Het Center for Science in the Public Interest (CSPI), een Amerikaanse belangenbehartiger voor consumenten, vroeg de Federal Trade Commission (FTC) de zogenaamde 'handelspromoties' eens uit te pluizen. Onder handelspromoties verstaan we de geldsom die producenten neerleggen voor ontwerpen van schappen of displays.

Om een product überhaupt op de schappen te krijgen betaalt een fabrikant in de VS variërend tussen de $8.000-$9.000 aan een lokale supermarkt, tot wel $3 miljoen voor plaatsing in een grote keten. Een paar weken op de kop van een schap of op opvallend uitstekend rek kost al gauw $50.000. Voor een plekje in de schappen bij de kassa, de plek waar de klant met het grootste succes verleid kan worden tot impulsaankopen, vraagt een grote supermarktketen per product rond de $1 miljoen per jaar.

Dat merknamen de indeling van de supermarkt domineren zet de consument al direct op achterstand bij het maken van een gezonde keuze, zegt de CSPI. Op de duurste plekken in de schappen worden namelijk vooral producten neergelegd met een hoge omloopsnelheid. En die veel verkochte producten zijn behalve betaalbaar meestal ook ongezond en calorierijk. Het is bijna onmogelijk die verleiding te weerstaan.

Sommige retailers gaan nog een stap verder en laten de best betalende fabrikanten als 'categoriemanagers' optreden. Dan mogen ze de schapindeling, promotieplanning en zelfs de verkoopprijzen van hun concurrenten bepalen. Producten van lokale of kleine bedrijven hebben daar flink onder te lijden. Hun aanbod wordt door hun grotere concurrenten letterlijk de markt uitgeprijsd.

Het systeem is winstgevend voor bekende merken, maar snijdt de minder bekende de pas af. Als ze de middelen niet hebben om miljoenen neer te leggen voor één product bij de kassa verliezen zij het altijd van bedrijven als Coca-Cola en Mars. De CSPI vindt dat deze vormen van concurrentiebeperking moeten stoppen in het belang van zowel de consument als de kleinere aanbieders. Het zou zelfs in het belang van de grote multinationale merken zijn. Voor retailers is het verlies van inkomsten uit promoties wel degelijk een aderlating.
Dit artikel afdrukken