Lees ook
Op 29 mei 2019 sneuvelde door een uitspraak van de Raad van State (RvS) de stikstofregelgeving waarmee Nederlandse overheid vergunningen afgeeft voor bedrijven die het element N (stikstof) in enige vorm uitstoten. Verkeer (en dus wegen), industrie en energiecentrales doen dat vooral in de vorm van stikstofoxiden (NOx); boerenbedrijven stoten voornamelijk ammoniak (NH3) uit.

Vóór de regelgeving viel, stelde de overheid bedrijven met een kleine uitstoot vrij van het aanvragen van een vergunning. Door de uitspraak van de RvS werden ze in één klap overtreders. De overheid gedoogt hen, maar de wet niet. Daarom zijn die bedrijven - waaronder veel boerenbedrijven - onzeker over hun toekomst. Banken kunnen hen niet meer financieren omdat onzeker is of ze hun activiteit wel kunnen voortzetten.

Minister Schouten zegt al maanden dat ze het probleem zal oplossen, maar geeft geen garanties. Ze verklaarde zelfs dat banken hun verantwoordelijkheid moeten nemen en de door het beleid van de overheid getroffen bedrijven moeten blijven financieren; de banken waren verbaasd over die uitspraak die hen als kredietverlener met een bancair risico zou opzadelen waar De Nederlandsche Bank onmogelijk mee kan instemmen.

Dergelijke uitspraken van overheidswege leggen, zegt Agractie, de basis voor een bedrijvenvariant van de afgelopen week breed in de media uitgemeten toeslagenaffaire. Het kabinet wordt komend voorjaar demissionair als gevolg van de aankomende verkiezingen. Omdat de kans bestaat dat de formatie lang gaat duren, kan langdurige onzekerheid de bedrijven nekken net zoals is gebeurd met ouders in de toeslagenzaak.

Recent stuurde boerenkoepel LTO Nederland een brandbrief aan minister Schouten over de onzekerheid waarin maar liefst 6.000 bedrijven blijken te verkeren. Omdat van actie van de zijde van de minister nog weinig te merken valt, neemt nu nieuwkomer Agractie het initiatief om feitelijk orde op zaken te stellen. In een persbericht stelde het bestuur van de organisatie de minister rond de middag een ultimatum. Als zij niet tot duidelijke afspraken komt, zal Agractie zich uiterlijk 15 januari 2021 terugtrekken uit alle gesprekken en trajecten rond maatregelen om stikstof te reduceren. Bovendien zal de achterban het advies krijgen om niet langer mee te werken aan opgelegde maatregelen. "U zult begrijpen dat de emoties onder boeren erg groot zijn", laat de organisatie de minister weten.

Agractie wil dat de minister uiterlijk per 15 januari belooft alle PAS-melders knelgevallen ten laatste op 30 juni 2022 te hebben opgelost. Dat moet gebeuren op basis van een goed sluitende registratie die de juridische kwetsbaarheid van de boeren wegneemt. Tot slot vraagt de organisatie om "landelijk uniform beleid ten aanzien van extern salderen met heldere ‘Rode Knop’-afspraken en permanente evenredige invloed agrarische sector hierop". Daarmee bedoelt de organisatie geen leegkoop van het platteland te zullen tolereren door middel van zogeheten externe saldering. Daarnaast stelt Agractie voorwaarden aan de kosten van de wetgeving die de minister voor Kerst nog wil realiseren. Die moet kostenefficiënt, kostenneutraal en uitvoerbaar zijn, al is compensatie denkbaar in de vorm van groene diensten.

Agractie probeert met dit ultimatum een kantelpunt te bereiken in de gesprekken tussen Rijk en boeren met een duidelijk eisenpakket en termijnstelling die sinds het uiteenvallen van het Landbouwcollectief niet meer gezien is.
Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NJAK), het Netwerk Grondig, de Federatie Stamboekvleesvee Nederland en de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders steunen het ultimatum. Dat lijkt een beperkte groep. Het is echter logisch dat de andere boerengroepen in Nederland het initiatief stilzwijgend steunen. Steun onthouden is immers niet in het belang van boeren. Met het ultimatum neemt Agractie de facto dan ook de leiding in de onderhandelingen namens de boeren met het ministerie.
Dit artikel afdrukken