Voor de veehouderij is de beer los. Hoge ambtenaren pleiten voor gedwongen krimp van de Nederlandse koeienstapel. Zembla bracht naar buiten dat Rabobank lobbyde tegen krimp van de veehouderij. Eurocommissaris Timmermans vindt dat de bank gedwongen moet afschrijven op de intensieve landbouw in Nederland. Gedwongen krimp lijkt politiek een feit. Maar generieke krimp heeft geen zin, zegt Rabobank-directeur Carin van Huët terug. Daarmee maak je meteen een einde aan de hele sector. Volgens de bank biedt innovatie soelaas en moet daar een langdurige garantie voor worden afgegeven door de politiek in het regeerakkoord. Oud-hoogleraar en agronoom Rudy Rabbinge steunt die gedachte. Krimp treft geen doel, zeggen ze in koor terwijl politiek en in de publieke opinie de teerling al geworpen lijkt. Landbouwschrijver Martijn de Groot heeft soortgelijke bedenkingen en biedt ze hier ter discussie aan.
En opeens is het dan stoer geworden om de Nederlandse boeren zonder blikken of blozen de wacht aan te zeggen. ‘Koeien of huizen,‘ roept Groen Links openlijk, terwijl we weten dat er vele honderdduizenden nieuwe huizen nodig zijn. Bij D66 is inmiddels het mantra geworden dat de veestapel gehalveerd moet worden. Andere partijen nemen dat over, en binnen het ministerie van LNV circuleert een voorstel van consultants om veehouders gedwongen uit te kopen. Minder linkse politieke partijen zijn wat gematigder, maar bijna niemand durft rechtop voor deze oprukkende tankcolonne te gaan staan.
In de kabinetsformatie wordt dat belangrijk. Als één partij iets wil om zijn gehechtheid aan natuur en klimaat te tonen, en de anderen durven er niet tegen te zijn, dan gaat het gebeuren. Dat zou echter een historische fout zijn. Niet alleen omdat onze boeren er groot onrecht mee wordt aangedaan, maar vooral omdat de argumentatie erachter van geen kant deugt. Inkrimpen van de veestapel en geforceerd terugdringen van het aantal boeren is zinloos en dom.
Het idee om koeien, varkens en boeren terug te dringen steunt op twee alarmerende overwegingen plus een bonusoverweging: klimaat, natuur en dierenwelzijn. Dat soort overwegingen is sowieso moeilijk te bestrijden want niemand wil graag te boek staan als degene die vindt dat de natuur of de aarde wel ten onder mogen gaan. Als je er dus niet al te veel verstand van hebt, ben je al gauw geneigd om voor de toekomst van de wereld achter degenen aan te lopen die zeggen haar te kunnen sparen. Zo is dat met vele kiezers en verkozenen, maar veehouderij en zuivel dreigen intussen wel desastreus te worden getroffen. En het ergste is nog dat de voorgestelde maatregelen weinig of niets bijdragen aan de doelen waarvoor ze bedoeld zijn. We lopen de drie overwegingen even langs.
Klimaat wordt er alleen maar slechter van
Eerst het klimaat. Vooral aan koeien wordt daarin een grote rol toegeschreven als uitstoters van het broeikasgas methaan. Die rol is jarenlang dramatisch overdreven met een soortgelijke redenering als die vaak voor vlees en water wordt gevolgd: de productie van een kilo vlees zou tot zelfs 15.000 liter water ‘kosten’. Zoals dat water bij de natuurlijke kringloop hoort en gewoon weer terugkomt op de grond, in de sloot en in het riool, zo geldt dat ook voor koeienmethaan.
Zo betekent ook het halveren van de veestapel of het aantal boeren in dit land niets meer of minder dan vrijwillig een stukje van de wereldproductie weggeven aan andere landen. Het klimaat wordt daar niet beter van maar zelfs slechter: melkveehouderij is daar vrijwel altijd minder efficiënt en vergt meer koeien per kilo product dan hier. Doelloze zelfvernietiging is het, onder de vlag van een reddingsactie voor de aarde. En dat terwijl er goede maatregelen voorhanden zijn die het klimaat wèl helpen, zoals dezer dagen professor Rudi Rabbinge nog eens naar voren bracht.
Stikstof: schieten met een kanon op een mug
Dan de stikstofcrisis. Hier ligt het probleem net iets anders: bij natuur en klimaat staat volgens velen de toekomst van de aarde op het spel, bij milieu de leefbaarheid van onze directe omgeving, maar bij stikstof gaat het over het soort natuur dat we graag om ons heen zien. Dat is een belangrijke kwestie maar werkelijk van een totaal andere orde dan de andere twee. Meestal wordt gesproken over ‘de natuur’ die wordt bedreigd, achteruit kachelt of in een deplorabele toestand verkeert. Het is echter niet ‘de natuur’ waar net slecht mee gaat door stikstofdepositie maar een relatief klein aantal zeldzame plantjes, vooral omdat het dankzij stikstof juist weer goed gaat met andere, concurrerende plantjes. Ik zeg niet dat die plantjes niet belangrijk zijn, integendeel. Maar ik zeg wel dat daarvoor gericht, plaatselijk maatwerk nodig is in plaats van draconische maatregelen die als een verstikkende deken over het hele land worden gegooid.
En ik zeg ook, kortheidshalve, dat bij het beschermen van het laatste zeldzame plantje op deze plek de vraag heel redelijk is welke prijs daarvoor betaald moet worden als het op een andere plek nog goed gedijt. Als het zo ver komt dat het voortbestaan van hele sectoren – de veehouderij, de bouw – op het spel wordt gezet móét op die vraag een antwoord komen. Zolang dat er niet is, zou het onvergeeflijk schieten met een kanon op een mug zijn om maar alvast te beginnen met het ruimen van de veestapel en het opdoeken van bedrijven.
Halveren veestapel brengt niet meer vegetariërs
En tenslotte de bonusoverweging, het opkomend vegetarisme en de bestrijding van dierenleed. Wat het laatste betreft: Nederlandse koeien hebben het verreweg het beste van alle gehouden dieren, inclusief huisdieren die maar al te vaak hun dagen moeten slijten in een kooi of hok, of op een laminaatvloer van zoveel vierkante meter. En wat het eerste betreft: vegetarisme en veganisme zijn toch vooral denkstromingen die uitgaan van het individu dat ervoor kiest. Je kan dat stimuleren of niet, maar het gaat in elk geval niet helpen om de veestapel of het aantal boerenbedrijven te reduceren. Echt helemaal niet.
Help boeren om natuur en klimaat te helpen
Zo zijn dus de drie drijfveren achter het moderne leerstuk van de halvering van de veestapel eigenlijk alle drie ongeldig. Ze hebben ofwel in het geheel niet, ofwel bijna niet de beoogde uitwerking voor klimaat, natuur en dierwelzijn. Maar ze hebben wel een vernietigende uitwerking op de toekomst van de veehouderij en van de boeren die met dat bedrijf ons land al heel lang mede hebben gevormd en opgebouwd. Ook nu nog hebben boeren een bepalende invloed op het landschap en de groene ruimte die voor ons allemaal de plek zijn waar we van frisse lucht, vrij uitzicht en landschap in wisselende seizoenen kunnen genieten. Tegen lage kosten, ook nog.
Politici, doe het niet! Laat je niet meesleuren in deze ongefundeerde modegril! Doe iets dat helpt. Maak het voor boeren mogelijk hun bedrijven nog meer in dienst van natuur en klimaat te stellen in plaats van ze hun broodwinning te ontnemen.
Dit artikel afdrukken
In de kabinetsformatie wordt dat belangrijk. Als één partij iets wil om zijn gehechtheid aan natuur en klimaat te tonen, en de anderen durven er niet tegen te zijn, dan gaat het gebeuren. Dat zou echter een historische fout zijn. Niet alleen omdat onze boeren er groot onrecht mee wordt aangedaan, maar vooral omdat de argumentatie erachter van geen kant deugt. Inkrimpen van de veestapel en geforceerd terugdringen van het aantal boeren is zinloos en dom.
Het idee om koeien, varkens en boeren terug te dringen steunt op twee alarmerende overwegingen plus een bonusoverweging: klimaat, natuur en dierenwelzijn. Dat soort overwegingen is sowieso moeilijk te bestrijden want niemand wil graag te boek staan als degene die vindt dat de natuur of de aarde wel ten onder mogen gaan. Als je er dus niet al te veel verstand van hebt, ben je al gauw geneigd om voor de toekomst van de wereld achter degenen aan te lopen die zeggen haar te kunnen sparen. Zo is dat met vele kiezers en verkozenen, maar veehouderij en zuivel dreigen intussen wel desastreus te worden getroffen. En het ergste is nog dat de voorgestelde maatregelen weinig of niets bijdragen aan de doelen waarvoor ze bedoeld zijn. We lopen de drie overwegingen even langs.
Klimaat wordt er alleen maar slechter van
Eerst het klimaat. Vooral aan koeien wordt daarin een grote rol toegeschreven als uitstoters van het broeikasgas methaan. Die rol is jarenlang dramatisch overdreven met een soortgelijke redenering als die vaak voor vlees en water wordt gevolgd: de productie van een kilo vlees zou tot zelfs 15.000 liter water ‘kosten’. Zoals dat water bij de natuurlijke kringloop hoort en gewoon weer terugkomt op de grond, in de sloot en in het riool, zo geldt dat ook voor koeienmethaan.
Zo betekent ook het halveren van de veestapel of het aantal boeren in dit land niets meer of minder dan vrijwillig een stukje van de wereldproductie weggeven aan andere landen. Het klimaat wordt daar niet beter van maar zelfs slechterMaar laten we er hier vanuit gaan dat er toch nog een deel in de atmosfeer blijft, en dat we dat niet willen. Is het dan zinvol om koeien of bedrijven op te ruimen? Stel nu eens dat we erachter zouden komen dat vrachtauto’s een slechte invloed hebben op milieu en klimaat. Zouden we er dan mee geholpen zijn de DAF-fabrieken in Eindhoven te sluiten? Nee, want de DAF-fabrieken in België, Brazilië of Taiwan zouden de productie overnemen, in het beste geval, en anders zouden concurrenten als Mercedes of Scania dat wel doen. Verlies voor de Nederlandse werkgelegenheid: 6.500 arbeidsplaatsen. Winst voor het klimaat: nul, want vrachtauto’s zullen blijven rijden.
Zo betekent ook het halveren van de veestapel of het aantal boeren in dit land niets meer of minder dan vrijwillig een stukje van de wereldproductie weggeven aan andere landen. Het klimaat wordt daar niet beter van maar zelfs slechter: melkveehouderij is daar vrijwel altijd minder efficiënt en vergt meer koeien per kilo product dan hier. Doelloze zelfvernietiging is het, onder de vlag van een reddingsactie voor de aarde. En dat terwijl er goede maatregelen voorhanden zijn die het klimaat wèl helpen, zoals dezer dagen professor Rudi Rabbinge nog eens naar voren bracht.
Stikstof: schieten met een kanon op een mug
Dan de stikstofcrisis. Hier ligt het probleem net iets anders: bij natuur en klimaat staat volgens velen de toekomst van de aarde op het spel, bij milieu de leefbaarheid van onze directe omgeving, maar bij stikstof gaat het over het soort natuur dat we graag om ons heen zien. Dat is een belangrijke kwestie maar werkelijk van een totaal andere orde dan de andere twee. Meestal wordt gesproken over ‘de natuur’ die wordt bedreigd, achteruit kachelt of in een deplorabele toestand verkeert. Het is echter niet ‘de natuur’ waar net slecht mee gaat door stikstofdepositie maar een relatief klein aantal zeldzame plantjes, vooral omdat het dankzij stikstof juist weer goed gaat met andere, concurrerende plantjes. Ik zeg niet dat die plantjes niet belangrijk zijn, integendeel. Maar ik zeg wel dat daarvoor gericht, plaatselijk maatwerk nodig is in plaats van draconische maatregelen die als een verstikkende deken over het hele land worden gegooid.
En ik zeg ook, kortheidshalve, dat bij het beschermen van het laatste zeldzame plantje op deze plek de vraag heel redelijk is welke prijs daarvoor betaald moet worden als het op een andere plek nog goed gedijt. Als het zo ver komt dat het voortbestaan van hele sectoren – de veehouderij, de bouw – op het spel wordt gezet móét op die vraag een antwoord komen. Zolang dat er niet is, zou het onvergeeflijk schieten met een kanon op een mug zijn om maar alvast te beginnen met het ruimen van de veestapel en het opdoeken van bedrijven.
Halveren veestapel brengt niet meer vegetariërs
En tenslotte de bonusoverweging, het opkomend vegetarisme en de bestrijding van dierenleed. Wat het laatste betreft: Nederlandse koeien hebben het verreweg het beste van alle gehouden dieren, inclusief huisdieren die maar al te vaak hun dagen moeten slijten in een kooi of hok, of op een laminaatvloer van zoveel vierkante meter. En wat het eerste betreft: vegetarisme en veganisme zijn toch vooral denkstromingen die uitgaan van het individu dat ervoor kiest. Je kan dat stimuleren of niet, maar het gaat in elk geval niet helpen om de veestapel of het aantal boerenbedrijven te reduceren. Echt helemaal niet.
Help boeren om natuur en klimaat te helpen
Zo zijn dus de drie drijfveren achter het moderne leerstuk van de halvering van de veestapel eigenlijk alle drie ongeldig. Ze hebben ofwel in het geheel niet, ofwel bijna niet de beoogde uitwerking voor klimaat, natuur en dierwelzijn. Maar ze hebben wel een vernietigende uitwerking op de toekomst van de veehouderij en van de boeren die met dat bedrijf ons land al heel lang mede hebben gevormd en opgebouwd. Ook nu nog hebben boeren een bepalende invloed op het landschap en de groene ruimte die voor ons allemaal de plek zijn waar we van frisse lucht, vrij uitzicht en landschap in wisselende seizoenen kunnen genieten. Tegen lage kosten, ook nog.
Politici, doe het niet! Laat je niet meesleuren in deze ongefundeerde modegril! Doe iets dat helpt. Maak het voor boeren mogelijk hun bedrijven nog meer in dienst van natuur en klimaat te stellen in plaats van ze hun broodwinning te ontnemen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Zo is het:
- we gaan hiermee niet de consumptie van plant-based versnellen.
- verplaatsing van productie gaat niet leiden tot meer milieu-innovatie.
- stikstof is vooral een juridische probleem. De modellen kloppen ook niet.
Mijn argument is vooral ook economisch: het boerencomplex is sterk verbonden met ingredientenverwerkers, met voedselproducenten, met handel, met machinebouw, etc. De helft laten stoppen heeft een effect op de rest van het meer dan 120 miljard en honderd duizenden arbeidsplekken grote sector. Hoe groot dit effect is weet ik niet, maar het zal groot zijn.
Economische mikado dus.
Martijn de Groot 1
Verwijzen naar artikelen achter pay walls heeft weinig effectief nut.
Ik kan Huet niet lezen
Ik kan Rabbinga niet lezen
Rabobank artikel via Agrio media: citaat uit het artikel: "De Rabobank is tegen gedwongen krimp van de veestapel, omdat de veehouderij toch al jaar op jaar afneemt in omvang."
Lees ik de tabel van Statline CBS verkeerd aangaande _Vleesproductie; aantal slachtingen en geslacht gewicht per diersoort Heb ik een verkeerde tabel voor me? Kun jij mij de juiste (CBS) tabel voorleggen waaruit de onderbouwing van de uitspraak van Rabobank blijkt?***
2005:
14.388.800 slachtingen varken totaal
1.298.367.000 kg geslacht.*
2019
16.583.800 slachtingen varken totaal
1.628.293.000 kg geslacht**
Vleeskuikens:
2005:
401.923.400 slachtingen vleeskuikens
627.578.000 kg geslacht
2019:
604.568.300 slachtingen vleeskuikens
997.538.000 kg geslacht
Kan de schrijver mij laten begrijpen hoe bovenstaande cijfers verweven zijn met deze zin uit het zijn schrijven: "Ook nu nog hebben boeren een bepalende invloed op het landschap en de groene ruimte die voor ons allemaal de plek zijn waar we van frisse lucht, vrij uitzicht en landschap in wisselende seizoenen kunnen genieten."
Bij bijv. Hamletz varkens kan ik me hier nog iets bij voorstellen. Dat heeft een combi met akkerbouw. Echter met concepten als deze komen de vele slachtingen niet tot stand.
Noot die zelfs op Foodlog op dag 1 al vervlogen ging:
Halveren veestapel van Tjeerd de Groot. ging over varkens en kippen (en geiten) als focus. Melkkoeien werden daarin niet expliciet genoemd. Als ik me niet vergis is dit het originele bericht: De Nederlandse veestapel moet met de helft inkrimpen. Door 50 miljoen minder kippen en 6 miljoen varkens te houden, neemt de uitstoot van stikstof drastisch af en komt er ruimte voor woningbouw. dit zijn de 2 zinnen na de titel van het persbericht van toen.
Aangaande ongefundeerde modegrill:
Was het niet vooral de landbouw sector (o.a) melkveehouderij die last had van een mode grill:
We will feed the world. (Rabobank hield er presentaties over en deelde Flyers uit waarop de tekst stond in kekke opmaak en lettertype).
NL bevolking is 0,22% van de wereldbevolking. (Zelf heb ik het voor melk en aardappels is een keer opgezocht via Wageningen cijfers). Nederland produceert ongeveer 1% van al het voedsel op de wereld ( inclusief alle import voor productie schat ik in en hopelijk wel exclusief doorvoer want anders klopt er weinig van de cijfers). Wel zou onze consumptie ook 1% van het totaal zijn vanwege onze luxe (verspillende) levensstijl.
Productie elders is slecht voor klimaat: muis/olifant issue met 1% aandeel van het totaal?
Ps: te lezen in gelinkt artikel Agrio media:
Van Huët: „We willen de groenste bank van Nederland zijn en hebben die erkenning ook gehad.” Er wordt echter geen onderscheid gemaakt tussen biologische en gangbare agrarische bedrijvigheid. De suggestie dat Eurocommissaris Frans Timmermans de Rabobank zou hebben geadviseerd de leningen in de intensieve veehouderij af te boeken, is volgens Rüter framing van het tv-programma Zembla.
spreekt een beetje elkaar tegen zal ik maar zeggen..
*(met +/- 90 kg per slacht zal het gaan om bruto gewicht, het dier bij slacht incl. organen en afval)
** Ja voor 2005 hebben de aantallen inzake varken hoger gelegen. Van vleeskuikens dan geen cijfers in deze tabel.
*** Deze Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar regio vind ik ook. Echter kan ik daar niet uit opmaken of het gaat om dierplaatsen of om gehouden dieren in Nederland.(filter heb ik gezet op: Graasdieren en hokdieren voor Nederland als totaal).
Op 1 vleeskuiken plaats worden +/- 6,8 dieren gemest per jaar. Daarom gekozen voor slachtingen. ( Cor R. Pierik , zou jij dit willen toelichten hoe het zit. En zijn slachtcijfers in 1ste gelinkte tabel enkel van in Nederland gehouden dieren? Indien nee, is bekend en openbaar wat aandeel% import is?).
Jeroen, de tekst boven dit artikel komt van de redactie, niet van de auteur.
Rabobank en Rabbinge zeggen dat het beter is vanuit doelen dan vanuit middelen te redeneren. Tjeerd de Groot. blies die manier van redeneren in 2019 op - hoewel ook hij daar tot dan toe steeds aan had vastgehouden - omdat hij zag dat de zgn. autonome krimp niet serieus ter hand werd genomen. En daar had hij dan weer een punt.
Je zou dus dit kunnen zeggen dat het discours ‘autonome krimp’ niet langer serieus wordt genomen. Het is vervangen door gedwongen krimp omdat de boeren te lang gedraald hebben te leren van het verleden (fosfaatrechten etc etc). en zelf hun krimp ter hand te nemen.
En als het nu maatschappelijk gezien goedkoper is om een deel van die productie niet te produceren??????
Marco, iets niet produceren?? Al wat geconsumeerd wordt wordt geproduceerd.