3 min
Willen we met meer en meer techniek iedere plaag beheersen en daardoor nog meer oproepen? Of gaan we weer gebruik maken van natuurlijke balansen die de processen van het leven reguleren? Die vraag stelt Bert van Ruitenbeek, directeur van Demeter, het keurmerk voor biodynamische boeren.
In de intensieve veehouderij lopen we al jaren steeds verder vast in een systeem van controle en hygiëne, waarmee we uit alle macht ziekten buiten 'de deur' proberen te houden. Met grote aantallen dieren die met stress en zonder buitenlucht dicht op elkaar leven, verhoog je de risico's dat virussen virulent worden en muteren. Toch investeren we niet in verkleining van de veestapel, weerbaarheid en veerkracht, maar vooral in symptoombestrijding middels isolatie van de buitenwereld en controle om dit systeem in stand proberen te houden.
We hebben ondanks al die pogingen van afscherming en hygiëne-maatregelen de afgelopen decennia al talloze ruimingen en massaslachtingen van varkens (varkenspest), kippen, (vogelgriep) koeien (BSE en MKZ) en geiten (Q-koorts) meegemaakt zonder daaruit conclusies te trekken. Het risico op van dier tot mens overdraagbare infectieziekten zoals ook al bij Q-koorts aan de orde was, wordt volgens virusdeskundigen als Thijs Kuiken en Marion Koopmans steeds groter.
En nu… nu met onze avondklok, mondkapjes, gesloten horeca en theaters en alle quarantainemaatregelen hokken we ons zelf op. Tot nog toe hebben we als mensen heel goed begrepen dat we juist gezond blijven door van jongs af aan buiten te kunnen bewegen en onze weerstand op te bouwen. Maar nu dreigen we ook de weg in te slaan van controle en hygiëne, antibiotica en vaccinaties, met relatief weinig aandacht voor preventie en weerbaarheid. Ik weet dat dit beeld en een vergelijking met onze intensieve veehouderij gevoelig ligt, maar het stelt ons wel voor heel fundamentele vragen.
In deze tijd van een overbelaste gezondheidszorg, hoor ik overigens bij de groep die vindt dat we ons voor de ‘korte’ termijn gewoon aan de overheidsmaatregelen moeten houden. Maar niet zonder de toezegging tot een echte lange termijn oplossingsstrategie.
Waarom eisen we geen radicale afbouw van de vee-industrie om het risico op verdere toekomstige pandemieën te verkleinen? Voor meer ruimte voor natuur, nu telkenmale blijkt hoe belangrijk de natuur is voor onze gezondheid? Is dit niet ook het moment om te kijken naar de relatie tussen ongezonde, bewerkte en suikerrijke voedingsmiddelen en obesitas? (die nog veel verder gaat dan de huidige oververtegenwoordiging van obese mensen op de IC’s) Waarom leggen we de rekening van alle maatschappelijke kosten van de vleesconsumptie niet bij de productieketens?
De politiek kan eenvoudig een vlees- en suikertaks instellen en juist groenten en fruitconsumptie bevorderen met een lager of nul-btw-tarief (en ook bij voorkeur van biologische of biodynamische oorsprong). Landen als Engeland, Finland en Frankrijk hebben al een suikertaks ingevoerd.
Vitaliteit
In de biodynamische landbouw is vitaliteit een sleutelwoord. Een veestapel die genoeg ruimte en buitenlucht krijgt, weinig stress ervaart, vooral voer van eigen bodem krijgt, heeft veel minder vaak gezondheidsproblemen. Als er toch een besmettelijke dierziekte uitbreekt, is deze door de beperktere schaal eenvoudiger beheersbaar. Bovendien zorgt een gezonde veestapel voor hoge kwaliteit mest voor de bodemvruchtbaarheid en voor dierlijk en plantaardig voedsel.
Alles grijpt in elkaar. Natuurlijk kunnen ook in de biodynamische landbouw dieren ziek worden. Maar dan kijken we altijd naar het totale systeem om naar oplossingen te zoeken (een goede balans tussen voerkwaliteit/ bewegingsruimte/stressfactoren en hygiëne). En zo zullen we ook naar onze humane gezondheid moeten kijken. Veel meer gericht op preventie middels leefstijl en stressreductie.
Nu doen we alles om ons feitelijk failliete en vanuit belangen en lobby gesteunde dierhouderijsysteem zo lang mogelijk in de benen te houden (volgens het CBS gingen in 2018 15 miljoen varkens, 2,2 miljoen runderen en 605 miljoen vleeskuikens naar de slachtbank. Dat komt neer op ruim vier koeien, 28 varkens en 1150 vleeskuikens per minuut.) En nogmaals, ik hoor niet bij de complotdenkers, maar de farmacie heeft dezelfde belangen in dierhouderij als in de humane gezondheidszorg. Dat vraagt extra alertheid.
We zullen deze pandemie moeten benutten voor een beleid gericht op werkelijk gezonde en volhoudbare systemen, in onze omgang met dieren en mensen, in balans met de natuur. Niet proberen te beheersen wat niet te beheersen valt, maar verzorgen wat verzorgd dient te worden.
Anders zullen we eraan moeten wennen dat we steeds vaker worden opgehokt, net als de miljoenen varkens en plofkippen in ons land.
Dit artikel afdrukken
We hebben ondanks al die pogingen van afscherming en hygiëne-maatregelen de afgelopen decennia al talloze ruimingen en massaslachtingen van varkens (varkenspest), kippen, (vogelgriep) koeien (BSE en MKZ) en geiten (Q-koorts) meegemaakt zonder daaruit conclusies te trekken. Het risico op van dier tot mens overdraagbare infectieziekten zoals ook al bij Q-koorts aan de orde was, wordt volgens virusdeskundigen als Thijs Kuiken en Marion Koopmans steeds groter.
Een veestapel die genoeg ruimte en buitenlucht krijgt, weinig stress ervaart, vooral voer van eigen bodem krijgt, heeft veel minder vaak gezondheidsproblemen. Als er toch een uitbraak van een besmettelijke dierziekte uitbreekt, is deze door de beperktere schaal eenvoudiger beheersbaarOphokken
En nu… nu met onze avondklok, mondkapjes, gesloten horeca en theaters en alle quarantainemaatregelen hokken we ons zelf op. Tot nog toe hebben we als mensen heel goed begrepen dat we juist gezond blijven door van jongs af aan buiten te kunnen bewegen en onze weerstand op te bouwen. Maar nu dreigen we ook de weg in te slaan van controle en hygiëne, antibiotica en vaccinaties, met relatief weinig aandacht voor preventie en weerbaarheid. Ik weet dat dit beeld en een vergelijking met onze intensieve veehouderij gevoelig ligt, maar het stelt ons wel voor heel fundamentele vragen.
In deze tijd van een overbelaste gezondheidszorg, hoor ik overigens bij de groep die vindt dat we ons voor de ‘korte’ termijn gewoon aan de overheidsmaatregelen moeten houden. Maar niet zonder de toezegging tot een echte lange termijn oplossingsstrategie.
Waarom eisen we geen radicale afbouw van de vee-industrie om het risico op verdere toekomstige pandemieën te verkleinen? Voor meer ruimte voor natuur, nu telkenmale blijkt hoe belangrijk de natuur is voor onze gezondheid? Is dit niet ook het moment om te kijken naar de relatie tussen ongezonde, bewerkte en suikerrijke voedingsmiddelen en obesitas? (die nog veel verder gaat dan de huidige oververtegenwoordiging van obese mensen op de IC’s) Waarom leggen we de rekening van alle maatschappelijke kosten van de vleesconsumptie niet bij de productieketens?
De politiek kan eenvoudig een vlees- en suikertaks instellen en juist groenten en fruitconsumptie bevorderen met een lager of nul-btw-tarief (en ook bij voorkeur van biologische of biodynamische oorsprong). Landen als Engeland, Finland en Frankrijk hebben al een suikertaks ingevoerd.
Vitaliteit
In de biodynamische landbouw is vitaliteit een sleutelwoord. Een veestapel die genoeg ruimte en buitenlucht krijgt, weinig stress ervaart, vooral voer van eigen bodem krijgt, heeft veel minder vaak gezondheidsproblemen. Als er toch een besmettelijke dierziekte uitbreekt, is deze door de beperktere schaal eenvoudiger beheersbaar. Bovendien zorgt een gezonde veestapel voor hoge kwaliteit mest voor de bodemvruchtbaarheid en voor dierlijk en plantaardig voedsel.
Alles grijpt in elkaar. Natuurlijk kunnen ook in de biodynamische landbouw dieren ziek worden. Maar dan kijken we altijd naar het totale systeem om naar oplossingen te zoeken (een goede balans tussen voerkwaliteit/ bewegingsruimte/stressfactoren en hygiëne). En zo zullen we ook naar onze humane gezondheid moeten kijken. Veel meer gericht op preventie middels leefstijl en stressreductie.
Nu doen we alles om ons feitelijk failliete en vanuit belangen en lobby gesteunde dierhouderijsysteem zo lang mogelijk in de benen te houden (volgens het CBS gingen in 2018 15 miljoen varkens, 2,2 miljoen runderen en 605 miljoen vleeskuikens naar de slachtbank. Dat komt neer op ruim vier koeien, 28 varkens en 1150 vleeskuikens per minuut.) En nogmaals, ik hoor niet bij de complotdenkers, maar de farmacie heeft dezelfde belangen in dierhouderij als in de humane gezondheidszorg. Dat vraagt extra alertheid.
We zullen deze pandemie moeten benutten voor een beleid gericht op werkelijk gezonde en volhoudbare systemen, in onze omgang met dieren en mensen, in balans met de natuur. Niet proberen te beheersen wat niet te beheersen valt, maar verzorgen wat verzorgd dient te worden.
Anders zullen we eraan moeten wennen dat we steeds vaker worden opgehokt, net als de miljoenen varkens en plofkippen in ons land.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Er zijn al genoeg organisaties die hel en verdoemenis over de landbouw en de dierhouderij in het bijzonder uitbraken als de bio of demeter boeren daar ook al mee beginnen dan vind ik het eerder een teken van zwakte.
Als het systeem zo goed werkt laat het dan maar zien en dat zeg ik niet om te kiften want als de grupstal niet in de ban gedaan was was ik jaren geleden al omgeschakeld.
Maar nu wordt er een soort oplossing voorgehouden waar de markt gewoon niet klaar voor is sterker nog als er teveel boeren omschakelen is de bio failliet, voor een paar jaar terug las ik de ecoland nog wel eens en daar maakten ze zich vaak zorgen dat ze te weinig onderscheidend waren tov de gangbare landbouw de normen moesten opgekrikt worden, misschien hadden ze niet zo veel moeite moeten doen om exclusief te blijven maar gewoon moeten kijken of ze een betaalbaar alternatief voor gangbaar konden worden.
#20 Ej, ....ik ga er misschien stevig in wat betreft hoe ik zie dat systemen werken, maar volgens mij altijd mild naar personen. Daar kan en wil ik ook niet over oordelen. En volgens mij draag ik de biodynamische landbouw echt met enthousiasme uit. Ik gun iedereen het beste en vooral boeren die zelf het liefst zo dier, mens en milieuvriendelijk willen werken, een uitweg uit wat ik een 'giftig systeem' blijf noemen.
#19 En hoe vinden al die mensen die hun droom tot werkelijkheid brachten het dat hun voorman
niet vol enthousiasme hun initiatieven uitdraagt maar even stevig al die anderen die er een andere werkwijze op na houden wegzet als een gevaarlijk soort mensen die medogeloos de planeet te gronde helpen en een gevaar zijn voor de volksgezondheid.
Ik heb niets tegen bio of demeter maar ook in jullie kringen zou het bekend moeten zijn dat je oogst wat je zaait.
#15 Jos, het gaat niet om terugverlangen.....BD boeren gebruiken technologie, zijn soms ook best grootschalig....maar het is wel bijzonder in dit verband om je te realiseren dat bv de fruittuiinenvanwest bij Amsterdam, de stadsboerderij Almere , GAOS in Swifterbant allemaal bedrijven zijn die voortkomen van mensen die hun droom achterna gingen, in veel gevallen zelfs zonder grond en weinig geld zijn begonnen. Maar waar een hartewens en plezier en liefde voor het vak wel de uitgangspunten waren en zijn. We laten ons veel te snel inperken in wat we eigenlijk werkelijk zijn en nastreven en gaan uit van beloftes vanuit technologie en beperkingen vanuit angst, zonder werkelijk te kijken wat dat met ons doet en of we dat wel willen. Lang niet alles zal lukken en zeker niet meteen, maar of je iets doet wat je werkelijk wilt , geeft wel kracht en is ook besmettelijk naar je omgeving. Praat erover en je vindt meer steun dan je wellicht verwacht, niet van je bank , maar wel van je omgeving. Dat voorbeeld zat ook prachtig in de laatste Zembla aflevering, boeren die het bij de bank niet voor elkaar kregen, maar wel financiering vonden in hun omgeving. We hebben meer vrijheden dan we denken.
#17 Frank, dan kan de politiek in Nederland ook aan de wieg van een toekomstige pandemie staan?