitgestoten. Helaas zijn veel vergunningen of verouderd of in het totaal niet aanwezig (bv Schiphol is incompleet na uitbreidingen aantal vluchten & Lelystad als PAS-melder, maar ook al die Biomassa centrales draaien veelal zonder – de MOB strijd ook hiertegen).
De uitstoot staat wel in de emissieregistratie, maar dan als inschatting geleverd door de bedrijven zelf. Door niet te handhaven hebben we deze situatie zelf gecreëerd en gedogen we het. We gedogen het nog langer, nu de vergunningverlening stil heeft gelegen of geven alsnog vergunningen af obv historische data (Amercentrale, Olam). Schiphol heeft van minister al advies gekregen om ook zelf de markt op te gaan om compensatie te regelen (elders opkopen bedrijven).
De latente (niet gebruikte) ruimte is zeker een probleem als die ineens wel gebruikt gaat worden. De 30% afroming moet de Nederlandse N-belasting verlagen en een stikstofbank duidelijkheid scheppen, maar uitvoering is versnipperd en nog niet op gang. Dan krijg je cowboy-praktijken zoals nu in Brabant. De landelijke overheid zit niet aan het stuur, maar achterin zonder gordel en loopt het risico weer te crashen ten koste van allen die te goeder trouw hebben gehandeld.
#2 Aerius werkt prima op landelijk niveau, pas op lokaal niveau gaat het mis. In deze rapportage gaat het over de landelijke uitstoot.
Ondertussen stapelen de problemen zich ook nog verder op zoals de verkeersuitstoot wat eerder door TNO ook was geconcludeerd. De afkapgrens voor verkeer, de (zee)scheepvaart die niet meetelde, net zoals luchtvaart boven 3000 voet Al die niet inzichtelijke beetjes tellen ook door. We hebben tijd gekocht, maar of het genoeg is, is nog maar de vraag.
Ook de KDW onderbouwing komt weer opzetten: "We hadden alleen KDW’s uitgerekend voor vegetatietypen en niet voor dieren van de Leefgebieden. Toen is er een noodoplossing bedacht. Ik vond dat zelf een beetje provisorisch. We berekenden voor elk van de zeven bodemsoorten een gemiddelde KDW op basis van de vegetatietypen. Vervolgens middelden we die KDW’s weer via een nog verdere generalisatie, om zo bij een KDW van een Leefgebied te komen.”
Arend van t Oever,
Bij de inwerkingtreding van het PAS was alle latente ruimte in vergunningen plotseling weg. Bijv. een boer met 20 stuks melkvee de laatste jaren voor het Pas maar met een milieuvergunning of melding-amvb van bijv. 100 stuks, was voor de NB-wetvergunning maar in orde voor die 20 stuks. Wilde hij er weer meer gaan houden dan moest hij/zij een NB-wetvergunning aanvragen (of PAs-melding doen).
Hele PAS-gebeuren was vooral een legalisatieslag, stikstofrechten afnemen van degene die geen of minder vee hadden en dat schenken aan degene die uitgebreid hadden of plannen daartoe hadden.
Door het afschieten van het PAS zijn oude vergunningen (soms/vaak) weer gaan herleven en zitten uitbreiders soms zonder vergunning. Diefstal mislukt! (persoonlijk vind ik verhandelbaar maken van rechten geen goed idee).
M.b.t. je opmerking over illegaal, ik ken wel een veehouder waar de NB-wet vergunning uiteindelijk is afgeschoten, dus wel nieuwe stal maar geen toereikende vergunning. Als salderen niet lukt dan lijkt mij een dergelijke situatie bij handhaving einde oefening.