'Stop de uitverkoop van de wetenschap'
In de praktijk blijken, 13 jaar later, die afspraken slecht nagekomen te worden. In het kader van de campagne 'Stop de uitverkoop van de wetenschap' richtte de voedselwaakhond zich bij het eigen onderzoek specifiek op Wageningen University & Research. De WUR heeft een groot aantal voedingshoogleraren in de gelederen omdat er veel voedingsonderzoek plaatsvindt. Elf van de 24 onderzochte bijzonder hoogleraren (46%) zijn onvoldoende transparant, constateert foodwatch. Ze zouden daarmee daarmee een aantal gedragsregels overtreden: de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, de sectorale regeling nevenwerkzaamheden en de Regeling Nevenwerkzaamheden Wageningen University & Research. Van het genoemde elftal hebben 8 bijzonder hoogleraren een nevenwerkzaamheid bij een commercieel bedrijf, waaronder BASF, Corbion en Unilever.
In De Telegraaf zegt een woordvoerder dat de kwestie in onderzoek is. "De WUR vindt transparantie heel belangrijk. We gaan de data van foodwatch vergelijken met onze eigen gegevens en als er aanleiding toe is komen we erop terug. Meer kan ik er op dit moment niet over zeggen”.
Verantwoordelijkheid
Volgens de inventarisatie van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) hebben de universiteiten de laatste jaren 'flinke vooruitgang geboekt' en heeft in 2019 88% van de Nederlandse bijzonder hoogleraren hun nevenwerkzaamheden ingevuld. In 2017 was dat nog 64%. Op vragen van foodwatch moet de VNSU erkennen dat de inventarisatie beperkt blijft tot een 'sectoroverzicht zonder inhoudelijke toets': de universiteiten blijven zelf verantwoordelijk, ook voor de wijze van het openbaar maken van de nevenwerkzaamheden.
Foodwatch maakt zich zorgen over deze discrepantie. Omdat foodwatch "wil dat de consument kan vertrouwen op onafhankelijke – en op z’n minst transparante – voedselwetenschap" roept de voedselwaakhond WUR, VSNU en het ministerie van OCW op om het gebrek aan transparantie verder te onderzoeken, eenduidige regels en onderzoeksmethoden te hanteren en overtreding van de regels aan te pakken. Eén politieke partij vindt foodwatch alvast aan zijn zijde: de SP stelt (opnieuw) Kamervragen aan de minister van OCW.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het is een interessante vraag: is door de industrie bestelde wetenschap onbetrouwbaar?
Niet als het voldoet aan de regels van de wetenschap: conclusies trekken die door de data worden ondersteund en daar niet overheen gaan.
Dus: waar kan het probleem liggen?
In de hoeveelheid onderzoek die X en niet hypothese Y die daartegenover staat of een ander perspectief onderzoekt.
Bedrijven willen uiteraard zaken onderzocht hebben waar zij belang bij hebben. Als er dan geen onderzoek wordt gefinancierd uit andere bronnen die dat belang andersom zien, dan ontstaat er een bias in de opgebouwde kennis. Maar dat wil niet zeggen dat er 'onbetrouwbare' of 'intransparante' wetenschap wordt bedreven. Het betekent dat er te weinig andere wetenschappelijke vragen worden gesteld, c.q. dat daar te weinig funding voor ter beschikking wordt gesteld.
En dát is een probleem dat ernstiger is: waar is het platform waar open kan worden nagedacht over de vraag wat we nog meer zouden willen weten en waarom? Ik ken het niet.
In de regel wordt het door de industrie betaalde onderzoek vrijwel niet gepubliceerd. En vooraf is het niet gebruikelijk om een openbaar onderzoeksplaats te publiceren. Niet zo gek, het gros van het werk heeft weinig met onderzoek te maken, en eerder met ontwikkeling. Bedrijven houden van geheimhouding.
#1 En in het verlengde daarvan is door de overheid bestelde wetenschap betrouwbaar, wordt er op z'n minst naar alle interessante invalshoeken gekeken of is het gewoon betalen per vraag en niet per oplossing.
#2, Wouter, zulke wetenschap verstoort het openbare discours niet. Dat is niet waar foodwatch zich tegen richt.
#3, Evert-Jan, ik weet niet of ik je goed begrijp. Kun je je punt iets meer toelichten?
Ik denk dat je dit zegt: zijn overheidsvragen dan niet gebiased?