Het is een merkwaardig plan. De 3% zijn ongeveer gelijk aan de volledige winst onderaan de streep, die supermarkten in Nederland verdienen. Er zijn er zelfs die nadrukkelijk minder verdienen. Daar komt bij dat Nederlandse supermarkten in geen enkele belangrijke productcategorie meer dan 30% van de Nederlandse boerenproductie verkopen. De afdracht moet dan ook beschouwd worden als een subsidie vanuit de private sector om te dure Nederlandse boeren toch te kunnen laten produceren voor buitenlandse consumenten.
Het is opvallend dat het CBL dat laatste argument en de absurde wens om zijn leden hun volledige winst af te laten dragen aan een sector die voor een groot deel te duur is geworden om in de vrije markt te kunnen overleven, niet duidelijker uitspreekt. In plaats daarvan geeft het CBL beleefd aan het voorstel 'serieus' met zijn achterban te zullen bespreken.
Wie iemands volledige winst opeist voor een subsidie die geen doel treft, kan niet serieus worden genomen. Daarom is het niet serieus om net te doen alsof het een kans maakt. Wel kan de FDF door de supermarkten in overweging worden gegeven om een, eventueel van premiumeisen voorzien, Nederlandse product duurder te maken voor Nederlandse consumenten die de Nederlandse boeren vrijwillig via hun aankopen willen ondersteunen. Dat zal echter fors minder opleveren dan circa €1,3 miljard, het absolute bedrag waarop de 3% afdracht zou neerkomen.
In de woorden van winkelprofessor Laurens Sloot: "een keurmerk waar consumenten een prijspremium voor betalen is op zich geen slecht idee. Het is dan aan de consument om te beslissen of er bijvoorbeeld 5 cent per liter melk extra naar de boer mag gaan. Maar het voorstel dat 3% van de totale supermarktomzet (€ 1,25 mrd) in een pot van FDF moet komen staat los van iedere realiteit."
REACTIE CBL
Het CBL heeft op 17 november het voorstel voor het keurmerk FarmerFriendly van Farmers Defence Force (FDF) in ontvangst genomen. Dit na eerdere contacten waar wel het idee van een keurmerk maar niet de uitwerking werd gedeeld. Het voorstel behelst onder meer de afdracht door supermarkten van 3 procent van hun totale omzet aan coöperatie FarmerFriendly, die dit vervolgens zal verdelen onder de Nederlandse boeren.
Het CBL heeft in het gesprek op 17 november aangegeven het voorstel serieus in overweging te zullen nemen. FDF gaf aan vóór 10 december een antwoord van het CBL te willen. Het CBL heeft hierop aangegeven dat het niet realistisch is van haar te verwachten dat zij voor die datum (en dus binnen enkele weken) inhoudelijk op het voorstel reageert. Het CBL kent dit voorstel, waaraan FDF sinds afgelopen februari heeft gewerkt, namelijk pas sinds 17 november jl. en zij dient dit, na grondige bestudering, te bespreken met haar achterban. Gelet hierop is het onmogelijk om binnen de gestelde deadline inhoudelijk te reageren.
Het voorstel roept vragen op. Eén van die vragen is of het voorstel de mededingingstoets doorstaat. Hiervoor moet het voorstel worden besproken met de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De ACM heeft het CBL laten weten het keurmerk niet inhoudelijk te hebben beoordeeld.
Het CBL heeft eind vorige week FDF wederom laten weten meer tijd nodig te hebben voor een inhoudelijke reactie op dit verstrekkende idee. De gesprekken met FDF zijn de afgelopen tijd in goede verstandhouding verlopen. Het verbaast het CBL dat de verhoudingen lijken te verharden en over een ultimatum wordt gesproken.
In de gesprekken met FDF en andere boerenorganisaties heeft het CBL begrip uitgesproken voor de moeilijke situatie waarin veel boeren zich bevinden door toenemende eisen vanuit de politiek en de samenleving. Met Farmers Defence Force heeft het CBL besproken dat iedere schakel in de voedselketen een goede boterham moet kunnen verdienen. Supermarkten vinden dat boeren en tuinders een eerlijke prijs moeten ontvangen voor de geleverde producten.
80 procent wordt geëxporteerd
Om daaraan te werken zijn meer partijen nodig dan de Nederlandse supermarkten. 80 procent van wat de Nederlandse boeren en tuinders produceren wordt geëxporteerd. Om een zinvolle discussie over het verdienvermogen van boeren te voeren, zijn daarom naast boeren en tuinders ook de voedselverwerkende industrie en de exporteurs nodig aan tafel. Daarnaast hebben de horeca- en cateringsector een rol, hoewel deze sectoren nu ook zwaar worden getroffen door de coronacrisis. Het CBL ziet verder een rol voor de overheid om te spreken over de kosten als gevolg van wet- en regelgeving waar de land- en tuinbouwsectoren mee worden geconfronteerd.
Oproep: in januari gesprek over verdienvermogen
Het CBL maakt zich sterk voor een gesprek over het verdienvermogen voor boer en tuinder met alle partijen die van invloed zijn, en vindt dat dat in januari moet plaatsvinden. Het CBL doet daarom een oproep aan alle organisaties van boeren en tuinders zoals LTO Nederland, Agractie en FDF maar ook de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI), Koninklijke Horeca Nederland (KHN), de Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties (Veneca) en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) om zich hierbij aan te sluiten.
Dreigingen en aankondigingen acties en blokkades
Het CBL heeft bovenstaande laten weten aan het bestuur van FDF. De brief aan het bestuur van FDF is bijgevoegd als bijlage. In deze brief gaat het CBL ook in op de dreigingen en aankondigingen van acties en blokkades door boeren. Vooral de klanten van de supermarkt en daarmee vrijwel alle inwoners van Nederland worden door mogelijke acties gedupeerd. Hier komt nog bij dat eventuele blokkades in deze Coronatijd veiligheids- en gezondheidsrisico’s in het leven roepen, zowel voor de klanten als voor de medewerkers. Dit is niet acceptabel.
De eventuele schade als gevolg van acties en blokkades zal direct worden verhaald op bestuursleden van FDF en de betrokken boeren.
Het CBL benadrukt dat zowel supermarkten als boeren hetzelfde doel hebben: ervoor zorgen dat consumenten mooie, lekkere, verse en gezonde producten van Nederlandse bodem kunnen kopen, waarbij de hele keten een eerlijke prijs verdient.
Boerenprotest bij distributiecentrum Jumbo in Woerden https://t.co/2HJtSwwtrl #woerden
— RTV Utrecht (@rtvutrecht) December 11, 2020
#Boerenacties bij #Jumbo Woerden. Je moet wat als je bestaansrecht wordt aan getast. Eerlijke prijzen voor eerlijke producten!! pic.twitter.com/4vEIsuPksz
— John van der Voort (@JohnvdVoort) December 11, 2020
FDF reageert vandaag als volgt op de brief van het CBL:
Op 17 november 2020 presenteerde FDF, Keurmerk FarmerFriendly bij het CBL – de koepelorganisatie van de machtige supermarktketens – met het verzoek op het keurmerk te reageren, uiterlijk 10 december 2020.
FarmerFriendly is een Keurmerk waarbij 3% van de totale omzet door de supermarkten wordt afgedragen aan de boeren. Om zo de kloof tussen opbrengstprijs en kostprijs te dichten. Een Keurmerk waarmee supermarktketens hun verantwoordelijkheid kunnen nemen en kunnen aantonen dat ze FarmerFriendly zijn.
Het CBL reageerde vanavond met een brief. Een brief die ze ook naar de agrarische media stuurden. Met onder andere de volgende passage: “Indien er desondanks onrechtmatige acties (waaronder blokkades) plaatsvinden, zal CBL niet schromen om eventuele aan haar of haar leden toegebrachte schade te verhalen op de daarvoor aansprakelijke partijen, waaronder (de bestuursleden van) FDF en individuele boeren die deelnemen aan blokkades, ongeacht of zij zijn aangesloten bij FDF”.
FDF heeft voor jullie juridisch advies ingewonnen en ziet zich, ondanks de ongefundeerde beschuldigingen van het CBL genoodzaakt jullie te ontraden om morgen bij CBL leden te demonstreren. Weliswaar is FDF het niet eens met de beschuldigingen van het CBL aan het adres van FDF maar gezien de uitspraak van 17 december 2019 van de. voorzieningenrechter van de rechtbank Midden Nederland zal de rechter demonstraties bij distributiecentra mogelijk onrechtmatig vinden, zodat demonstranten volgens ons een te groot financieel risico kunnen lopen.
FDF heeft aan het CBL laten weten dat wij niemand hebben opgeroepen om vrijdag 11 december bij de CBL leden te demonstreren, ook niet via sociale media.
FDF vertrouwt nog steeds op een positief resultaat van de onderhandelingen omtrent het keurmerk Farmer Friendly. Een Keurmerk dat noodzakelijk is voor een gezonde, duurzame landbouwsector. FDF gaat in op de uitnodiging die het CBL ook via de media heeft gecommuniceerd om in januari over het Keurmerk verder te praten.
Gistermiddag bracht Mark van den Oever een vlog uit dat alleen per MP4 circuleert. Daarin meldde hij dat hij gebeld was door Marc Jansen van het CBL met het verzoek om de blokkades op te heffen. Van den Oever wees die mogelijkheid af omdat hij geen invloed zou hebben op de blokkeerboeren. Die opereren op zichzelf volgens Van den Oever.
In een Appje werd duidelijk dat Albert Heijn met de boeren in gesprek wil. Daar is, schrijft Nieuwe Oogst, door AH directeur Constantijn Ninck Blok positief op gereageerd op voorwaarde dat de boeren alle blokkades staken.
Onderwijl maakte de burgemeester van Zwolle bekend dat hij klaar is met bezetting van distribitiecentra. "Er is een grens overschreden", zegt hij. Wat hem betreft zijn landelijke regels nodig tegen de boerenrevolte.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
1. Ik lees nergens dat er ook 3% over de verkoop van een pot pindakaas moet worden betaald.
2. De belangrijkste reden dat supers maar een paar procent rendement maken (het is tegenwoordig echt wel iets meer dan 3%) heeft te maken met hun verschroeiende concurrentie en hun uit de hand lopende logistieke kosten.
3. Op zich is 3% natuurlijk een schande, zo mager. Zeker als je beseft dat het mede wordt bereikt door zeer scherpe inkoop en een uitdijend eigen merkenbeleid dat alleen maar bestaansrecht heeft door de referentie met A merken.
4. Die 3%, even nog uitvogelen waarover precies, is een mooi startpunt voor de onderhandeling.
5. Ik zou niet de fout begaan het FDF niet serieus te nemen.
Jan Peter, van de site van de FDF: "Het afdrachtspercentage over de omzet van de supermarkten met het Farmer Friendly keurmerk wordt jaarlijks rechtstreeks uitgekeerd door de coöperatie aan de leden. De deelnemende boeren ontvangen op deze manier een directe plus voor hun producten. De scheve situatie tussen wat de boer ontvangt voor zijn product en waarvoor de supermarkt het verkoopt wordt op deze manier enigszins rechtgetrokken en het geld komt rechtstreeks op het boerenerf terecht!"
Het kan zijn dat ze niet kunnen schrijven. Maar er staat toch echt 'over de omzet' ook al staat er tevens 'directe plus voor hun producten'. Weet je nog: ik kon het ook niet geloven, maar het blijkt echt waar. Zelfs de '1%, 2% en 3%' waar aanvankelijk nog sprake van was, is inmiddels verdwenen. Het is 3%.
Dat valt maar op 2 manieren te lezen: hoog inzetten om te onderhandelen (wel erg hoog; zo word je meteen weggestuurd aan een normale onderhandelingstafel) of rotzooi willen trappen in een endgame dat je toch al verloren hebt.
Het is inderdaad wat onduidelijk allemaal. Het zal een combinatie van onwetenheid en boosheid zijn. Maar het draait om je laatste zin uit #2
Ik zocht nog even voor je op de site van de FDF. In deze zin staat geen woord Spaans: "Via een heffing over de totale omzet van een supermarktketen (er wordt nu uitgegaan van 3%), kan iedere burger als consument meebetalen aan de bovenwettelijke eisen die ze aan de Nederlandse boeren opleggen en waarvoor in de markt al jarenlang niet wordt betaald."
De actieboeren hebben ook een alternatief. Jij moet betalen (voor die consumenten in het buitenland; zie de hoofdtekst). Lees maar: "Hoeveel zou FarmerFriendly kosten per Nederlander, is een terechte vraag die ook het draagvlak zal bepalen. De omzet van de CBL leden-supermarkten tezamen, was in 2019 meer dan 40 miljard euro. Gedeeld door de (minstens) 17 miljoen Nederlanders die ons land telt maakt dat 2352,94 euro per persoon per jaar aan supermarktuitgaven. Gedeeld door 365 dagen in een jaar betekent dit, dat de gemiddelde Nederlander 6,45 euro per persoon per dag uitgeeft aan de supermarkt. Wanneer de supermarkt de FarmerFriendly bijdrage niet uit hun eigen marge kunnen of willen betalen, dan zal dit via een opslag op de prijzen moeten worden bereikt. Vermeerder die 6,45 met 3% en het bedrag van 6,45 euro per dag per persoon wordt 6,64 euro per dag per persoon. Voor nog geen 20 cent per dag kan iedereen FarmerFriendly zijn! Drie procent die voor de gemiddelde Nederlander geen grote gevolgen heeft. Maar, deel die 3% van 40 miljard op 106.000 Leden lidmaatschap bewijzen (2 per Nederlandse boer) dan maakt deze 3% wel degelijk verschil voor de boeren."
Wie winkelt in Nederland moet volgens de Van den Oever boeren dus gewoon een boerentax betalen.
De vraag of het zinvol besteed geld is wordt niet eens gesteld.
Misschien denken ze wel dat het Farmer Friendly merk die 3% dik waard is. Ik zei al, er zit wat onwetenheid in het geheel, maar dat neem ik ze niet kwalijk. De communicatie en tone of voice is wel consistent en laat weinig te raden over. Het spel is op de wagen. Ben benieuwd wat ze er uit slepen.