Je kunt er natuurlijk op wachten. Als uit een onderzoek komt dat spinazie heel gezond is, is er altijd wel ergens een lolbroek van een redacteur die schrijft: “Popeye had toch gelijk”. Ditmaal werkte hij of zij bij de DailyMail: “Uit de studie bleek dat het eten van slechts één kop groene bladgroente per dag kan helpen om de spierfunctie te verbeteren.”

De stripfiguur zou zijn kracht halen uit het ijzer in de spinazie. Dat was gebaseerd op de mythe dat spinazie veel ijzer bevat. Duitse onderzoekers hadden een komma verkeerd gezet waardoor er tien keer zoveel uit de test kwam dan er in werkelijkheid inzat. De rest is geschiedenis. Als Popeye veel ijzer had willen binnenkrijgen, had hij beter het blik kunnen opeten.

Stikstofmoleculen
Bovendien gaat het desbetreffende Australische onderzoek, verschenen in The Journal of Nutrition, niet over ijzer, maar over nitraat. Groene bladgroente, naast spinazie ook alle koolsoorten, postelein, andijvie, sla, raapstelen etc., bevat behalve ingewikkelde gezonde fytochemicaliën ook eenvoudig NO3-, een stikstofoxide. Dezelfde stikstofmoleculen als in het stikstofdossier, maar die komen nu voor de verandering eens positief in het nieuws.

Dat nitraat belangrijk is voor de werking van de spieren en dat extra nitraat uit voeding de spierkracht en het uithoudingsvermogen verbetert, is niet het nieuws van deze studie. Dat is al lange tijd bekend en wordt uitgebreid bestudeerd. Foodlog schreef in 2019 over het zogenoemde Heart Beet onderzoek, waarin deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse nitraatrijk bietensap kregen.

Het is gewaagd van de onderzoekers om zo’n duidelijke dosis te koppelen aan de uitkomsten van hun onderzoek
Onder sporters is bietensap een wondermiddel, omdat het goed opneembare nitraat de zuurstoftoevoer naar de spieren verhoogt, maar ook omdat het de contractie van de spiervezels verbetert. Het nieuws van het Australische onderzoek is niet dat nitraatsuppletie gunstig is, maar dat er kennelijk slechts weinig van nodig is om toch al een effect te zien. Want hoeveel blijft er in de pan over van een kopje spinazie? Misschien een eetlepel gekookte groente. Dat moet de grootste spinaziehater toch wel wegkrijgen per dag.

Onderste ledematen
Het is gewaagd van de onderzoekers om zo’n duidelijke dosis te koppelen aan de uitkomsten van hun onderzoek. Ook al omdat ze vaststellen dat het effect van extra nitraat niet bij iedereen even groot is. Het lijkt er dan ook op dat dat ene kopje uit de pen komt van de PR-afdeling van de Edith Cowan University in Perth. De onderzoekers zelf zijn er in de conclusie van het onderzoek wat voorzichtiger mee. “Een hogere gebruikelijke nitraatinname, voornamelijk uit groenten, zou een doeltreffende manier kunnen zijn om de spierkracht en de fysieke functie van de onderste ledematen bij mannen en vrouwen te bevorderen,” schrijven ze.

Ook nieuw aan het onderzoek is dat de bij een grote groep ouderen gemeten effecten los staan van de hoeveelheid lichamelijke inspanning. Het is dus niet alleen gunstig (of meetbaar) bij sporters die veel zwaardere inspanningen leveren dan in het dagelijks leven gebruikelijk zijn. Er wordt ook vooral een effect in de spierkracht van de benen gezien. Het verlies van spierkracht is bij ouderen vaak een factor in botbreuken ten gevolge van valpartijen.

Mechanisme
Van alle proefpersonen van wie over een periode van twaalf jaar gegevens over hun voeding en lichamelijke conditie verzameld waren, at maar één op de tien de aanbevolen hoeveelheid van vijf of zes porties groente per dag. Degenen die de meeste groente aten hadden gemiddeld elf procent meer spierkracht dan degenen in de categorie die de minste groente aten.

“Popeye was iets op het spoor,” konden de PR-medewerkers ook niet nalaten vast te stellen. De Australische wetenschappers hebben al een nieuw project aangekondigd om te onderzoeken hoe nitraat precies werkt op de spieren. Ondanks het vele eerdere onderzoek is dat mechanisme (het zijn er waarschijnlijk meerdere) niet bekend.
Dit artikel afdrukken