In een opmerkelijk vonnis oordeelde de rechtbank in Den Haag dat het olie- en gasbedrijf Shell en zijn toeleveranciers hun emissies vanaf 2030 met 45% moeten hebben gereduceerd ten opzichte van het niveau van 2019, conform het Parijse klimaatakkoord van 2015.

Volgens de rechtbank is Shells doelstelling om zijn emissies met 20% te verminderen onvoldoende ambitieus omdat het bedrijf tot de grootste klimaatveranderaars behoort. De rechtbank bleek ongevoelig voor het argument dat 'Parijs' een akkoord tussen landen is.

Volgens Friends of the Earth/Milieudefensie zal de beperkte ambitie van Shell het halen van de doelstellingen van 'Parijs' - de opwarming van de aarde tegen het einde van de eeuw beperken tot 1,5 graad Celsius - onhaalbaar maken. De rechtbank gaat mee in die gedachte en vindt dat Shell zich moet houden aan de afspraak tussen landen dat een nettovermindering van 45% in 2030 noodzakelijk is om de opwarming van de aarde te beperken. "Dit geldt voor de hele wereld, dus ook voor Shell", aldus de rechter. De uitspraak is met onmiddellijke ingang van kracht. Shell kondigde aan in beroep te gaan.

Als de zaak ook in hoger beroep houdt, opent de uitspraak de weg voor een golf van rechtszaken tegen grote olie-, gas- en kolenmaatschappijen maar ook grote energieverbruikers zoals bijvoorbeeld Hoogovens of bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de snelle groei van energievretende datacenters. De rechtbank van Den Haag schiep een belangrijk precedent door te oordelen dat ook individuele bedrijven - en niet alleen staten - zich aan de doelstellingen van Parijs moet houden. "Tot nu toe was het onmogelijk om bedrijven ter verantwoording te roepen", zegt Peer de Rijk, senior beleidsmedewerker van Friends of the Earth/Milieudefensie, die het initiatief nam tot de dagvaarding tegen Shell. "Dit zal enorme gevolgen hebben."

Roger Cox, advocaat van Friends of the Earth/Milieudefensie, noemde de uitspraak "een keerpunt in de geschiedenis. Deze zaak is uniek omdat het de eerste keer is dat een rechter een groot vervuilend bedrijf opdraagt zich aan het Klimaatakkoord van Parijs te houden."

Zoals de Nederlandse milieu-NGO MOB op het gebied van stikstofuitstoot individuele bedrijven weet te raken, kunnen nu ook klimaat-NGO's bedrijven via de rechter hardhandig en direct aanpakken. Klimaat NGO Urgenda won als eerste een klimaatproces tegen de Nederlandse staat en zette daarmee overheid en parlement in hun hemd, maar kan daar bestens hoge boetegelden mee binnenhalen. Friends of the Earth/Milieudefensie zette de volgende stap: bedrijven platleggen, dan wel dwingen hun bedrijfsvoering zeer ingrijpend te veranderen. Als het oordeel standhoudt, zal de wereld binnen relatief korte tijd kunnen leren of duurzame energie voldoende ontwikkeld is om aan de toenemende energievraag van de moderne wereld te voldoen zonder fossiele brandstoffen. In zijn boek Growth wees de Tsjechisch-Canadese energie- en landbouwexpert Vaclav Smil op de volgens hem onhaalbare uitdaging als de mensheid niet kiest voor snelle negatieve groei.


In de Media

  1. In Landmark Case, Dutch Court Orders Shell To Cut Its Carbon Emissions Faster

    NPR
  2. Shell moet van rechter CO2-uitstoot snel verminderen

    NRC
  3. Rechtbank: Shell moet CO2-uitstoot drastisch verminderen - Vroege Vogels - BNNVARA

    BNN Vara
  4. Shell moet meer doen om klimaatverandering tegen te gaan. Dit is de advocaat die daar achter zit

    De Correspondent
  5. Shell ordered to reduce CO2 emissions in watershed ruling

    Deutsche Welle
  6. Court orders Royal Dutch Shell to cut carbon emissions by 45% by 2030

    The Guardian
  7. Shell: Netherlands court orders oil giant to cut emissions

    BBC
  8. Shell faces court ruling on greenhouse gas emission reduction targets

    Independent
  9. Shell moet van de rechter CO2-uitstoot verlagen

    BNR
  10. Shell moet uitstoot van broeikasgassen sneller terugbrengen, oordeelt Nederlandse rechter

    de Standaard
  11. Nederlandse rechter dwingt Shell uitstoot sneller af te bouwen

    De Tijd
  12. Milieudefensie wint baanbrekende rechtszaak van Shell over CO₂-uitstoot

    NRC
  13. Milieudefensie wint rechtszaak tegen Shell: concern moet uitstoot terugbrengen

    NOS
  14. Rechter dwingt Shell tot strenger klimaatbeleid

    Het Financieele Dagblad
  15. Wereldwijd unicum: Shell moet uitstoot CO2 halveren

    AD
  16. ‘Historische’ uitspraak: Shell moet CO2-uitstoot drastisch verminderen

    Trouw
  17. Rechter: Shell 'kan en moet' CO2-uitstoot fors terugdringen

    RTL Nieuws
  18. Milieudefensie wint historische klimaatzaak: Shell moet CO2-uitstoot verlagen

    de Volkskrant
  19. Ontknoping klimaatrechtszaak tegen Shell: 'Bijna enige manier om planeet te redden'

    RTL Nieuws
  20. Milieudefensie wint rechtszaak, Shell moet uitstoot drastisch verminderen

    Het Parool
  21. Uitspraak tegen Shell is uniek en verstrekkend, zeggen juristen

    NOS
  22. Staatssecretaris Yesilgöz: Ook Shell moet zich aan Klimaatakkoord houden

    AD
  23. ‘Lange tijd stond aandeelhouder op één, nu moet bedrijfsleven ook letten op andere stakeholder: de maatschappij’

    Trouw
  24. A Dutch court rules that Shell must step up its climate change efforts

    New York Times
  25. Court orders Royal Dutch Shell to cut net emissions by 45%

    Washington Post
  26. Pays-Bas : verdict dans le procès climatique contre Shell

    Le Figaro
  27. « Le peuple contre Shell » : la justice néerlandaise impose à Shell de réduire davantage ses émissions de CO2

    Le Monde
  28. Gericht in Den Haag ordnet für Shell schärfere Klimaziele an

    Die Zeit
  29. Urteil: Shell muss CO2-Emissionen reduzieren

    Frankfurter Allgemeine
  30. Shell ordered to cut carbon emissions in landmark Dutch climate case

    South China Morning Post

27 mei 2021

Dit artikel afdrukken