De concentratie in de sector heeft negatieve gevolgen voor het Nederlandse milieu en klimaat (mest en uitstoot). Ook is er kritiek op de (langdurige) transporten en op de gezondheidsproblemen bij de kalveren (infecties, antibioticagebruik). Dierenwelzijnsorganisaties kaartten al diverse malen problemen aan. De opdracht tot het huidige onderzoek, uitgevoerd door 3 commerciële onderzoekbureaus en een tiental ambtenaren, werd door minister Schouten gegeven vanwege een conflict met de sector uit 2019 over de verduurzaming van de kalverhouderij.
Het rapport schetst 3 'toekomstscenario's' voor de kalversector. "De beperkte afzet in Nederland in combinatie met de import van kalveren maakt dat de license to produce (het bestaansrecht) onder druk staat," aldus het rapport. Dat zou het einde kunnen betekenen voor de kalversector in Nederland. Het rapport heeft het niet over de financieel-economische consequenties van de scenario's. Tijdens de gesprekken met de onderzoekers ontstond bij de kalverhouders onvoldoende vertrouwen om bedrijfsgegevens te delen.
Grote gevolgen voor melkveehouderij
In essentie betekenen de scenario's (zie kader) een zo diepe ingreep in de kalverhouderij dat de bestaande structuren als verloren moeten worden beschouwd. Het is opvallend dat een dergelijk rapport vanuit het ministerie wordt gelanceerd omdat het de facto een frontale aanval op de kalversector betekent. Het is tevens een aanval op de melkveehouderij. Een koe moet regelmatig een kalf krijgen om te melk te kunnen geven. De kalverhouderij is als het ware een gevolg van de melkveehouderij. Om het slachtvolume in slachthuizen economisch interessant te maken werd de kalverhouderij uitgebreid met dieren uit het buitenland, met een belangrijk aandeel Duitse kalveren. Dat werd decennia beschouwd als een goede zaak omdat de kalveren niet werden 'weggegooid' en direct gedood, zoals de bekende geitenbokjes waar maatschappelijk nog altijd verontwaardiging over klinkt. Nu lijkt aan die periode van denken een einde te komen.
En precies hetzelfde mechanisme geldt voor geiten.. https://t.co/oJa4TRDUoN
— Jeroen Trommelen (@jeroenschrijft) March 15, 2021
Dat heeft grote consequenties voor de Nederlandse melkveehouderij. Die bevindt zich op dit moment in diepe financiële problemen omdat de grond- en milieukosten om in Nederland melkkoeien te kunnen houden, hoger zijn dan in de omliggende landen en Nederland meer dan andere Europese landen afhankelijk is van export buiten de EU. De hoge kosten die gepaard gaan met het houden van kalveren op een melkveebedrijf of het bijdragen in de kosten van het afmesten van kalveren (een te verwachten gevolg van scenario 3, zie kader) betekenen de facto het economische einde van de Nederlandse melkveehouderij zoals we die kennen. De serieuze exportsector zoals Nederland die nu kent, wordt mogelijk zelfs een sector die de Nederlandse consumptie nog maar beperkt kan dekken, omdat de melk heel duur wordt. Melk uit Duitsland en Denemarken, op korte afstand van Nederland, zal aantrekkelijker geprijsd blijken voor consumenten.
In het eerste scenario blijven kalveren hun hele leven op een melkveehouderijbedrijf, wordt weidegang gestimuleerd, krijgen de dieren onbeperkt drinken en zachte en grotere ligplaatsen, en mag het transport naar het slachthuis niet langer dan vier uur duren. Als bedrijven kalveren willen importeren moeten die in het land van herkomst dezelfde omstandigheden hebben gehad. De bestaande kalvermesterijen verdwijnen in dit scenario net als de verzamelcentra en de langeafstandstransporten. Dit model zorgt voor ingrijpende veranderingen voor melkveebedrijven.
In het tweede scenario blijven kalveren minimaal drie maanden op een melkveebedrijf, nu is dat veertien dagen. Daarna mag het kalf naar een kalvermesterij. Intensieve samenwerking tussen melkveehouder en de kalfsvleessector moet zorgen voor een verbetering van de gezondheid en het welzijn van de dieren. De kalverhouderij wordt in dit model flink ingekrompen en ook dit model zorgt voor grote veranderingen in de melkveehouderij. De import van kalveren is ook hier alleen mogelijk als het land van herkomst aan dezelfde voorwaarden voldoet.
Het derde scenario sluit aan bij de plannen voor kringlooplandbouw van de minister en gaat uit van een "regionaal georiënteerde korte kalverketen". De maximale transportafstand van melkveehouderij naar de kalverhouder wordt 100 kilometer. De instroom naar de kalverhouderij gaat naar behoefte per kalf, nu worden complete stallen in een keer vervangen met nieuwe kalveren. Kalverhouders moeten zich in dit scenario meer over Nederland verspreiden en import is alleen mogelijk in de grensstreken uit buurlanden.
De kalverhouderij vindt dat ze het nu al goed doet:
Waar moeten alle #kalveren van gestopte #kalvermesterijen naar toe? Op #melkveehouderij blijven? Kalveren ‘verdwijnen’ daardoor niet of straks toch wel? Luister naar #veearts wenno https://t.co/WVZ3TMbLjW
— Hiske Ridder (@HiskeRidder) March 15, 2021
Zonder #vlees geen #melk https://t.co/dBOKPMJATJ - Sjouk is #oordeelvrij https://t.co/4fJHaDqqjX
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Is 't niet prachtig al deze info vlak voor de verkiezingen, in opdracht van onze minister tegen de landbouw.
Koop alle 100 die op de wachtlijst staan zou ik zeggen, er is vast wel een link met corona te vinden en dan ben je ook daar van af #nertsen
Op naar een weerbaarder systeem. Niet alleen bij landbouw uiteraard. Ook in de andere maatschappelijke sectoren.
Wat een raar argument dat je de economische consequenties niet kunt doorrekenen omdat je afhankelijk bent van gegevens van het bedrijfsleven. De overheid weet exact uit de landbouwtelling van RVO waar al die melkveehouders en kalverhouders zitten en hoe groot ze zijn. En via de wettelijke taak van het Bedrijven Informatienet die bij WEcR is belegd kennen ze de economische cijfers van melkveehouders en kalverhouders. Doe eerst maar eens gedegen economische analyse voor dat we onze keuze uit scenario's maken, zou ik zo zeggen. En kijk daarbij ook even wat er met de kalfjes gaat gebeuren die we niet meer uit Polen halen. Daar toch maar eens een kalfsvleesslachterij opzetten?
Of is het een kwestie van druk opvoeren zodat er vrijwillig stoppers komen, er zijn andere plannen met Nederland met veel minder nadruk op landbouweconomie. Als niet alles kan en je wilt vananalles als land en niet alles is in orde qua vergunningen dan moet er iets gebeuren en onder druk word alles vloeibaar.
Op zich logisch en nee ik weet geen betere oplossing.
We hoeven lijkt me niet verrast te zijn dat deze scenario's nu op tafel liggen. De discussie over het lange-afstands-transport speelt al jaren. En het maatschappelijk verzet tegen het slepen met dieren ook. Scenario 1 en 2 grijpen diep in op de melkveehouderij, scenario 3 grijpt toch vooral in op de integraties. Als meer dan de helft van de kalfjes uit het buitenland komt, dan is het toch niet gek dat daar reuring over is?
En precies wat #3 Krijn zegt, je kunt er uitstekend aan rekenen. En je moet je afvragen waarom de integraties niet al lang nevenvestigingen hebben opgezet in Polen en andere landen ten oosten van NL. Met dank aan corona - volkomen ingestorte markt - is er nu dus een beleidsraam om die import aan te pakken. Ik ga ervanuit dat scenario 1 en 2 op tafel liggen om nog een beetje discussie te hebben. Scenario 4 was ook nog wel aardig geweest: de Herodespremie die in de jaren negentig in Brussel op de discussietafels lag. Oftewel een slachtpremie voor pasgeboren kalfjes.