Landbouw doet er politiek weer toe. Voor zoveel belangstelling moet je toch echt terug naar de vorige eeuw. Zowel in de jaren '30 als in de jaren ’60 werden- net als nu - nieuwe partijen opgericht waar boeren nadrukkelijk bij betrokken zijn. Dat leidt tot een extra gevecht om de boerenstem die zich normaal verdeelt over een aantal algemene partijen. Opgeteld zijn de boerenstemmen nauwelijks goed voor één zetel in de Tweede Kamer. Maar niet alle boeren zijn op zoek naar een vrouw; ze hebben vaak nog grote gezinnen en zorgen ieder voor ongeveer 7 banen in de rest van de keten. Daarom is het boerengewicht bij de verkiezingen nog altijd wat groter dan je denkt.

In de 10 keer dat ik mocht stemmen voor de Tweede Kamer heb ik één keer getwijfeld aan wie ik mijn stem zou geven. Dit keer, een week voor de komende verkiezingen, dreig ik helemaal af te haken. Ik ben een ernstig zwevende kiezer geworden.

Er zal niet veel veranderen
De traditionele partijen met een boerenaanhang zoals CDA, VVD en SGP zien met lede ogen hun stemmers naar de nieuwkomers verdwijnen. Ze staan voor de uitdaging om het beschaamde vertrouwen van de afgelopen 4 jaar terug te winnen. De partijen zónder hebben het een stuk makkelijker.

Onze boerenstem gaat naar partijen die de veestapel in stand houden, en daarom zal het aantal boeren wederom halveren. En trots dat we zijn op boeren!
Links Nederland zet in op krimp van de veestapel. De één overtreft daarin de ander. De PvdD is altijd al helder geweest over minder dieren en vindt daarom de stikstofcrisis een cadeautje. De dierenpartij zet in op 75% krimp. D66 is de partij van de klimaatdrammers, het halveren van de veestapel en draagt de landbouwkringloopvisie van professor Imke de Boer uit. Tegelijk wil de partij ook gewoon bouwen en vliegen. D66 denkt met 50% krimp twee vliegen in één klap te slaan. Groen Links en PvdA liften op die gedachte mee. Ze geven ook oplossingsrichtingen aan, maar daar durven boeren niet aan. Kosten gaan namelijk altijd voor de baat. Welke boer wil afhankelijk zijn van de politiek voor zijn inkomen, gebaseerd op een heffing op vlees en zuivel of de BTW? Of erger nog, de gunst van de consument?

Volgens premier en lijsttrekker Mark Rutte van de VVD kunnen de A15 en Lelystad Airport er gewoon komen en hoeft de veestapel niet te krimpen. Kwestie van innovatie. Ook voor het CDA en de SGP is krimp van de veestapel geen doel. De ChristenUnie ziet krimp niet direct als doel maar wil naar ‘een meer extensieve landbouwsector, met een kleinere veestapel en minder veevoer van ver’.

Boerenvoorman JanCees Vogelaar van Ja21 wil uit de EU want hij is er klaar mee dat boeren door 'een hoepeltje moeten springen' voor een paar rotcenten. Met een grondgebonden melkveehouderij, ruilverkaveling en het afschaffen van onzinnige wetgeving kan de kostprijs van een melkveehouder met 5 cent per liter omlaag. Forum voor Democratie denkt er zo ongeveer hetzelfde over, want ook voor die partij schreef Vogelaar de landbouwparagraaf. De nieuwe Boerburgerbeweging verplaatst het ministerie van Landbouw naar het Oosten van het land. BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas wil dat elke maatregel op het boerenerf moet worden doorgerekend en verwacht dat de overheid vervolgens de ongedekte kosten bijpast. Volgens het CDA is er helemaal niet zoveel aan de hand en moeten de prijzen ‘eerlijker’.

Wie het zo aanhoort, concludeert dat er na de verkiezingen van volgende week niet zoveel verandert. De peilingen laten zien dat de partijen die géén krimp van de veehouderij willen het weer voor het zeggen krijgen. Er komt ook géén heffing of hogere BTW op vlees of melk.

Godzijdank. Wij kunnen koeien blijven melken en varkens voeren en houden ieder steeds 7 arbeiders aan het werk en de fabrieken vol.

Het al bestaande en krimpende GLB potje zal worden ingezet voor de biodiversiteit en het klimaat. Er ligt wel een stikstofwet. Dat wordt nog wel een dingetje. We zullen weer extra moeten innoveren om ons vee te behouden.

De geschiedenis leert dat innoveren saneren betekent. Onze boerenstem gaat naar partijen die de veestapel in stand houden, en daarom zal het aantal boeren wederom halveren. En trots dat we zijn op boeren!

Het PBL rekent een aantal verkiezingsprogramma’s door. Ik zou de balans voor boeren wel eens opgemaakt willen zien worden door Krijn Poppe en Petra Berkhout .

Jos Verstraten is melkveehouder in Brabant. Hij is bestuurlijk actief bij lto nederland melkveehouderij en De Boerenraad. Hij schreef deze opinie op persoonlijke titel.
Dit artikel afdrukken