Al zeker zeshonderd Nederlandse bedrijven zijn actief in Kazachstan, het grootste land van Centraal-Azië. Met name vanuit de Nederlandse landbouwsector groeit de interesse het laatste jaar sterk. "Door de discussie omtrent de stikstofcrisis zoeken Nederlandse ondernemingen in de agricultuur naar nieuwe kansen over de grens”, zegt Malika Karazhigitova, attaché voor economische zaken bij de ambassade van Kazachstan in Den Haag in een aantrekkelijk getoonzet persbericht aan de Nederlandse land- en tuinbouwsector.
Terwijl het in Nederland steeds lastiger wordt als boer het hoofd boven water te houden op 1,9 miljoen hectare intensief bewerkte landbouwgrond, biedt Kazachstan 200 miljoen hectare vruchtbare grond, relatief goedkope arbeid en in beginsel grote afzetmarkten in de directe buurlanden Rusland en China. Volgens een persbericht zit het land te springen om de kennis en innovatiekracht van Nederland op het gebied van land- en tuinbouw. Kazachstaanse investeerders die hun fortuin hebben verdiend in onder meer olie, gas en bouw willen nu investeren in voeding en tuinbouw. Daarnaast stelt de overheid middelen ter beschikking aan - ook buitenlandse - investeerders in het land.
Niet verwonderlijk dus dat Wageningen University & Research nauw samenwerkt met de Kazachstaanse Nationale Landbouwuniversiteit in 2 nieuwe opleidingsprogramma's: Plant Science en Food Technologies.
Fruit en kassen
Vorig jaar sprak premier Mark Rutte met zijn Kazachstaanse ambtsgenoot Askar Mamin af dat toeleverende bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van de fruitteelt een vestiging in Kazachstan kunnen openen. Een voorbeeld daarvan is Dutch Fruit Solutions Kazachstan, een samenwerkingsverband van 14 Nederlandse bedrijven uit de fruitsector, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de landbouwuniversiteit in Almaty. Het consortium werkt aan een productievere, kwalitatief hoogstaande Kazachse fruitsector op basis van Nederlandse kennis. De eerste Kazachs-Nederlandse 'Fruitdemo' om lokale ondernemers verder op weg te helpen is inmiddels een feit: een 'proeftuin' met appels, peren, pruimen, kersen, blauwe bessen, rode krenten, aardbeien en asperges.
Dergelijke complexen zijn te als het ware grote fabrieken die gerund worden door managers die met personeel dat met lage lonen tevreden is efficiënte oogsten produceren tegen een aanmerkelijk lagere kostprijs dan in Nederland. De producten zijn vooral bedoeld voor de Russische en Chinese steden met hun goedverdienende bevolking. Rusland werd voor de MH17-affaire en daarop volgende boycot van Europees voedsel door president Poetin nog beleverd vanuit Nederland. Daar zou een kans kunnen liggen. Maar Nederlandse kassenbouwers bouwen in Rusland - en China - eveneens kassen voor lokale ondernemers.
Vruchtbaar
Het grote landbouwpotentieel lijkt kansen te bieden voor kundige Nederlandse vollegronds boeren die van het ruim honderd maal zo grote land- en tuinbouwareaal in Kazachstan een productiemachine van jewelste zouden kunnen maken tussen China en Rusland.
Leeg, maar opkomend wegen- en treinnet
Kazachstan is een heel leeg land. In het land wonen 19 miljoen mensen. Ze wonen met minder dan 7 inwoners per vierkante kilometer. Daarmee behoort Kazachstan tot de dunst bevolkte gebieden ter wereld. Nederland (41,5 duizend vierkante kilometer) telt 17,3 miljoen mensen; 416 per vierkante kilometer, bijna 60 keer zoveel als in Kazachstan.
De leegte brengt met zich mee dat de infrastructuur beperkt is. Export via de weg is daarom in de meeste gevallen niet snel en ongemakkelijk door slechte wegen, al spreekt de economisch attaché Karazhigitova van een goede transportinfrastructuur. Die infrastructuur op het gebied van treinen en wegen is veelal door Nederlandse bedrijven aangelegd. Inmiddels ligt er een moderne snelweg die in drie uur tijd van Almaty naar Khorgos aan de grens met China voert. Over de oude, hobbelige weg kostte die rit minstens de dubbele tijd. Vanuit Khorgos is een railverbinding naar het zuiden aangelegd (Almaty regio en Oezbekistan), naar de Kaspische Zee (Aktau) en naar Rusland. Ook de doorvoerlijnen van en naar Europa lopen langs die route.
Dit artikel afdrukken
Niet verwonderlijk dus dat Wageningen University & Research nauw samenwerkt met de Kazachstaanse Nationale Landbouwuniversiteit in 2 nieuwe opleidingsprogramma's: Plant Science en Food Technologies.
Fruit en kassen
Vorig jaar sprak premier Mark Rutte met zijn Kazachstaanse ambtsgenoot Askar Mamin af dat toeleverende bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van de fruitteelt een vestiging in Kazachstan kunnen openen. Een voorbeeld daarvan is Dutch Fruit Solutions Kazachstan, een samenwerkingsverband van 14 Nederlandse bedrijven uit de fruitsector, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de landbouwuniversiteit in Almaty. Het consortium werkt aan een productievere, kwalitatief hoogstaande Kazachse fruitsector op basis van Nederlandse kennis. De eerste Kazachs-Nederlandse 'Fruitdemo' om lokale ondernemers verder op weg te helpen is inmiddels een feit: een 'proeftuin' met appels, peren, pruimen, kersen, blauwe bessen, rode krenten, aardbeien en asperges.
De tuinbouwproducten zijn vooral bedoeld voor de Russische en Chinese steden met hun goed verdienende bevolkingNederlandse kassenbouwers zijn al langer actief in het land, zoals Dalsem Greenhouse Projects. Het bedrijf bouwde sinds 2007 al ruim 70 hectare kassen en ondersteunt de Kazachstaanse tuinbouwers met trainingen en groeimanagement. Want met kassenbouw, of tuinbouw, hebben de Kazachstanen weinig ervaring. Investeerders komen uit een onverwachte hoek: "Al onze Kazachse investeerders hebben een succesvolle achtergrond in onder meer olie, gas en bouw en beginnen nu te investeren in de voedingssector en de tuinbouw,” zegt Dalsem-projectontwikkelaar Marc Boeren op Nieuwe Oogst. Hij ziet nog genoeg kansen de komende jaren: “elk jaar zijn er wel investeerders die geld steken in innovatieve, moderne tuinbouwprojecten." Afgelopen jaar was premier Mamin op bezoek in het Westland waar hij het World Horticenter bezocht. Bij die gelegenheid werd de overeenkomst getekend om Nederlandse toeleveranciers voor de glastuinbouw een agropark in Kazachstan te laten bouwen.
Dergelijke complexen zijn te als het ware grote fabrieken die gerund worden door managers die met personeel dat met lage lonen tevreden is efficiënte oogsten produceren tegen een aanmerkelijk lagere kostprijs dan in Nederland. De producten zijn vooral bedoeld voor de Russische en Chinese steden met hun goedverdienende bevolking. Rusland werd voor de MH17-affaire en daarop volgende boycot van Europees voedsel door president Poetin nog beleverd vanuit Nederland. Daar zou een kans kunnen liggen. Maar Nederlandse kassenbouwers bouwen in Rusland - en China - eveneens kassen voor lokale ondernemers.
Vruchtbaar
Het grote landbouwpotentieel lijkt kansen te bieden voor kundige Nederlandse vollegronds boeren die van het ruim honderd maal zo grote land- en tuinbouwareaal in Kazachstan een productiemachine van jewelste zouden kunnen maken tussen China en Rusland.
De Noordflank van het land lijkt het meest interessant voor akkerbouw. Die regio heeft een gematigd, redelijk vochtig continentaal klimaat. De bodem hebben een natuurlijk productiepotentie (graan: 1750 kg/ha) die net als de Nederlandse behoren tot de vruchtbaarste gronden van de wereldKazachstan (2,7 miljoen vierkante kilometer, ) is bijna even groot als West-Europa en zo groot als 65 Nederlanden. Het land heeft verschillende klimaten en bodemgesteldheden. Ongeveer de helft bestaat uit droge steppe - de grootste ter wereld - en woestijn. De Noordflank van het land lijkt het meest interessant voor akkerbouw. Die regio heeft een gematigd, redelijk vochtig continentaal klimaat. De bodems daar hebben een natuurlijk productiepotentie van 1750 kg/ha (graan). Ze behoren net als de Nederlandse tot de vruchtbaarste gronden van de wereld. Het land gebruikt nog nauwelijks kunstmest (slechts 4 kg/ha in 2016) en behaalt niettemin een gemiddelde graanproductie van circa 1350 kg/ha.
Leeg, maar opkomend wegen- en treinnet
Kazachstan is een heel leeg land. In het land wonen 19 miljoen mensen. Ze wonen met minder dan 7 inwoners per vierkante kilometer. Daarmee behoort Kazachstan tot de dunst bevolkte gebieden ter wereld. Nederland (41,5 duizend vierkante kilometer) telt 17,3 miljoen mensen; 416 per vierkante kilometer, bijna 60 keer zoveel als in Kazachstan.
De leegte brengt met zich mee dat de infrastructuur beperkt is. Export via de weg is daarom in de meeste gevallen niet snel en ongemakkelijk door slechte wegen, al spreekt de economisch attaché Karazhigitova van een goede transportinfrastructuur. Die infrastructuur op het gebied van treinen en wegen is veelal door Nederlandse bedrijven aangelegd. Inmiddels ligt er een moderne snelweg die in drie uur tijd van Almaty naar Khorgos aan de grens met China voert. Over de oude, hobbelige weg kostte die rit minstens de dubbele tijd. Vanuit Khorgos is een railverbinding naar het zuiden aangelegd (Almaty regio en Oezbekistan), naar de Kaspische Zee (Aktau) en naar Rusland. Ook de doorvoerlijnen van en naar Europa lopen langs die route.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik heb het wel gezien in de laatste twintig jaar. China, Mexico, india, Rusland, midden oosten, en nu kazachstan. LNV en WUR gaan betaald via RVO op reis. Vaak zonder bedrijfsleven. Dure MoU’s, rapporten die nergens op slaan. Bij enkele handels reisjes gaat een handjevol ondernemers mee. Deze laatste betalen een paar duizend euro. De eventuele business : verkoop van kassen met subsidie. Goed voor enkele NL tech bedrijven. Kennis en onderzoek is niet nodig. Wel zakelijke plannen, slimme land ontwikkeling. Juist daar heb je private advies clubs en ingenieursbureaus bij nodig. Maar ja WUR kan alles, en overheid verbrand liever overheidsgeld aan zichzelf.
Mexico heeft gratis rozen kennis gekregen. Waarom? China kan nu kassen en machines bouwen door allerlei hulpprogramma. Rusland is doorgegaan met technologie import om zo zelf tomaten en andere groente te kunnen maken.
De onderliggende vragen zijn steeds:
- ontwikkelingshulp vs economisch belang
- onderzoek versus ontwikkeling
- privaat vs publiek.
Dit zijn voorbeelden van projecten waar de WUR niks te zoeken heeft. Geld verbranden en geen waarde creatie. Misschien kan Jeroen Candel hier eens op reageren. Of in die andere lijn die hij zelf gestart is.
En rondom kassen? Vrijwel altijd is er een tekort aan een ervaren tuinder die in meerdere jaren praktijk kennis deelt. Dan afzet organiseren. Dat is handel en logistiek. Samenwerkingen van ondernemer met ondernemers dus. Praktijk kennis. Ondernemerschap. En land development. Praktijk praktijk praktijk praktijk dus.
Het is inderdaad verrassend dat een zo groot leeg land met een noodzakelijk heel beperkte logistieke infrastructuur zo’n marktkans zou zijn. Kassen bouw je bij steden, zeker in de post-COVID-wereld. Dat vertelt nota bene Adri Bom, de voorzitter van de zakelijke en kennisinfrastructuur die we in Nederland hebben rond de tuinbouw.
Bovenbuurman Rusland en landen ten oosten daarvan hebben eveneens groot akkerbouw potentieel.
Er zijn voor akkerbouw best kansen te voorzien, maar die liggen op de lange termijn (20 jaar na nu?!?). Dat vraagt grote voorfinancieringen van strategische investeerders met heel diepe zakken.* Ik kan er geen business case in zien.
Toch een ronkend persbericht op zoek naar Nederlandse boeren en tuinders.
Interessant punt dus van Wouter: verkoopt Nederland land- en tuinbouwkennis of geeft het die weg en profiteren de bouwers van o.m. kassen?
* Onze overheid zou dat overigens wél kunnen. Voorwaarde is wel een goed management van de portefeuille en een scherpe lange termijn visie. Dat is echter voor bedrijven al niet makkelijk, laat staan voor door politiek geleide overheden.
Ben er eens bij toeval beland. En toevallig met een manager van de Heineken fabriek bij Almaty kunnen spreken. Hij vond de corruptie daar problematischer dan in Congo, waar hij voorheen werkte. Strategie van Heineken was geen cent richting dat land, wel als het kan de andere kant op natuurlijk. Ik geloof ook dat die fabriek er niet meer is. Iedere euro of dollar die je er heen brengt raak je kwijt.
Als het nou waar is, wat uit het begin van deze draad naar boven komt, dan moet je dit concluderen:
- het is een paradijs voor bouwers en constructeurs
en tegelijk:
- het is een kerkhof voor wie wil ondernemen
Is dat nou niet bij elkaar te krijgen door de landen waar je dit doet beter te kiezen en de contacten beter te organiseren?