1 min
Pas op met sommige kruiden in de keuken. In combinatie met bepaalde geneesmiddelen kunnen ze schadelijk zijn voor de gezondheid. "De grens tussen plant en geneesmiddel is flinterdun", zegt de Vlaamse toxicoloog Jan Tytgat in Het Nieuwsblad.
Onlangs waarschuwde het RIVM voor kruidenpreparaten met sint-janskruid. Het kruid kan de werking van medicijnen versterken of juist verzwakken, bijvoorbeeld voor chemotherapie of antivirale middelen. Ook zonder wisselwerking met medicijnen kan sint-janskruid leiden tot duizeligheid, diarree en snellere verbranding in de zon. Daarom moet er altijd een waarschuwing op de verpakking staan.
Er zijn nog veel meer kruiden die werkzame stoffen bevatten met een gezondheidseffect, denk aan ginseng, rode salie, kurkuma, knoflook, valeriaan, zonnehoed, ginkgo, gember, groene thee, mariadistel, grapefruit en limoen. Onbedoeld kunnen ze de werking van pijnstillers, bloedverdunners, antidepressiva, antipsychotica, ontstekingsremmers, virusremmers en zelfs chemokuren minder sterk of sterker maken.
Nieuw is de waarschuwing niet. Maar wel een teken van de grote onbekendheid van het publiek met de wisselwerking tussen kruidenpreparaten en medicijnen en de pogingen van de autoriteiten om grip te krijgen op de kruidenproductenmarkt. En dat gaat nu eenmaal gemakkelijker als je kruiden in het keurslijf van medicijnen weet te proppen, schreef bioloog en kruidenspecialist Tedje van Asseldonk hier meerdere malen. Om die reden vraagt het RIVM de overheid voedingssupplementen en theeën met sint-janskruid te reguleren.
Onlangs waarschuwde het RIVM voor kruidenpreparaten met sint-janskruid. Het kruid kan de werking van medicijnen versterken of juist verzwakken, bijvoorbeeld voor chemotherapie of antivirale middelen. Ook zonder wisselwerking met medicijnen kan sint-janskruid leiden tot duizeligheid, diarree en snellere verbranding in de zon. Daarom moet er altijd een waarschuwing op de verpakking staan.
Er zijn nog veel meer kruiden die werkzame stoffen bevatten met een gezondheidseffect, denk aan ginseng, rode salie, kurkuma, knoflook, valeriaan, zonnehoed, ginkgo, gember, groene thee, mariadistel, grapefruit en limoen. Onbedoeld kunnen ze de werking van pijnstillers, bloedverdunners, antidepressiva, antipsychotica, ontstekingsremmers, virusremmers en zelfs chemokuren minder sterk of sterker maken.
Nieuw is de waarschuwing niet. Maar wel een teken van de grote onbekendheid van het publiek met de wisselwerking tussen kruidenpreparaten en medicijnen en de pogingen van de autoriteiten om grip te krijgen op de kruidenproductenmarkt. En dat gaat nu eenmaal gemakkelijker als je kruiden in het keurslijf van medicijnen weet te proppen, schreef bioloog en kruidenspecialist Tedje van Asseldonk hier meerdere malen. Om die reden vraagt het RIVM de overheid voedingssupplementen en theeën met sint-janskruid te reguleren.
Tedje van Asseldonk ik kijk met zeer veel zorg naar deze (politieke) ontwikkelingen. Ik ben voor een behoorlijke vrije markt van bonaticals, botanical extracts etc. Kruiden, groente, fruit, bloemen en planten maken op grote schaal interessante (gezonde, lekkere, bruikbare) phytochemicalien aan. Consumentenmisleiding dat mag niet, maar iets losser zou voor voor de sector en consumenten zeer goed zijn. Als straks alle 'werkbare' moleculen automatische in het domein van farma of big-food-ingredients gaat terechtkomen dan stopt innovatie. Gooien we het kind met het badwater weg.
Hier nog een reactie op het RIVM rapport. Door de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie, NVF (fyto.nl). "De NVF is het niet eens met de aanbevelingen van het RIVM om sint-janskruid in supplementen te beperken en sint-janskruid alleen als geneesmiddel toe te laten, omdat dit ten koste zal gaan van de verkrijgbaarheid van sint-janskruid op de Nederlandse markt. Op dit moment behoort sint-janskruid tot de meest gebruikte kruiden in Nederland. Beperken van de verkrijgbaarheid zou grote maatschappelijk gevolgen kunnen hebben."
En, zoals verwacht, gaat VWS richting verbod sint-janskruid als voedingssupplement, liefst op Europees niveau.
Over (mogelijke) interacties tussen kruiden en medicijnen is inmiddels best veel bekend. Zie bijvoorbeeld deze tabel. In theorie is er erg veel mogelijk. In de praktijk valt het meestal erg mee (of tegen, net hoe je het bekijkt) omdat de chemisch synthetische medicijnen doorgaans veel zwaarder inhakken op je fysiologische parameters. Veel politieke partijen springen graag op de bok 'overheid moet ingrijpen' bij een paar problemen met kruiden, en zwijgen bij de vele problemen met reguliere geneesmiddelen. Sinds sint-janskruid door de EMA erkend is als even werkzaam als reguliere antidepressiva, wordt alles uit de kast gehaald om het product het leven zuur te maken. Nu weer een rapport van het ('u vraagt, wij draaien') RIVM waar niets nieuws in staat. Wat zou het weer gekost hebben? Alles ten gevolge van Radar TV paniekzaaierij voor de kijkcijfers en gretig happende tweedekamerleden.
Ik wil hiermee de supplementensector niet vrijpleiten. Er zijn daar te veel meelifters op kwalitatief goede producten van anderen. Slechte kwaliteitscontrole, al dan niet bewuste vervalsing, contaminatie (nog niet zo lang geleden werden te hoge gehaltes aan pyrrolizidinen in zeer veel preparaten vastgesteld; nu is die norm dan wel belachelijk laag, maar toch, te vaak ontbreekt controle helemaal). Indien zelfregulatie niet beter ter hand genomen wordt, volgt al snel de hamer van het verbod. Goeden lijden onder de kwaden. Helaas.
Nederland wordt een beetje wakker. O jee, kruiden kunnen net zo goed (mee- of tegen-)werken als geneesmiddelen! Overleg dus met uw arts en/of apotheker! Tja, daar ben ik ook voor, maar dan zouden die wel iets moeten weten van geneeskruiden. Helaas is dat meestal niet het geval. Ook bij het RIVM werken geen farmacognosten, wel toxicologen. En die weten van een onschuldig mosterdplantje nog wel een levensgevaarlijk item te maken, zoals we eerder (reactie 24-26) zagen.
200.000 jaar 'mens' heeft het 199.900 jaar zonder medicijnen maar wél met kruiden overleefd.
En toen kwamen er medicijnen, die de levensverwachting hebben opgekrikt maar nog steeds met een keerzijde: "Er vallen in Nederland jaarlijks 17.000 tot 20.000 doden door verkeerde medicijnen of medische fouten met medicijnen". (NRC)
Ook nog "Jaarlijks vierduizend ouderen dood door een val", ten dele door medicijngebruik veroorzaakt. (NRC)
>> Hoeveel dodelijke slachtoffers door keukenkruiden?
Waarom neemt de farmaceutische industrie bij de ontwikkeling van medicijnen de interactie met levensmiddelen en kruiden niet mee?
Overigens is Sint-janskruid géén keukenkruid maar een kruidenmiddel met medicinale werking en staat in de winkel ook niet bij de keukenkruiden. Dit staat op de verpakking: "Sint Janskruid kan de werking van geneesmiddelen nadelig beïnvloeden. Bij gebruik van een geneesmiddel in combinatie met een middel met Sint Janskruid wordt u geadviseerd om contact op te nemen met uw arts of apotheker die u nadere informatie kan geven of de combinatie tot een dergelijke wisselwerking kan leiden of niet."
Die tekst en overleg met de apotheker zou dus ook op veel levensmiddelen en genotsmiddelen moeten staan zoals alcohol, natrium-arm zout, rookwaren, grapefruit, koolsoorten, sojaproducten, groene thee en nog veel meer.
Los van interactie met medicijnen kunnen keukenkruiden zelfs dodelijk zijn, begin dan met een waarschuwing op nootmuskaat, foelie, saffraan en keukenzout.
Zie: 'De meest dodelijke 15 gram uit de super' (Foodlog)