Boer Bennie Stevelink wil al jaren weten waarom zijn collega's zich afkeren van hun oude en grote koepel LTO Nederland. Ze zoeken iets bij splintergroepen die inmiddels de aanhang van LTO weglokken. Waarom lukt hen dat?
Tegenstrijdig gedrag maakt mij nieuwsgierig. Ik wil weten waar de tegenstrijdigheid vandaan komt en wat mensen die het vertonen bezielt. Bij dierenactivisten valt me op dat hun woede tegen boeren toeneemt naarmate boeren het dierwelzijn verhogen. Ik wil kunnen begrijpen waarom.
Ook onder boeren zie ik soms tegenstrijdig gedrag. Een flink percentage blijkt kritisch te zijn op Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) omdat die in de belangenbehartiging onvoldoende voor elkaar krijgt. Het tegenstrijdige is, dat dezelfde boeren enthousiast zijn over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen. Daarom vraag ik me af: waarom zijn boeren die kritisch zijn op LTO, omdat die niet genoeg voor elkaar krijgt zo enthousiast over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen? Al jaren vraag ik mij dat af zonder een antwoord te kunnen vinden. Tot twee weken geleden.
Twee weken geleden schreef ik Leer van de veehandelaar. De tekst beschreef hoe belangenbehartiging werkt vanuit de logica van een veehandelaar. Nadat het gepubliceerd was, realiseerde ik mezelf antwoord had gegeven op de vraag waar ik al zoveel jaren mee rondloop.
Het probleem is dat veel boeren zich bedreigd voelen in hun bestaan. Mensen die zich bedreigd voelen in hun bestaan denken niet volgens de logica van een veehandelaar maar volgens de logica van een soldaat. Een soldaat die in een oorlog onder vuur ligt en vreest voor zijn bestaan, ziet in zijn situatie maar één oplossing: het uitschakelen van de tegenpartij. Boeren die zich bedreigt voelen in hun bestaan gaan er ook vanuit dat hun belang alleen gediend kan worden door het uitschakelen van de tegenpartij. Niet fysiek, zoals een soldaat doet in een oorlog, maar politiek/bestuurlijk of juridisch uitschakelen.
Dus niet alleen de veevoermaatregel moest van tafel, maar ook Schouten moest opzouten. De minister moest politiek uitgeschakeld worden. Niet alleen gunstiger of betrouwbaardere stikstofcijfers op tafel, maar het RIVM moest kapot gemaakt worden zodat het instituut politiek uitgeschakeld zou zijn.
De psychologie van de bedreiging maakt duidelijk waarom kritische boeren zo enthousiast zijn over alternatieve organisaties die niets voor elkaar krijgen. Boeren die denken volgens de logica van een soldaat, beoordelen de kwaliteit van belangenbehartiging niet aan de hand van beleidsinhoudelijk resultaat maar naar de mate waarin tegenpartijen worden uitgeschakeld of de mate van de intentie om dat na te streven. En het moet gezegd: de alternatieve organisaties scoren op dit punt veel beter dan LTO of Agractie. Die handelen namelijk volgens de logica van een veehandelaar die gericht is op beleidsinhoudelijk resultaat waarbij het niet opportuun is de tegenpartij onnodig te beschadigen.
Die psychologie maakt ook duidelijk waarom het Landbouw Collectief wel moest klappen. Een aantal partijen richtte zich op beleidsinhoudelijk resultaat. Daarbij is het niet zinvol om de tegenpartij te beschadigen. De deelname van andere organisaties was gebaseerd op de gedachte dat het belang van boeren alleen te dienen valt door tegenpartijen zoveel mogelijk te beschadigen. De echte soldaat kan met zo'n opstelling zijn leven redden; de boer-soldaat blijft met een kort lekker gevoel en uiteindelijk lege handen achter.
Deze column verscheen eerder in Nieuwe Oogst en werd voor de lezers van Foodlog licht aangepast.
Dit artikel afdrukken
Ook onder boeren zie ik soms tegenstrijdig gedrag. Een flink percentage blijkt kritisch te zijn op Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) omdat die in de belangenbehartiging onvoldoende voor elkaar krijgt. Het tegenstrijdige is, dat dezelfde boeren enthousiast zijn over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen. Daarom vraag ik me af: waarom zijn boeren die kritisch zijn op LTO, omdat die niet genoeg voor elkaar krijgt zo enthousiast over alternatieve organisaties die nog veel minder voor elkaar krijgen? Al jaren vraag ik mij dat af zonder een antwoord te kunnen vinden. Tot twee weken geleden.
Twee weken geleden schreef ik Leer van de veehandelaar. De tekst beschreef hoe belangenbehartiging werkt vanuit de logica van een veehandelaar. Nadat het gepubliceerd was, realiseerde ik mezelf antwoord had gegeven op de vraag waar ik al zoveel jaren mee rondloop.
Het probleem is dat veel boeren zich bedreigd voelen in hun bestaan. Mensen die zich bedreigd voelen in hun bestaan denken niet volgens de logica van een veehandelaar maar volgens de logica van een soldaat. Een soldaat die in een oorlog onder vuur ligt en vreest voor zijn bestaan, ziet in zijn situatie maar één oplossing: het uitschakelen van de tegenpartij. Boeren die zich bedreigt voelen in hun bestaan gaan er ook vanuit dat hun belang alleen gediend kan worden door het uitschakelen van de tegenpartij. Niet fysiek, zoals een soldaat doet in een oorlog, maar politiek/bestuurlijk of juridisch uitschakelen.
Dus niet alleen de veevoermaatregel moest van tafel, maar ook Schouten moest opzouten. De minister moest politiek uitgeschakeld worden. Niet alleen gunstiger of betrouwbaardere stikstofcijfers op tafel, maar het RIVM moest kapot gemaakt worden zodat het instituut politiek uitgeschakeld zou zijn.
De psychologie van de bedreiging maakt duidelijk waarom kritische boeren zo enthousiast zijn over alternatieve organisaties die niets voor elkaar krijgen. Boeren die denken volgens de logica van een soldaat, beoordelen de kwaliteit van belangenbehartiging niet aan de hand van beleidsinhoudelijk resultaat maar naar de mate waarin tegenpartijen worden uitgeschakeld of de mate van de intentie om dat na te streven. En het moet gezegd: de alternatieve organisaties scoren op dit punt veel beter dan LTO of Agractie. Die handelen namelijk volgens de logica van een veehandelaar die gericht is op beleidsinhoudelijk resultaat waarbij het niet opportuun is de tegenpartij onnodig te beschadigen.
Die psychologie maakt ook duidelijk waarom het Landbouw Collectief wel moest klappen. Een aantal partijen richtte zich op beleidsinhoudelijk resultaat. Daarbij is het niet zinvol om de tegenpartij te beschadigen. De deelname van andere organisaties was gebaseerd op de gedachte dat het belang van boeren alleen te dienen valt door tegenpartijen zoveel mogelijk te beschadigen. De echte soldaat kan met zo'n opstelling zijn leven redden; de boer-soldaat blijft met een kort lekker gevoel en uiteindelijk lege handen achter.
Deze column verscheen eerder in Nieuwe Oogst en werd voor de lezers van Foodlog licht aangepast.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik ben bestuurder van een belangenvereniging, het is moeilijk gewoon moeilijk. Vrijwel alle leden hebben het ‘druk’ en verwachten ‘veel’, Wij bestuur doen het gratis en met een veel te klein budget. We acteren in een onmogelijke positie:
A- manage de leden.
B- manage de omgeving (in het belang van de leden).
Dit speelt vast ook bij LTO.
PS mijn ‘gevoel’ is dat LTO veel ter intern bezig is en geen vuist kan maken richting regering en omgeving. Kortom, voor met A en niet met B bezig is. Maar ja, ik weet het niet.
Zelfde ervaring hier. Leden delegeren hun belangen en kijken er niet meer naar om. Als er iets misgaat komen ze op hoge poten hun beklag doen. Niet altijd eens, maar wel respect voor bijvoorbeeld Marc Jansen
Lijkt mij niet dat protestboeren denken als een soldaat, een soldaat denkt ook aan zijn eigen belang en zijn eigen kansen.
Protestboeren denken in termen van macht, tractor meenemen ter intimidatie, met een grote groep gaan demonstreren (en partners daarin zoeken, bouw in verzet etc.), net doen alsof er een gezamelijk belang is en dus dat alle boeren hetzelfde denken (is helemaal niet zo denk aan stoppers versus blijvers), aangeven dat een groot deel van de bevolking achter hen staat (politieke macht), melk weg laten lopen en distributiecentra lamleggen om tekorten in winkels te veroorzaken, snelwegen blokkeren om macht te tonen.
(Zit er wel een beetje in dat machtsdenken bij boeren, de minister MOET naar Brussel i.p.v. het zou ons goed uitkomen als de minister in Brussel zus of zo weet te bereiken, de consument MOET de boer meer waarderen etc.)
Het probleem met het denken in macht is dat het gros daar veel te stom voor is en tegen de overheid kun je het op langere termijn niet winnen.
Het werkelijke resultaat is uiteindelijk teleurstellend.
Om even in de termen van leer van de veehandel te blijven je hebt een vraagprijs en de handelaar heeft een bod de ouderwetse koehandel en uiteindelijk kom je ergens in het midden uit of wat korter bij de een afhankelijk van wie er reëler instapt of wie het eigenwijste of meest overtuigend is.
De LTO heeft door de jaren heen de schijn opgebouwd om niet in te stappen vanuit de wens van de achterban maar dacht een betere gesprekspartner te zijn door in te stappen op het punt waarvan ze dachten dat het uiteindelijk uit zou komen om vervolgens nog wat punten toe te moeten geven.
Los van de vraag of dat verstandig is of niet, de laatste decennia zijn we van de ene regel naar/plus de andere regel gehobbeld in de achterban ontstaat dan op den duur het beeld van mijn vertegenwoordiger haalt niet het onderste uit de kan ik moet op zoek naar iemand die wat beter op de bres springt voor mijn belangen.
#1 #2 Om de een of andere reden is het altijd zo als je in een bestuur zit en je hebt hulp nodig dan moet je dat vragen aan diegene die al het meeste doet in de vereniging die heeft altijd nog wel een gaatje en degene die eigenlijk nooit wat doet heeft absoluut geen tijd.