In de commentaren kunnen we samen het Corona-effect duiden.
De Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC, de Amerikaanse GGD) kondigden deze week aan dat Halloween - tijdens de herstvakantie in de VS - dit jaar anders moet verlopen. Geen deur-tot-deur trick-or-treating, kostuumfeesten, spookhuizen of hooiwagenritten (zie 2.7). "Veel traditionele Halloween-activiteiten kunnen een hoog risico inhouden voor de verspreiding van virussen", zegt de voorlichtingstekst van de organisatie. [..] "Er zijn genoeg veiligere, alternatieve manieren om deel te nemen aan Halloween," zoals het snijden van pompoenen met je familie, virtuele kostuumwedstrijden, een openlucht filmnacht of doorlopende spookbossen.
De snoepindustrie zag de bui misschien al hangen. Om de gebruikelijke miljarden aan snoepverkopen niet te missen, begonnen ze in augustus al met agressieve perscampagnes. Met onder meer de twitter-campagne #Halloweenishappening als ondersteuning lag op 6 september de verkoop van Halloween snoep al 13% hoger dan vorig jaar.
No Trick Or Treat: Americans Get Creative To Celebrate Halloween Safely https://t.co/xLWIDZxRgA
— NPR Health News (@NPRHealth) September 24, 2020
Burgemeester Bruls van Nijmegen en voorzitter van de Veiligheidsregio's is er nu al zeker van: bij een tweede corona-golf zal van alles fout zal gaan, de samenleving is immers niet maakbaar (zie 4.1). "We zitten middenin een crisis. Wie ook de besluiten neemt, er zal tegenslag zijn. Daarom heb ik liever dat we met z’n allen een breed gedragen besluit nemen, dan dat iemand top-down maatregelen oplegt." Volgens Bruls is het goed dat ‘iedereen meepraat over coronamaatregelen en kritiek kan hebben’. "We polderen wat af. Eigenlijk hebben we sinds de virusuitbraak 17 miljoen virologen in dienst. Daar kunnen wij als overheid maar beter rekening mee houden. Want de crisis duurt nog wel even. Dat polderen van bestuurders kan stroperig overkomen. Maar het houdt dit land wel bij elkaar.’’
De NRC meldt vanavond dat premier Rutte nog net geen nieuwe lockdown aankondigde, maar dat komende maandag veel strengere maatregelen te verwachten zijn. Rutte houdt voet bij stuk: het gedrag van mensen is leidend. Als Nederlanders het land weer op slot willen en dat door hun gedrag laten zien, komen de strengste maatregelen uit de kast.
De Nederlandse aardappelsector werd tijdens de eerste coronagolf hard geraakt door gevolgen van de lockdown. De draaiboeken voor de tweede golf liggen klaar (zie 1.4). Aardappelverwerkers hebben afgelopen maanden hard gewerkt aan herstel en hebben de draaiboeken klaarliggen mocht de vraag weer minder worden. “Cafés die nu eerder dicht gaan, dat heeft weinig invloed op onze afzet,” zegt Dick Zelhorst, directeur Global Supply van Aviko. “Mochten er meer aanvullende maatregelen komen dan hebben we daar zeker wel een draaiboek voor klaarliggen. Het gaat natuurlijk over de afzet in Europa en wereldwijd. Dat verandert elke dag. Wereldwijde teams sturen dagelijks bij, maar daar is niet één lijn in te trekken.”
1. Scheuren in de voedselketen
Toelichting ›-
China's Qingdao Finds Coronavirus On Seafood Importer's Goods
ESM -
Foodservice beleeft omwenteling na corona
Retail Detail -
Corona: GGD-directeur haalt uit naar supers
Distrifood -
Draaiboeken tweede coronagolf liggen klaar
Boerderij -
Iowa fines beef plant $957 after huge coronavirus outbreak
Independent -
Geen bewijs voor coronabesmettingen via voedsel
Boerderij -
It's like being in a sci-fi nightmare film': Whole Foods employees say Amazon workers are crowding stores, ignoring virus protocols, and hounding them for help as online orders surge
Business Insider -
Oudste hammenwinkel Madrid in levensgevaar door corona, en dat geldt voor veel zaken
NOS -
Het is stil in de wijnlanden van Zuid-Afrika
Het Financieele Dagblad -
From quick shortcuts to slow cookers, how we're eating now
Independent -
Morrisons becomes first large supermarket to reinstate Covid rationing
The Guardian
2. Angst en gezonder leven / eten
Toelichting ›-
UMC: Welzijn bewoners verpleeghuis niet minder door lockdown
Het Parool -
Only 18% of people self-isolate after developing coronavirus symptoms, UK study finds
Independent -
Hoe overleven lezers op de thuiswerkplek? Met rituelen – en niet in pyjama
NRC -
Eerste proef met snelteststraat van start: corona-uitslag binnen een kwartier
NOS -
Waarom je in dit land geen mondkapje aan je binnenspiegel moet hangen
AD -
Ouderen en kwetsbare mensen isoleren? Ze blijven nu al thuis!
NRC -
Trick-or-treating is cancelled, per CDC. The candy industry convinced us to buy record-breaking amounts of candy anyway.
The Counter -
Loneliness levels high during COVID-19 lockdown
Science Daily -
Testmateriaal wordt straks mogelijk naar Abu Dhabi gevlogen. Een goed idee?
de volkskrant -
Covid-19 news: Test and trace app goes live across England and Wales
New Scientist -
Rectoren en virologen gaan in verzet: ‘Luister naar uw universiteit, niet naar de regering’
De Morgen -
GGD-baas over uitkleden contactonderzoek: ‘Liever zelf bellen, omdat er schaamte is’
AD -
Een besmetting op de werkvloer. En dan?
NRC -
Awkward greetings and Covid bubbles: navigating the twilight zone of the pandemic
The Guardian -
Hoe jonge gezonde mensen zwaar ziek kunnen worden door corona: ‘Genetisch defect of foute antilichamen’
De Morgen -
Google laat aantal coronabesmettingen per gebied zien in Maps
De Morgen -
UMCG verplicht studenten mondmaskers te dragen
RTV Noord -
Meer besmettingen op het werk: 'Niet alle werkgevers handhaven de richtlijnen'
RTL nieuws
3. Onzekerheid
Toelichting ›-
Corona-Pandemie: Wie Schweden die zweite Welle verhindern will
Die Zeit -
Covid Antibodies Endure Over Six Months in China Trial Subjects
Bloomberg -
Herd Immunity Not a Realistic Answer to Covid-19: Johns Hopkins
Bloomberg -
Grocers Limit Items, Raising Fears Of New U.K. Hoarding Crisis
Bloomberg -
Waarom België de regels versoepelt terwijl de coronacijfers blijven stijgen
de Volkskrant -
Zorgen bij GGD Amsterdam: 'Idee dat volksgezondheid in gevaar is'
NOS -
Hoofd infectieziekten GGD Amsterdam: volksgezondheid in gevaar
De Telegraaf -
When did the coronavirus really reach the US and Europe?
New Scientist -
CBS: sterftecijfer niet opvallend hoog
De Telegraaf -
Brazil: Rio postpones Carnival over coronavirus
Deutsche Welle -
Spreidingsplan voor coronapatiënten
De Tijd -
Vertraging dreigt voor favoriet coronavaccin
AD -
Scientists Discover Genetic and Immunologic Underpinnings of Some Cases of Severe COVID-19
Eurekalert -
New York will conduct extra review of any Trump-approved coronavirus vaccine, Cuomo says
Independent -
Biostatisticus Geert Molenberghs: ‘Als we wachten tot ook het dodental stijgt, rest ons nog één weg: lockdown 2.0’
De Morgen -
GGD-directeur: We kunnen het komende weken niet bijbenen
AD -
Chaotische coronamaatregelen in België
BNR -
Zetten we naast een mondmasker straks ook een veiligheidsbril op?
Knack -
Begin 2021 al een coronavaccin? Zo zit het
De Telegraaf -
Israëlin ‘totale lockdown’: het aantal ernstige coronapatiënten blijft groeien
Trouw -
Israël gaat in ‘totale lockdown’: het aantal ernstige coronapatiënten blijft maar groeien
Trouw -
Coronavirus continuing to mutate, study finds, as US cases rise
The Guardian -
Scientists discover genetic and immunologic underpinnings of some cases of severe COVID-19
NIH -
BAME: Genetic variation 'unlikely to influence Covid-19 mortality'
Daily Mail -
Kwart van coronatests wordt nu in Duitsland geanalyseerd
NOS -
'Als we niks doen, krijgen we het zwarte scenario'
RTL nieuws -
Bijna alle GGD’en kleden bron- en contactonderzoek uit: ‘Verontrustende ontwikkeling’
AD -
Grote Coronastudie: 1 op 4 zegt dat inkomen gedaald is, meer mensen zitten in quarantaine
De Standaard
4. Individu versus samenleving: wie gaat voor?
Toelichting ›5. Relatie oost-west en geopolitieke verhoudingen
Toelichting ›6. Europa: één of verder verdeeld
Toelichting ›-
Iceland's infection rate spikes after French tourists blamed
Daily Mail -
Volgens de nieuwe risicobeoordeling van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding moet de coronavirusrespons in de EU worden opgevoerd
Europa-Nu -
Balkenende: Grote risico's bij verdeeldheid Europa
BNR -
Niet alleen Nederland worstelt met de bestrijding van de tweede golf
NRC
7. De exit: hoe unlock je de lockdown?
Toelichting ›-
Duitse minister: Ga maar niet naar het buitenland op vakantie
Metronieuws -
China werkt al aan de postcoronastad
Het Financieele Dagblad -
We moeten thuisblijven, maar toch zit de kantoortuin weer vol. Hoe komt dat?
de Volkskrant -
Cafés willen ook in winter volle terrassen – maar politiek hikt aan tegen ‘verwarmen buitenlucht’
de Volkskrant -
België versoepelt mondkapjesplicht, ondanks toename coronabesmettingen
Het Financieele Dagblad
8. Democratie, rechten en redelijkheid
Toelichting ›9. Recessie of depressie
Toelichting ›Overig
-
RIVM meldt nieuw dagrecord positieve tests (2.782), zestien sterfgevallen
NU.nl -
Je hoort de experts en politici er amper over praten, maar het virus maakt wél een onderscheid
De Morgen -
De dodelijke domheid van onze influencers
NRC -
How lockdown birds sang to a different tune
BBC -
Schotse overheid gebruikt groen slijm in opvallende campagne tegen corona
De Standaard -
Minister De Jonge draagt deel taken over
Het Parool -
Dutch Celebrities Face Backlash After Rejecting Efforts To Prevent COVID-19
NPR
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het gaat er weer om spannen, blijkt uit de reacties op Rutte's persconferentie:
de werkgevers van VNO-NCW en MKB Nederland vrezen een tweede lockdown en vragen hun leden voorzichtig te zijn en alles binnen hun macht te doen om het aantal dagelijkse besmettingen terug te dringen; gebeurt dat niet dan voorzien ze een golf van faillissementen en werklozen.
Onderwijl schrijft het Parool dat Zweden misschien toch een beter beleid heeft gekozen door meer doden te accepteren en te kiezen voor herd immunity als basis voor beleid.
Voor wie twijfelt aan de ernst van Corona rekende Wouter de Heij nog wat bij: hij laat zien dat we vooral dode 60+-ers moeten vrezen. De ziekenhuizen lijken weer vol te lopen en de dijken tegen corona, schrijft nu.nl, zijn nog niet gereed.
Onderwijl zegt andere goede rekenaar en gezondheidsdenker Dennis Zeilstra dat de overheid zich helemaal niet zo'n zorgen moet maken over corona, maar over de onderliggende oorzaken die nieuwe corona's zullen baren.
De les die duidelijk is: meer aandacht voor immuunsysteem, de algehele gezondheid*, als het ware. Anders dweilen met de kraan open. De besmetting is niet erg, de ziekte is erg.
Onze (huidige) cultuur is niet echt gezondheid gedreven. Misschien wel het tegenovergestelde.
Het aantal doden per 100.000 is in Zweden vrijwel gelijk als in Nederland. Wel moet je dan netjes uitgaan van CBS overstrekte (ongeveer 11.000), en niet van de RIVM data waarvan al maanden duidelijk is, dat die een zware onderschatting geven. Het is een frame te denken dat Zweden zwaarder getroffen is dan Nederland.
Jan Peter van Doorn exact! Onnodige ziekte of sterfte is het probleem, niet een paar virusdeeltjes in je neus, of een onschuldig kuchje. En net als banken in 2008 niet stuurden op risico’s, wordt dat door onze overheid met hun OMT en andere teams ook niet gedaan. Sturen dus op gezondheid (public health). Een rationelere afweging tussen risico’s en de maatschappelijke kosten.
Ik zou sowieso de cijfers pas over een paar jaar vertrouwen :-) Ook die van Zweden.
Het immuunsysteem repareer je niet overnight. En is de keuze nu maatschappelijke kosten te maken om het leed zo veel mogelijk te verzachten. En hoe graag jij of Ira Helsoot het ook willen, er is even geen ruimte voor "Een rationelere afweging tussen risico’s en de maatschappelijke kosten".
Het is nog steeds dweilen met de kraan open tegen ongelooflijk hoge kosten. En de kraan gaat niet genoeg dicht en we hebben te weinig dweilen. Dat laatste mag je de politiek aanrekenen.
Er had wel voor een paar miljard euro aan dweilen gekocht mogen worden.
Sterfte is relatief een hard eindpunt. Maar om vervolgens sterfte te koppelen aan “dood door Covid” of “dood met Covid”, we weten dat al niet. En wat ook niet echt goed weten: hoeveel mensen zijn besmet. Maar ook over een paar jullie we daar niet achtergekomen. De data is schijnnauwkeurig, aan de andere kant kan je data-bronnen wel weer combineren. Hierdoor is het mogelijk om een soort van rationaliteit te verstrekken via getallen. Ranges kunnen we wel aangeven.
Dweilen kopen, dat riep ik in maart al, sla een paar honderd miljoen stuk, maar van het oude ziekenhuis in Lelystad een Covid centrum, zorg voor 3000-6000 IC bedden. Neem mensen aan. Ook bij de GGD. En voldoende testcapaciteit, dat kost misschien tien miljoen, maar dan houdt het wel op. In een crisis moet je inderdaad ‘dweilen’ hebben, en doen. Durven kopen. Den Haag heeft het niet gedaan. En als je vandaag ook weer het NRC artikel over test-labs leest. Oei Oei.
En ja, Helsoot en ondergetekende willen hetzelfde. Rationaliteit introduceren door kosten en baten beter af te wegen. Zo gaat het niet. En dan doel ik niet alleen op de kosten, op deze manier lossen we niks op. Helemaal niks.