"Helaas is het vermoeden bevestigd", zei vanmorgen de Duitse minister van Landbouw Julia Klöckner. In één ademtocht voegde ze daaraan toe dat Afrikaanse varkenspest niet gevaarlijk is voor mensen en niet via mogelijk besmet varkensvlees overgedragen kan worden.

Het vermoeden dat AVP - na jaren van vrees dat het zou gebeuren - de Poolse grens was overgestoken, rees toen eerder deze week een wild zwijn dood gevonden werd in de gemeente Schenkendöbern in het district Spree-Neisse in de deelstaat Brandenburg, vlakbij de Poolse grens. In Polen zijn dit jaar al 66 gevallen van varkenspest vastgesteld (meer dan in heel 2019), vandaar dat de grensstreken al in verhoogde staat van waakzaamheid waren. De minister heeft een monster van het kadaver laten onderzoeken door het Friedrich-Loeffler-Institut, het officiële Duitse overheidslab voor diergezondheidszaken

Uitroeien
De gevolgen van de officiële vaststelling zijn groot. Niet alleen in Oder-Spree, waar onmiddellijk het rampenplan in werking gesteld. Dat houdt in dat er in een straal van 4 kilometer rondom de vindplaats een hek geplaatst wordt. In dat gebied geldt vanaf nu een jachtverbod om te voorkomen dat dieren zich uit het kerngebied gaan verplaatsen. In een straal van 15 kilometer wordt juist intensief op wilde zwijnen gejaagd om de daar levende dieren uit te roeien in de hoop verspreiding van de ziekte te voorkomen. Dat wordt met name gedaan om de ziekte niet te laten overslaan naar varkenshouderijen waar dieren voor menselijke consumptie worden gehouden. Voor varkensbedrijven in die bufferzone geldt een vervoersverbod; Oder-Spree heeft een omvangrijke varkensstapel.

Verder zal Duitsland door deze officiële melding de status 'ziektevrij' verliezen. Dat heeft naar verwachting direct gevolgen voor de uitvoer van Duits varkensvlees naar niet-EU landen - lees: Azië - en zet zware druk op de prijzen die boeren voor hun dieren ontvangen.
"De boeren maken zich dan ook grote zorgen over de economische gevolgen," schrijft het Duitse MOZ. Toen 2 jaar geleden in België AVP werd vastgesteld, kreeg de varkensvleesexport in dat land een forse klap.

Ironie
Ironisch genoeg hielp het tekort aan eigen varkens in China als gevolg van de ook daar uitgebroken AVP - de grootste uitbraak van een dierziekte ooit - Europese landen tussen 2018 en 2020 aan uitstekende exportkansen en extreem hoge varkensprijzen. Ondanks massale inspanningen de ziekte buiten de deur te houden lijkt AVP zich nu toch uit te breiden naar West-Europa dat er enkele jaren lang goed aan verdiende. Als gevolg van de coronacrisis en de vrees voor besmetting vanuit Westerse slachthuizen kwam reeds voor de zomer de klad in de goede prijzen. China verbood met regelmaat de import van varkensvlees uit zowel de EU als Zuid-Amerika.

De Duitse varkenspest bedreigt nu allereerst de Duitse boeren. Hun Nederlandse en Deense collega's zijn in verhoogde staat van alertheid omdat de AVP verder richting hun grenzen oprukt en daarmee hun perspectief op kostendekkende prijzen bedreigt.
Dit artikel afdrukken