3 min
Is het slikken van extra vitamine D onzin zolang niet zonder enige twijfel bewezen is dat het werkt? Volgens de ene hoogleraar is het misschien geen onzin, maar moet je er niet op rekenen; hij vindt dat je gewoon moet luisteren naar de richtlijnen van het Voedingscentrum. Volgens de andere is extra bijslikken juist wel aan te bevelen en zou er - boven de aanbevelingen van het Voedingscentrum uit - wel degelijk nadrukkelijker geadviseerd moeten worden om extra D te slikken. Onder gespreksleiding van Jort Kelder bij Op1 bleef de wedstrijd onbeslist. Wij vroegen een eindoordeel aan Jos Wielders, één van de grootste Nederlandse kenners op het gebied van vitamine D.
Geïrriteerd zaten twee hoogleraren tegenover elkaar bij Op1. Martijn Katan, emeritus VU-hoogleraar in de voedingsleer, noemde een recente Spaanse studie naar de preventieve werking van het slikken van vitamine D hard en nadrukkelijk 'puin' (zie Op1, minuut 11:27) omdat het niet door een van de belangrijke medische tijdschriften is geplaatst.
Huub Savelkoul, immunoloog aan de Wageningse WUR, vindt het juist een studie die het publiek dat nog geen extra vitamine D neemt aan zou moeten sporen om dat wel te doen.
Naar aanleiding van een eerder deze week op Foodlog verschenen pleidooi van Dennis Zeilstra voor een expliciet suppletie-advies vanuit het kabinet, vroeg Huib Stam klinisch chemicus Jos Wielders om zijn oordeel. Wielders was tot zijn pensioen in 2015 werkzaam als hoofd van het laboratorium van het het Meander Medisch Centrum te Amersfoort. Hij mag gelden als één van de belangrijkste onderzoekers op het gebied van vitamine D in Nederland en heeft een jarenlange praktijkervaring.
Met Wielders toestemming citeren wij integraal zijn antwoord per mail aan Huib Stam:
Dit artikel afdrukken
Huub Savelkoul, immunoloog aan de Wageningse WUR, vindt het juist een studie die het publiek dat nog geen extra vitamine D neemt aan zou moeten sporen om dat wel te doen.
Naar aanleiding van een eerder deze week op Foodlog verschenen pleidooi van Dennis Zeilstra voor een expliciet suppletie-advies vanuit het kabinet, vroeg Huib Stam klinisch chemicus Jos Wielders om zijn oordeel. Wielders was tot zijn pensioen in 2015 werkzaam als hoofd van het laboratorium van het het Meander Medisch Centrum te Amersfoort. Hij mag gelden als één van de belangrijkste onderzoekers op het gebied van vitamine D in Nederland en heeft een jarenlange praktijkervaring.
Huub Savelkoul, hoogleraar Immunologie: "Er zijn veel aanwijzingen dat het slikken van vitamine D de kans om #Covid te krijgen vermindert en als je het krijgt, dat het de ernst vermindert". "Collega Savelkoul is een optimist", zegt @martijnkatan. #Op1 pic.twitter.com/QXBr5KDYVY
— Op1 (@op1npo) October 29, 2020
Met Wielders toestemming citeren wij integraal zijn antwoord per mail aan Huib Stam:
Beste Huib,
Ik heb de discussie even gescreend, sommige stukken zoals het openingsstuk zijn prima geschreven. Ik geef je hieronder mijn mening.
Eerst t.a.v. de discussie tussen Savelkoul en Katan.
S is als prof in Wageningen gespecialiseerd in immunologie en heeft meermaals geschreven over de complexe samenhang van de immunologische respons. S noemt het duidelijke aanwijzingen dat vit D een rol kan spelen in het verminderen van de klachten of de kans dat je COVID-19 krijgt. Daarover zijn inmiddels enkele studies over verschenen (zie hieronder). Meer studies zijn er over het effect van vit D bij diverse luchtweginfecties: positief als je vooraf een (ernstig) tekort had en geen effect als je voorheen al redelijk voorzien was van vit D, dus laten we zeggen minimaal 50 nmol/L. S is een expert op dit gebied en als wetenschapper drukt hij het netjes uit: (duidelijke) aanwijzingen en dan natuurlijk met name als je vooraf een lage vit D spiegel had. Nou dat kan best kloppen met de grootste risicogroepen voor vit D deficiëntie: ouderen, personen met overgewicht en Nederlanders van niet-westerse afkomst.
Dan Katan: K is een biochemicus en was prof in de voedingsmiddelen, dus niet gespecialiseerd in de immunologie. K is nadrukkelijk heel kritisch op allerlei supplementen en dat is begrijpelijk. Er is veel kaf tussen het koren en ook vit D is geen wondermiddel. Echter, alle vitamine gebreksziekten geven op meerdere gebieden een duidelijke verbetering als dat specifieke vitamine gesuppleerd wordt. Denk aan vit C gebrek en scheurbuik of slechte wondgenezing. K gelooft heilig in RCT's als enigste/voornaamste bewijs voor causaliteit en effectiviteit maar daar zit juist het probleem. De meeste vit D "RCT's" bestudeerden een niet of nauwelijks deficiënte populatie en gaven dan ook nog lage doseringen. Je mag dan ook geen effect verwachten, conclusie is dan vaak: zie je wel, vit D doet niets. De kritiek van Katan vind ik overdreven, andere bewijzen dan meerdere RCT's worden door K niet geaccepteerd.
De opmerking van de gespreksleidster "baat het niet, dan schaadt het niet" is vaak gehoord. Zie ook de laatste regels van de bijgesloten LANCET publicatie, die ik aanbeveel.
Pending results of such trials, it would seem
uncontroversial to enthusiastically promote efforts to
achieve reference nutrient intakes of vitamin D, which
range from 400 IU/day in the UK to 600–800 IU/day in
the USA. These are predicated on benefits of vitamin D
for bone and muscle health, but there is a chance that
their implementation might also reduce the impact of
COVID-19 in populations where vitamin D deficiency
is prevalent; there is nothing to lose from their
implementation, and potentially much to gain.
Het is de eeuwige discussie tussen de believers (op basis van cohort studies, Hill criteria en dergelijke, en uitgevoerd bij (matig) deficiënte populaties) en de non-believers die alleen maar in RCT's geloven. Maar dan moet je RCT's uitvoeren met initiële 25OH gemiddelden < 30 nmol/L en die moet je met een sterke lamp zoeken. Ik neem zelf wel extra vit D.
vr groet
Jos
Opmerking van de redactie:
Wielders stuurde het artikel uit The Lancet, volgens Katan een topblad, als PDF mee. Om geen inbreuk op het auteursrecht te maken, voegden we een link naar het artikel toe aan zijn tekst. Hieronder is Wielders te horen over vitamine D in een video uit 2011.
Ik heb de discussie even gescreend, sommige stukken zoals het openingsstuk zijn prima geschreven. Ik geef je hieronder mijn mening.
Eerst t.a.v. de discussie tussen Savelkoul en Katan.
S is als prof in Wageningen gespecialiseerd in immunologie en heeft meermaals geschreven over de complexe samenhang van de immunologische respons. S noemt het duidelijke aanwijzingen dat vit D een rol kan spelen in het verminderen van de klachten of de kans dat je COVID-19 krijgt. Daarover zijn inmiddels enkele studies over verschenen (zie hieronder). Meer studies zijn er over het effect van vit D bij diverse luchtweginfecties: positief als je vooraf een (ernstig) tekort had en geen effect als je voorheen al redelijk voorzien was van vit D, dus laten we zeggen minimaal 50 nmol/L. S is een expert op dit gebied en als wetenschapper drukt hij het netjes uit: (duidelijke) aanwijzingen en dan natuurlijk met name als je vooraf een lage vit D spiegel had. Nou dat kan best kloppen met de grootste risicogroepen voor vit D deficiëntie: ouderen, personen met overgewicht en Nederlanders van niet-westerse afkomst.
Dan Katan: K is een biochemicus en was prof in de voedingsmiddelen, dus niet gespecialiseerd in de immunologie. K is nadrukkelijk heel kritisch op allerlei supplementen en dat is begrijpelijk. Er is veel kaf tussen het koren en ook vit D is geen wondermiddel. Echter, alle vitamine gebreksziekten geven op meerdere gebieden een duidelijke verbetering als dat specifieke vitamine gesuppleerd wordt. Denk aan vit C gebrek en scheurbuik of slechte wondgenezing. K gelooft heilig in RCT's als enigste/voornaamste bewijs voor causaliteit en effectiviteit maar daar zit juist het probleem. De meeste vit D "RCT's" bestudeerden een niet of nauwelijks deficiënte populatie en gaven dan ook nog lage doseringen. Je mag dan ook geen effect verwachten, conclusie is dan vaak: zie je wel, vit D doet niets. De kritiek van Katan vind ik overdreven, andere bewijzen dan meerdere RCT's worden door K niet geaccepteerd.
De opmerking van de gespreksleidster "baat het niet, dan schaadt het niet" is vaak gehoord. Zie ook de laatste regels van de bijgesloten LANCET publicatie, die ik aanbeveel.
uncontroversial to enthusiastically promote efforts to
achieve reference nutrient intakes of vitamin D, which
range from 400 IU/day in the UK to 600–800 IU/day in
the USA. These are predicated on benefits of vitamin D
for bone and muscle health, but there is a chance that
their implementation might also reduce the impact of
COVID-19 in populations where vitamin D deficiency
is prevalent; there is nothing to lose from their
implementation, and potentially much to gain.
Het is de eeuwige discussie tussen de believers (op basis van cohort studies, Hill criteria en dergelijke, en uitgevoerd bij (matig) deficiënte populaties) en de non-believers die alleen maar in RCT's geloven. Maar dan moet je RCT's uitvoeren met initiële 25OH gemiddelden < 30 nmol/L en die moet je met een sterke lamp zoeken. Ik neem zelf wel extra vit D.
vr groet
Jos
Opmerking van de redactie:
Wielders stuurde het artikel uit The Lancet, volgens Katan een topblad, als PDF mee. Om geen inbreuk op het auteursrecht te maken, voegden we een link naar het artikel toe aan zijn tekst. Hieronder is Wielders te horen over vitamine D in een video uit 2011.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik vind Katan ook altijd een merkwaardige rol spelen. De psychologie daarvan moet grappig zijn.
Maar wat ik over het algemeen niet begrijp is dat niet een algehele weerstand campagne gevoerd wordt: "Zo kan je je het best bewapenen tegen Covid-19"
En dan een aanbeveling over goed slapen, bewegen, gezond eten, water en weinig alcohol, stressreductie en eventuele supplementen.
De tijd is er best goed voor. Maar wat is het stil bij de mensen van de leefstijlgeneeskunde.
Of zitten ze stil in een hoekje omdat ze ook geen antwoorden hebben. Dit draadje ging deze zomer ook al als een nachtkaars uit.
Jan Peter, dat was in feite het punt van de discussie tussen Simone Hertzberger en Dennis Zeilstra onder de tekst van laatstgenoemde.
Dennis beperkte zich alleen tot een geval met voldoende evidentie om het advies te rechtvaardigen. Martijn - zoals altijd - toont zich de scherpslijper die zegt 'zonder hard mechanistisch bewijs, heb je niks' (klopt er is geen bewijs), maar er is wel degelijk een heuristisch sterke aanwijzing geleverd (er is dus niet 'niks'). Dit itt tot de eerdere affaire die we hier bespraken nav Zembla over zgn. gezondere kippen door biologisch voer. Daar toonde Savelkoul zich de gereserveerde wetenschapper en liet zich niet horen. Logisch (hoewel een reactie prettig zou zijn geweest), want daar was slechts een waarneming die echt nog interpretatie door nader onderzoek vergt.
Deze nieuwe affaire is interessant omdat het niet de zoveelste herhaling van zetten over vitamine D is (al deze argumenten kennen we nl. in essentie al), maar een testcase van de wetenschap zelf: wat kunnen en wat mogen onderzoekers zeggen? En van de omstanders: wat kunnen die begrijpen en accepteren als rationeel? Als er nl. ooit een case was om te handelen of te besluiten dat dat echt flauwekul is het nu, zei Jort Kelder terecht tegen Katan.
"Dit draadje ging deze zomer ook al als een nachtkaars uit."
Het spoor liep dood nadat mensen 100% zekerheid gingen eisen. Die claim kan helaas niet waargemaakt worden, het leven is daar te complex voor. Ook jonge mensen kunnen zoals men zo mooi zegt: 'Voor hun tijd overlijden'.
Een te actief immuun systeem, onderliggende niet zichtbare mankementjes, leefomstandigheden die achteraf funest bleken te zijn, wie het weet mag het zeggen.
Met The Great Reset wordt goedgelovige angstige miesmuizers het eeuwige leven beloofd. In bovenstaande link wordt het gedrocht vrij compleet, op een zeer gematigde manier uitgelegd.
Je moet het willen zien, en anders gewoon maar niet hee.
Doet me toch denken aan Pinokio. Hoe zijn even domme, net iets minder fortuinlijke leeftijdgenootjes als ezels eindigden in een werkkamp.
Zeker Dick zo kan je het ook zien. Ik zie graag een wetenschap die zegt: "Het lijkt er op, maar helemaal zeker weten we het niet..." Maar we zien vooral een wetenschap met wetenschappers die zeggen: "Zie mij". Dat is overigens niet uniek en komt op veel andere plekken ook voor. Misschien is het immuunsysteem zo kwetsbaar omdat het ego zo kwetsbaar is (geworden).
Nieuw verdienmodel voor de kruidvat zet een lab op en bied de mogelijkheid tot het laten nemen van bloedmonsters die je dan terugkoppelt met een supplementen advies.