Op 4 en 5 november vindt in de Tweede Kamer de begrotingsbehandeling plaats van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Voor 74 natuur- en bosbeschermingsorganisaties en 22.000 Nederlanders is dat reden om zich in een Brandbrief te richten tot de minister en staatssecretaris van Economische Zaken en I&W over de overheidssubsidies voor houtige biomassa. Volgens de briefopstellers spelen overheidssubsidies (de zogeheten SDE+ subsidies een onacceptabele rol bij de verwoesting van biodiversiteit en ecosystemen en de schadelijke effecten van de uitstoot door verbranding op de luchtkwaliteit in binnen- en vooral ook buitenland. De brandbrief roept minister Wiebes op om 'de overheidssubsidie voor biomassaverbranding in kolen- en biomassacentrales onmiddellijk stop te zetten’ en de door de SER geadviseerde, afbouw van subsidies te concretiseren.
Geachte Minister Eric Wiebes en staatssecretaris Stientje van Veldhoven,
Wij, ondertekenaars van deze brief willen u, samen met ruim 22.000 Nederlanders1, laten weten dat voor u, met de begrotingsbehandeling EZK op 4 en 5 november a.s., het moment is gekomen om zich duidelijk uit te spreken in het kader van de SDE+ subsidies voor de inzet van laagwaardige toepassing van biomassa (hout) voor het opwekken van warmte. In de afgelopen 2,5 jaar is duidelijk geworden dat er in binnen- en vooral ook buitenland2 structurele misstanden plaatsvinden, ontstaan door het groeiend gebruik van houtige biomassa voor warmte en de financiering daarvan. De verwoesting van biodiversiteit en ecosystemen en de schadelijke effecten van de uitstoot door verbranding op de luchtkwaliteit, aangejaagd door de SDE subsidies, zijn onacceptabel.
Overheidssubsidies spelen hierbij een bepalende en kwalijke rol. In uw kamerbrief van 16 oktober jl. geeft u aan zich hiervan bewust te zijn. Tegelijkertijd doet u met betrekking tot de afbouw van reeds vergunde en nieuwe subsidiebeschikkingen geen uitspraak. Dit omdat u opnieuw aangeeft hierover eerst geïnformeerd te willen worden door een nieuw onderzoek van het PBL. Om deze reden en om de redenen zoals hierboven genoemd, willen wij u nadrukkelijk verzoeken om u komende week, tijdens de aanstaande begrotingsbehandeling EZK, wél expliciet uit te spreken en te reageren op het SER advies met betrekking tot de afbouw van zowel ‘bestaande en nieuwe’ subsidies voor de inzet van houtige biomassa voor elektriciteit en warmte. Tevens willen wij u verzoeken om de, door de SER geadviseerde, afbouw van subsidies te concretiseren en deze SDE+ subsidie voor verbranding van houtige biomassa per onmiddellijk stop te zetten. Hierbij vragen wij u tevens nadrukkelijk rekenschap te geven van het specifieke advies met betrekking tot ‘reeds vergunde subsidies’: ‘als het afbouwen van subsidies sneller gaat dan bedrijven hebben voorzien, dient de overheid werkgevers te compenseren’3.
Deze subsidiegelden zouden volgens ons moeten worden geïnvesteerd in het isoleren van huizen en echte duurzame energie en niet in een boekhoudkundige truc, die op papier een probleem oplost maar in werkelijkheid de situatie oneindig veel slechter maakt. Het is daarom belangrijk dat het kabinet onmiddellijk handelt met betrekking tot initiatieven voor duurzame alternatieven, zoals geothermie, aquathermie en warmtepompen en deze zo snel mogelijk beschikbaar maakt. Klimaatdoelen komen anders in de knel.
Hieronder lichten wij ons verzoek nader toe binnen de context van de volgende vier deelonderwerpen:
1. Toename CO2 uitstoot op korte en middellange termijn;
2. Opwarming aarde;
3. Misstanden;
4. Publieke opinie: geen draagvlak
1. Toename CO2 uitstoot op korte en middellange termijn
In de huidige situatie worden in Nederland en het buitenland jaarlijks met miljarden aan overheidssubsidie miljoenen bomen gekapt en verbrand in biomassacentrales om zogenaamd duurzame energie op te wekken. Inmiddels is echter alom bekend dat biomassa geenszins CO2-neutraal is en de klimaatverandering juist versnelt. De verbranding van hout geeft zelfs meer uitstoot dan bij verbranding van gas (2 keer zoveel) en steenkool (minstens 15% meer).
Dit feit wordt door voor- en tegenstanders erkend. Inderdaad kan deze extra uitstoot op termijn weer opgenomen worden door nieuwe aanwas, maar deze termijn is te lang om de opwarming van de aarde te stoppen. Hiervoor is nu een reductie van de CO2 uitstoot nodig.
2. Opwarming aarde
Naast de vernietiging van natuur en biodiversiteit door kaalkap en de toename in uitstoot van CO2, zijn ook fijnstof en andere schadelijke stoffen die vrijkomen bij de verbranding van biomassa een bedreiging voor ons, de natuur, de toekomst van onze kinderen en de volksgezondheid. Het RIVM, de GGD’s, het Longfonds, Milieudefensie, en vele nationale en internationale wetenschappers op het gebied van ecologie, energie, klimaat, gezondheid en luchtkwaliteit waarschuwen al geruime tijd voor de gevolgen. Om deze redenen is het cruciaal dat we in de komende 10 jaar alles doen om de uitstoot sterk te verminderen.
Door in deze periode in te zetten op biomassa als transitiebrandstof in plaats van op gas, wordt het tegenovergestelde bereikt; de uitstoot zal toenemen in plaats van afnemen. In het zeer optimistische geval dat alle gekapte en verbrande bomen weer duurzaam geplant zouden worden, duurt het nog 40 tot 100 jaar voordat diezelfde uitstoot weer is opgenomen. Deze situatie is onhoudbaar geworden en volstrekt onacceptabel.
3. Misstanden
Daarnaast wordt het steeds duidelijker dat de Nederlandse stimuleringssubsidie grote misstanden in het buitenland (o.a. in de VS en de Baltische Staten) veroorzaakt. De mate waarin internationale regels worden nagevolgd en gecontroleerd verschilt van land tot land en werkt illegale kap, kaalkap, corruptie in de keten en veronachtzaming van nationale en Europese natuurbeschermingsregels in de hand.
4. Publieke opinie: geen draagvlak
Doordat bovenstaande aspecten van biomassa inmiddels bij het grote publiek bekend zijn is het draagvlak voor biomassa als brandstof in de energietransitie sterk aan het afnemen. En dat terwijl draagvlak een zeer belangrijke vereiste in de energietransitie hoort te zijn, volgens ons en volgens de overheid zelf.
Verzoek
Om deze redenen verzoeken wij u, met klem om de overheidssubsidie voor biomassaverbranding in kolen- en biomassacentrales onmiddellijk stop te zetten. Wij realiseren ons dat dit grote gevolgen zal hebben voor de klimaatdoelstellingen omdat het ons dwingt de afspraak dat biomassa geen CO2-uitstoot heeft, te heroverwegen en aan te passen in het klimaatakkoord in het licht van de urgentie van de klimaatverandering, de zorg voor de wereldwijde biodiversiteit en de gezondheid van onze bevolking.
Met vriendelijke groet,
Dr. Fenna Swart, voorzitter Comité Schone Lucht
Drs. Maarten Visschers, Leefmilieu
Drs. Johan Vollenbroek, voorzitter Mobilisation for the Environment
1. Petitie Comite Schone Lucht: https://petities.nl/petitions/stop-per-direct-de-subsidie-op-biomassacentrales-in-nederland
2. Misstanden mbt systematische kaalkap, schending van mensenrechten, gebrek aan transparantie en naleving
in de keten van certificering mbt houtimport voor biomassaverbranding in NL
3. https://www.ser.nl/nl/Publicaties/advies-biomassa-in-balans
Dit artikel afdrukken
Wij, ondertekenaars van deze brief willen u, samen met ruim 22.000 Nederlanders1, laten weten dat voor u, met de begrotingsbehandeling EZK op 4 en 5 november a.s., het moment is gekomen om zich duidelijk uit te spreken in het kader van de SDE+ subsidies voor de inzet van laagwaardige toepassing van biomassa (hout) voor het opwekken van warmte. In de afgelopen 2,5 jaar is duidelijk geworden dat er in binnen- en vooral ook buitenland2 structurele misstanden plaatsvinden, ontstaan door het groeiend gebruik van houtige biomassa voor warmte en de financiering daarvan. De verwoesting van biodiversiteit en ecosystemen en de schadelijke effecten van de uitstoot door verbranding op de luchtkwaliteit, aangejaagd door de SDE subsidies, zijn onacceptabel.
Overheidssubsidies spelen hierbij een bepalende en kwalijke rol. In uw kamerbrief van 16 oktober jl. geeft u aan zich hiervan bewust te zijn. Tegelijkertijd doet u met betrekking tot de afbouw van reeds vergunde en nieuwe subsidiebeschikkingen geen uitspraak. Dit omdat u opnieuw aangeeft hierover eerst geïnformeerd te willen worden door een nieuw onderzoek van het PBL. Om deze reden en om de redenen zoals hierboven genoemd, willen wij u nadrukkelijk verzoeken om u komende week, tijdens de aanstaande begrotingsbehandeling EZK, wél expliciet uit te spreken en te reageren op het SER advies met betrekking tot de afbouw van zowel ‘bestaande en nieuwe’ subsidies voor de inzet van houtige biomassa voor elektriciteit en warmte. Tevens willen wij u verzoeken om de, door de SER geadviseerde, afbouw van subsidies te concretiseren en deze SDE+ subsidie voor verbranding van houtige biomassa per onmiddellijk stop te zetten. Hierbij vragen wij u tevens nadrukkelijk rekenschap te geven van het specifieke advies met betrekking tot ‘reeds vergunde subsidies’: ‘als het afbouwen van subsidies sneller gaat dan bedrijven hebben voorzien, dient de overheid werkgevers te compenseren’3.
Deze subsidiegelden zouden volgens ons moeten worden geïnvesteerd in het isoleren van huizen en echte duurzame energie en niet in een boekhoudkundige truc, die op papier een probleem oplost maar in werkelijkheid de situatie oneindig veel slechter maakt. Het is daarom belangrijk dat het kabinet onmiddellijk handelt met betrekking tot initiatieven voor duurzame alternatieven, zoals geothermie, aquathermie en warmtepompen en deze zo snel mogelijk beschikbaar maakt. Klimaatdoelen komen anders in de knel.
Hieronder lichten wij ons verzoek nader toe binnen de context van de volgende vier deelonderwerpen:
1. Toename CO2 uitstoot op korte en middellange termijn;
2. Opwarming aarde;
3. Misstanden;
4. Publieke opinie: geen draagvlak
1. Toename CO2 uitstoot op korte en middellange termijn
In de huidige situatie worden in Nederland en het buitenland jaarlijks met miljarden aan overheidssubsidie miljoenen bomen gekapt en verbrand in biomassacentrales om zogenaamd duurzame energie op te wekken. Inmiddels is echter alom bekend dat biomassa geenszins CO2-neutraal is en de klimaatverandering juist versnelt. De verbranding van hout geeft zelfs meer uitstoot dan bij verbranding van gas (2 keer zoveel) en steenkool (minstens 15% meer).
Dit feit wordt door voor- en tegenstanders erkend. Inderdaad kan deze extra uitstoot op termijn weer opgenomen worden door nieuwe aanwas, maar deze termijn is te lang om de opwarming van de aarde te stoppen. Hiervoor is nu een reductie van de CO2 uitstoot nodig.
2. Opwarming aarde
Naast de vernietiging van natuur en biodiversiteit door kaalkap en de toename in uitstoot van CO2, zijn ook fijnstof en andere schadelijke stoffen die vrijkomen bij de verbranding van biomassa een bedreiging voor ons, de natuur, de toekomst van onze kinderen en de volksgezondheid. Het RIVM, de GGD’s, het Longfonds, Milieudefensie, en vele nationale en internationale wetenschappers op het gebied van ecologie, energie, klimaat, gezondheid en luchtkwaliteit waarschuwen al geruime tijd voor de gevolgen. Om deze redenen is het cruciaal dat we in de komende 10 jaar alles doen om de uitstoot sterk te verminderen.
Door in deze periode in te zetten op biomassa als transitiebrandstof in plaats van op gas, wordt het tegenovergestelde bereikt; de uitstoot zal toenemen in plaats van afnemen. In het zeer optimistische geval dat alle gekapte en verbrande bomen weer duurzaam geplant zouden worden, duurt het nog 40 tot 100 jaar voordat diezelfde uitstoot weer is opgenomen. Deze situatie is onhoudbaar geworden en volstrekt onacceptabel.
3. Misstanden
Daarnaast wordt het steeds duidelijker dat de Nederlandse stimuleringssubsidie grote misstanden in het buitenland (o.a. in de VS en de Baltische Staten) veroorzaakt. De mate waarin internationale regels worden nagevolgd en gecontroleerd verschilt van land tot land en werkt illegale kap, kaalkap, corruptie in de keten en veronachtzaming van nationale en Europese natuurbeschermingsregels in de hand.
4. Publieke opinie: geen draagvlak
Doordat bovenstaande aspecten van biomassa inmiddels bij het grote publiek bekend zijn is het draagvlak voor biomassa als brandstof in de energietransitie sterk aan het afnemen. En dat terwijl draagvlak een zeer belangrijke vereiste in de energietransitie hoort te zijn, volgens ons en volgens de overheid zelf.
Verzoek
Om deze redenen verzoeken wij u, met klem om de overheidssubsidie voor biomassaverbranding in kolen- en biomassacentrales onmiddellijk stop te zetten. Wij realiseren ons dat dit grote gevolgen zal hebben voor de klimaatdoelstellingen omdat het ons dwingt de afspraak dat biomassa geen CO2-uitstoot heeft, te heroverwegen en aan te passen in het klimaatakkoord in het licht van de urgentie van de klimaatverandering, de zorg voor de wereldwijde biodiversiteit en de gezondheid van onze bevolking.
Met vriendelijke groet,
Dr. Fenna Swart, voorzitter Comité Schone Lucht
Drs. Maarten Visschers, Leefmilieu
Drs. Johan Vollenbroek, voorzitter Mobilisation for the Environment
Deze brandbrief is opgesteld door bovengenoemde auteurs en mede ondertekend door:
I Nederlandse Natuurorganisaties
1. Greenpeace
2. Comité Schone Lucht
3. Leefmilieu
4. Mobilisation for the Environment
5. Landelijke Werkgroep Houtstook-vrij
6. Landelijke meldpunt bomenkap
7. Fridays For Future Nederland
8. Federatie tegen Biomassacentrales
9. Extinction Rebellion NL
10. Fossielvrij NL
II Regionale Natuurorganisaties
11. ANO-Fundatie voor Welzijn en Wetenschap
12. Arnhems Peil
13. Bloei in Arnhem
14. Boomfocus
15. Bomenbrigade Boxtel
16. Bomen Achterhoek
17. Campagne De Grote Transitie
18. Comité Matiging Kapbeleid Slangenburg
19. Duurzaam Dorp Diemen
20. EDSP
21. Fossielvrij Amsterdam
22. Het Groene Hart Brabant.
23. Organisatie EcoVrede. Netwerk
24. Grenzeloos Groen
25. Geen biomassacentrales in Waddinxveen
26. Heerlijkheid de Hare
27. Platform Duurzame en Solidaire Economie:
28. Partij voor de bomen Texel
29. Redactie Bomen en Bos in Arnhem en Omgeving
30. Stichting Groen in Amersfoort
31. Stichting Kritisch Bosbeheer
32. Stichting Ecoplan Natuurontwikkeling
33. Stichting Groen Weert e.o.
34. Stichting Vrijwillig Bosbeheer Noord
35. Stichting Natuurvolgend Bosbeheer
36. Stichting HoutrookVrij
37. Stichting Natuurlijk Achterhoek
38. Stichting Boom en Bosch.
39. Stichting Levensbomenbosch.
40. Tuin van Zeeland
41. Tropism Art & Science Foundation
42. Werkgroep Voetafdruk Nederland
43. Werkgroep Transitie Boxtel
44. Werkgroep Bomen Groningen
45. We love Trees
III Deskundigen en wetenschappers
46. Leffert Oldenkamp
47. Jaap Kuper
48. Patrick A. Jansen
49. Mary Booth
50. Rudy Rabbinge
IV Buitenlandse Natuur- en bosbeschermingsorganisaties
51. Global Justice Ecology Project
52. Australian Forests and Climate Alliance
53. Biofuelwatch
54. Canopee France
55. Dogwood Alliance
56. Estonian Forest Aid
57. Estonian Fund for Nature
58. Environmental Paper Network International
59. Environment East Gippsland inc
60. EPN
61. Forests, Climate and Biomass Energy Working Group,
62. Fern
63. Pivot Point
64. PFPI
65. Save Estonian Forests
66. South East Region Conservation Alliance (SERCA)
67. Wild Europe
68. Forests, Climate and Biomass Energy Working Group,
69. Fern
70. Pivot Point
71. PFPI
72. Save Estonian Forests
73. South East Region Conservation Alliance (SERCA)
74. Wild Europe
NotenI Nederlandse Natuurorganisaties
1. Greenpeace
2. Comité Schone Lucht
3. Leefmilieu
4. Mobilisation for the Environment
5. Landelijke Werkgroep Houtstook-vrij
6. Landelijke meldpunt bomenkap
7. Fridays For Future Nederland
8. Federatie tegen Biomassacentrales
9. Extinction Rebellion NL
10. Fossielvrij NL
II Regionale Natuurorganisaties
11. ANO-Fundatie voor Welzijn en Wetenschap
12. Arnhems Peil
13. Bloei in Arnhem
14. Boomfocus
15. Bomenbrigade Boxtel
16. Bomen Achterhoek
17. Campagne De Grote Transitie
18. Comité Matiging Kapbeleid Slangenburg
19. Duurzaam Dorp Diemen
20. EDSP
21. Fossielvrij Amsterdam
22. Het Groene Hart Brabant.
23. Organisatie EcoVrede. Netwerk
24. Grenzeloos Groen
25. Geen biomassacentrales in Waddinxveen
26. Heerlijkheid de Hare
27. Platform Duurzame en Solidaire Economie:
28. Partij voor de bomen Texel
29. Redactie Bomen en Bos in Arnhem en Omgeving
30. Stichting Groen in Amersfoort
31. Stichting Kritisch Bosbeheer
32. Stichting Ecoplan Natuurontwikkeling
33. Stichting Groen Weert e.o.
34. Stichting Vrijwillig Bosbeheer Noord
35. Stichting Natuurvolgend Bosbeheer
36. Stichting HoutrookVrij
37. Stichting Natuurlijk Achterhoek
38. Stichting Boom en Bosch.
39. Stichting Levensbomenbosch.
40. Tuin van Zeeland
41. Tropism Art & Science Foundation
42. Werkgroep Voetafdruk Nederland
43. Werkgroep Transitie Boxtel
44. Werkgroep Bomen Groningen
45. We love Trees
III Deskundigen en wetenschappers
46. Leffert Oldenkamp
47. Jaap Kuper
48. Patrick A. Jansen
49. Mary Booth
50. Rudy Rabbinge
IV Buitenlandse Natuur- en bosbeschermingsorganisaties
51. Global Justice Ecology Project
52. Australian Forests and Climate Alliance
53. Biofuelwatch
54. Canopee France
55. Dogwood Alliance
56. Estonian Forest Aid
57. Estonian Fund for Nature
58. Environmental Paper Network International
59. Environment East Gippsland inc
60. EPN
61. Forests, Climate and Biomass Energy Working Group,
62. Fern
63. Pivot Point
64. PFPI
65. Save Estonian Forests
66. South East Region Conservation Alliance (SERCA)
67. Wild Europe
68. Forests, Climate and Biomass Energy Working Group,
69. Fern
70. Pivot Point
71. PFPI
72. Save Estonian Forests
73. South East Region Conservation Alliance (SERCA)
74. Wild Europe
1. Petitie Comite Schone Lucht: https://petities.nl/petitions/stop-per-direct-de-subsidie-op-biomassacentrales-in-nederland
2. Misstanden mbt systematische kaalkap, schending van mensenrechten, gebrek aan transparantie en naleving
in de keten van certificering mbt houtimport voor biomassaverbranding in NL
3. https://www.ser.nl/nl/Publicaties/advies-biomassa-in-balans
In de Telegraaf gaf minister Wiebes een reactie. Het kabinet hakt eind dit jaar de knoop door. "Het kabinet wil houtige biomassa voor lage temperatuurwarmte zo snel als dat haalbaar en betaalbaar mogelijk is uitfaseren”, zegt de bewindsman. "Voor de productie van elektriciteit worden al geen subsidies meer afgegeven. En voor de productie van warmte uit houtige biomassa gaat dat ook gebeuren. Eind dit jaar bepaalt het kabinet wanneer dat gaat gebeuren op basis van het advies van het PBL.”
Ondertekenaar Rudy Rabbinge, emeritus hoogleraar agronomie en oud-senator voor de PvdA, denkt dat de houding van Wiebes niets te maken met een zorgvuldige overheid. "Ik weet zeker dat de minister dit expres rekt. Hij tilt het ’t liefst over de verkiezingen heen, zodat hij niks hoeft te besluiten. Maar het stoppen met deze subsidies raakt de leefomgeving van heel veel Nederlanders veel directer dan het sluiten van een enkele verre kolencentrale.”
Ondertekenaar Rudy Rabbinge, emeritus hoogleraar agronomie en oud-senator voor de PvdA, denkt dat de houding van Wiebes niets te maken met een zorgvuldige overheid. "Ik weet zeker dat de minister dit expres rekt. Hij tilt het ’t liefst over de verkiezingen heen, zodat hij niks hoeft te besluiten. Maar het stoppen met deze subsidies raakt de leefomgeving van heel veel Nederlanders veel directer dan het sluiten van een enkele verre kolencentrale.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Redactie detail: tekenaar 68 en verder zijn een copy van punt 61 t/m 67.
Zit dat in jullie opsomming of in de bijlage van de brandbrief al net even incorrect.
De reactie van Wiebes klopt toch ook gezien vanuit Parijs akkoord? Nu telt biomassa mee in 'groen' en we hebben als Nederland te voldoen aan een doelstelling in dat groen. Biomassa kan toch pas echt uit als we via andere route blijven voldoen aan de (groeiende) doelstelling voor groen. We hebben toch ook gewoon transitiebrandstof doelstellingen afgesproken (wereldwijd)?
Is dat bekend hoeveel 'groen' er wegvalt als biomassa acuut stopt?
Hoeveel missen we dan wel of niet inzake de akkoorden rondom klimaat?
Want kan/mag dat bij gas blijven?
#1 Jeroen van Buuren De tekst komt letterlijk (dus inclusief de dubbeltelling) van de briefopstellers.
#1 Jeroen, Nederland schijnt het slecht te doen op de lijst van groene energie doelstellingen.
De oorzaak hiervoor ligt in het feit dat de ons omliggende landen nog veel meer houtige producten voor energie worden gebruikt. Helaas voor minister Wiebes komen de opstellers niet direct met een alternatief. In mijn beleving en berekening is het inderdaad niet handig om bomen te kappen voor de opwekking van energie. Wel is het zo dat er veel CO2 opgeslagen in de wortels van de bomen nog lang opgeslagen blijft. Helaas groeien bossen niet zo snel, een beetje bos op een iets noordelijke breedtegraad doet er 100 jaar over om wat te zijn. Daarnaast zouden we een hele boom op kunnen zetten op de wijze waarop de bomen worden gekapt. Natuurdeskundige Victor Schauberger beschrijft is zijn boek hoe dat beter kan waarbij verdroging en groeisnelheid de basis zijn. En waarbij ook de leefomgeving voor de bewoners van die bossen bewaard blijft.
De oproep om gas te blijven gebruiken is voor mij ook lastig omdat daar steeds vaker Fracking bij komt kijken en daarbij komt enorm veel methaan vrij wat veel schadelijker is als het Co2 uit het gas zelf. Het idee dat steenkool slecht is voor het milieu zou wel eens op zijn kop kunnen komen te staan. Er zijn ook verbrandingssystemen die het gas uit de steenkool vrijmaken en daarna nog de vaste frictie verbranden. Uitlaatgas wassers kunnen dan de fijnstof afvangen en de as is altijd nog zeer goed voor de groei van Bossen? Of gewassen. Ondertussen hoor ik mijn warmtepompje, zonnepanelen en zonneboiler op de achtergrond.
Nog een kleine hint: afgelopen weken heb ik mijn pompje van de vloerverwarming vervangen voor een traploos gestuurd exemplaar. De besparing op het gebruik van dit kleinood is 94% ten opzichte van de jaren ervoor. En mijn warmtepomp wordt efficiënter door dit systeem.
Dus mijn advies zou zijn: Bespaar
Eens, bespaar of beter gezegd: probeer minder te verbruiken van energie in het algemeen is het werkelijke devies.
Vraag voor de draad:
Met welk advies / adviezen hadden de brief schrijvers mogen komen naar Wiebes toe jouw inziens Gerard?
Hebben we als Foodlog cijfers/data passend bij zin 1 en 2 uit #3 ?
Is jouw berekening openbaar te vinden?
Even toch ingaand op de vervanging van je andere warmtepomp:
Is die nieuw?
Hoeveel energie heeft de productie en installatie gekost?
Oftewel hoeveel uur moet deze draaien t.o.v. je oude functionerende systeem opdat je werkelijk aan het besparen bent? (dat zal denk vlot gaan omdat ook de warmtepomp zelf meer optimaal kan draaien)
Bij mij thuis draait een warmtepomp met zonnepanelen. Aangezien de installatie van juni dit jaar is ben ik voorlopig nog even een vervuiler qua CO2 aangaande al de uitgestoten CO2 in mijn apparatuur. De EROI van zonnepanelen ligt op en rond 4 jaar voor Nederland uit mijn hoofd gezegd. Na 4 jaar ga ik (pas) werkelijk besparen t.o.v. de oude manier van verwarmen met de aangeschafte zonnepanelen en warmtepomp.
#4 Jeroen, Voor uw achtergrond, wij hebben deze woning in 2019 aangeschaft na een financieel zware periode waarin we alles kwijt zijn geraakt. 6 persoons gezin. Onmiddellijk wat zonnepanelen geplaatst en omdat de kachel vervangen moest worden een combi laten plaatsen. We hebben een middenwoning met vloerverwarming. 5 KW warmtepomp. Volgens de verkoper 1 KW stroomverbruik en 5KW warmte winning bij een bepaalde buitentemperatuur. Alle stekkers eruit gehaald. Inderdaad 1 KW verbruik. Die 5 KW kan ik niet meten. Als het niet snel genoeg gaat stookt hij bij met een beetje gas. Kosten liggen rond de euro per watt. De vloerverwarmingspomp die nu is vervangen gebruikte veel en was continue. Bespaar dus graag. Nog een beetje reclame,
Bij de ASN bank betaal ik 0,5% rente voor deze investeringen. Om je gerust te stellen, geld is niet alles maar een rendement van 15/20 % ga ik niet uit de weg en het gevoel wat zonnepanelenbezitters hebben als de zon schijn is onbetaalbaar.