Vice-voorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans, die zich in Europees verband hard maakt voor een radicale verduurzaming van het voedselsysteem, vroeg zich in de aanloop van de verkiezingen af, waarom onze politici het nauwelijks hebben over de 'waarom-vraag'. Waarom moeten we onze mobiliteit, onze steden, onze energievoorziening en onze landbouw en voedselsysteem grondig herinrichten? De terechte zorg van Timmermans is dat als we dat niet goed uitleggen en mensen daarin betrekken, we het draagvlak voor noodzakelijke veranderingen verliezen.
De wetenschap reikt ons de antwoorden op de waarom-vraag van Timmermans aan, klimaatontwrichting, dramatisch verlies van biodiversiteit, alarmerende toename van obesitas. Als politici niet helder en eerlijk communiceren over de noodzaak om deze problemen aan te pakken, en daarop hun ideeën en plannen baseren, dan ligt het speelveld open voor zelfverklaarde Houdini's die gewoon de ongemakkelijke waarheden als 'fake news' terzijde zetten en het comfort bieden van eenvoudige ontsnapping aan de werkelijkheid. Die ontsnapping is echter van korte duur en zal onze gang naar ecologische en sociale rampspoed in een ongekende stroomversnelling brengen.
Maar achter de terechte waarom-vraag van Frans Timmermans zit nog een vraag verscholen die we ons zelf kunnen stellen. Waarom zijn we zo in de ban van geld, materie en technologie geraakt, dat we de verbinding met het levende - de onzichtbare natuurkrachten die het leven dragen- steeds verder dreigen te verliezen? Planten, dieren, mensen, worden gereduceerd tot een aantal meetbare stoffen/moleculen waar we proberen alles uit te verklaren en begrijpen. En dan gaan we die planten en dieren vervolgens als een soort legobouwdoos zien, waarmee we enthousiast gaan manipuleren. Dit 'verdingen' van alles wat leeft, mist de essentie van wat ons tot levende wezens op een levende aarde maakt. Dat is ook de reden waarom deze technieken zoals genetische modificatie vaak ernstig tekortschieten. Ze gaan uit van het maakbare en controleerbare vanuit het laboratorium, in plaats van zorgvuldig waar te nemen en mee te bewegen met de levende interacties en ritmes van de natuur.
Biodynamische boeren werken niet alleen met wat meetbaar en weegbaar en telbaar is, maar juist ook met de invloed van de voor ons onmeetbare energieën die het leven vorm geven. De invloeden van onze planeten, de levende interacties tussen bodem, plant, dier, mens en landschap. Biodynamische boeren doen dat door vooral heel goed waar te nemen, wetend dat je bijvoorbeeld een kompas nooit kunt begrijpen door het open te maken en te onderzoeken. Hoe meer we ons blindstaren op stofjes, het reductionistische denken, hoe meer we ons zicht op de levende werkelijkheid verliezen. We gaan ons zelfs met torenhoge kosten een toekomst op de kale Mars planeet voorstellen, terwijl ondertussen vruchtbare bodems op de aarde in woestijnen veranderen.
Het kunnen doorgeven van ons leven op aarde staat letterlijk op het spel als we ons niet met het levende, de levende natuur op onze aarde kunnen verbinden. We houden ons nog steeds vast aan ons op korte termijn winst gedreven economisch systeem, terwijl dit de aanjager is van onze ecologische en morele crisis met verlies van de natuurlijke hulpbronnen die het leven in stand houden en verlies aan verbinding met elkaar en met de natuur.
Alleen als we het leven koesteren, zullen we het behouden en doorgeven aan nieuwe generaties. Een inclusieve, levende landbouwcultuur zoals de biodynamische landbouw kan hier de motor van zijn. Frans Timmermans is vanuit Europa bereid ons te helpen met zijn 'farm to fork' strategie om biologische landbouw ruim baan te geven. Nu nog onszelf in de spiegel kijken en moedige politici en beleidsmakers gezocht die het eerlijke verhaal vertellen en ernaar handelen.
Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter
Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding
Dit artikel afdrukken
Maar achter de terechte waarom-vraag van Frans Timmermans zit nog een vraag verscholen die we ons zelf kunnen stellen. Waarom zijn we zo in de ban van geld, materie en technologie geraakt, dat we de verbinding met het levende - de onzichtbare natuurkrachten die het leven dragen- steeds verder dreigen te verliezen? Planten, dieren, mensen, worden gereduceerd tot een aantal meetbare stoffen/moleculen waar we proberen alles uit te verklaren en begrijpen. En dan gaan we die planten en dieren vervolgens als een soort legobouwdoos zien, waarmee we enthousiast gaan manipuleren. Dit 'verdingen' van alles wat leeft, mist de essentie van wat ons tot levende wezens op een levende aarde maakt. Dat is ook de reden waarom deze technieken zoals genetische modificatie vaak ernstig tekortschieten. Ze gaan uit van het maakbare en controleerbare vanuit het laboratorium, in plaats van zorgvuldig waar te nemen en mee te bewegen met de levende interacties en ritmes van de natuur.
Biodynamische boeren werken niet alleen met wat meetbaar en weegbaar en telbaar is, maar juist ook met de invloed van de voor ons onmeetbare energieën die het leven vorm geven. De invloeden van onze planeten, de levende interacties tussen bodem, plant, dier, mens en landschap. Biodynamische boeren doen dat door vooral heel goed waar te nemen, wetend dat je bijvoorbeeld een kompas nooit kunt begrijpen door het open te maken en te onderzoeken. Hoe meer we ons blindstaren op stofjes, het reductionistische denken, hoe meer we ons zicht op de levende werkelijkheid verliezen. We gaan ons zelfs met torenhoge kosten een toekomst op de kale Mars planeet voorstellen, terwijl ondertussen vruchtbare bodems op de aarde in woestijnen veranderen.
Het kunnen doorgeven van ons leven op aarde staat letterlijk op het spel als we ons niet met het levende, de levende natuur op onze aarde kunnen verbinden. We houden ons nog steeds vast aan ons op korte termijn winst gedreven economisch systeem, terwijl dit de aanjager is van onze ecologische en morele crisis met verlies van de natuurlijke hulpbronnen die het leven in stand houden en verlies aan verbinding met elkaar en met de natuur.
Alleen als we het leven koesteren, zullen we het behouden en doorgeven aan nieuwe generaties. Een inclusieve, levende landbouwcultuur zoals de biodynamische landbouw kan hier de motor van zijn. Frans Timmermans is vanuit Europa bereid ons te helpen met zijn 'farm to fork' strategie om biologische landbouw ruim baan te geven. Nu nog onszelf in de spiegel kijken en moedige politici en beleidsmakers gezocht die het eerlijke verhaal vertellen en ernaar handelen.
Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter
Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Politici zouden zich inderdaad de 'waarom-vraag' vaker moeten stellen in plaats van deze door te sluizen naar de industrie die geoefend is in het lobbyen en zelfs manipuleren.
De fabriek van onwetendheid.
Middels de documentaire "La fabrique de l'ignorance" (De fabriek van onwetendheid) laat Arte zien hoe bepaalde industriëlen de wetenschap manipuleert met als doel: het geven van valse informatie aan politieke leiders, om te restrictieve wetgeving of gerechtelijke procedures te omzeilen. Als bekend voorbeeld wordt de tabaksindustrie gebruikt.
'Wetenschappers tonen sinds de jaren vijftig steeds het gevaar van roken aan, vooral met verhoogd risico op longkanker. De grote tabaksbedrijven reageren daarop door in het geheim talrijke wetenschappelijke studies naar andere waarschijnlijke oorzaken van longkanker te lanceren. In de studies waartoe zij opdracht gaven, wordt zelfs tomatensap een risicofactor voor longkanker.'
Hun doel: twijfel zaaien over het werkelijke gevaar van sigaretten. Zo slaagt de tabaksindustrie erin de wetgeving inzake sigaretten tientallen jaren te vertragen.
Bron: Arte link (Arte, 96 minuten, Duits ondertiteld, tot 24 april online)
De waarom vraag kent geen antwoorden, hooguit pseudo of vermeende causaliteiten. Een klein voorbeeldje uit bovenstaand stuk: 'Alleen als we het leven koesteren'. Waarom zouden we het leven koesteren?
#2: velen lijken het leven (inclusief - de toekomst van - hun kinderen) inderdaad niet te koesteren.... behalve in financieel opzicht. Het waarom onze economie (en machtsverdeling) zo gegroeid is, duidelijk. De oplossing ligt in omgooien van het roer. Zo simpel is dat niet. En het vergt ook politieke wil, moeilijk met die tegengestelde druk van 'onderen' (of 'Boven').
Vee kan een verrijking in een cultuur/natuur landschap betekenen. Halvering van de veestapel.... ok... maar halvering van het aantal boeren? Dan blijf je nog steeds zitten met die overgrote bedrijven. Een boer kan met 60-80 koeien aan goed landbeheer doen, veel beter dan nu, misschien ook als gemengd bedrijf. De prijs die we moeten betalen zal n paar dubbeltjes per liter hoger zijn.... maar tegelijk een eerlijke milieutax op bedrijven die het niet goed doen?
Vervreemdend dat ieder het telkens over 'koeien' heeft... ook Klaver gisteren weer. Koeien zijn niet (of minder) bio industrie te noemen. Het grote probleem hierbij zit in de bio industrie, en dat zijn varkens en kippen (die nertsfarmen gelukkig sneller beëindigd... de politieke wil was er wel). Ook met hun drijfmestinjecties (daardoor nu ook voor koeienstalmest) die de bodem en eco systeem (drinkwater in een aantal putten) verpesten. Wij ons/ wereld milieu (en gezondheid) verpesten om China van varkensvlees te voorzien... lijkt wel een 3e wereld land....
"Het waarom onze economie (en machtsverdeling) zo gegroeid is, duidelijk" Zo duidelijk is dat niet. Zie ook de vergankelijkheid ervan, die overigens ook niet zo duidelijk is.