In gesprek met de Gelderlander maakt gedeputeerde Peter Drenth van de provincie Gelderland duidelijk het anders te willen doen. De vrijkomende stikstofruimte wil hij niet gebruiken voor woningbouw elders in het land of ongecoördineerde woningbouw op de plekken van vrijkomende agrarische bestemmingen in zijn provincie. Niettemin zegt hij tevens dat wonen "aanzienlijk minder stikstofuitstoot" met zich meebrengt dan agrarische activiteiten. Drenth: "Is het dan nog slim nog meer mensen bovenop elkaar te laten wonen in Amsterdam, Rotterdam of Den Haag, waar je alleen maar stikstof kunt compenseren door alle stikstofruimte in het oosten weg te kopen en een onherbergzaam gebied achter te laten? Of kun je beter daar woningen laten bouwen waar je ruimte krijgt, door agrariërs die op een nette manier willen stoppen, en zo waarde behoudt voor wat achterblijft?’’
Drenth wil de randstedeling naar de provincie brengen in plaats van de stikstofruimte naar de stad en hoopt daarmee minder natuurbelasting te realiseren. Extern salderen is daarentegen het overnemen van de stikstofruimte van veehouderijen die geheel of gedeeltelijk stoppen door bedrijven van buiten de sector. Minister Carola Schouten voerde de in boerenland omstreden maatregel (zo zijn POV en FDF tegen omdat het platteland ermee 'leeggeroofd' zou worden) dit voorjaar door om ruimte te creëren in de stikstofcrisis. De overheid gaf er het signaal mee de stikstofimpasse via het marktmechanisme - verkoop aan de hoogste bieder - te willen aanpakken. Door de stikstofruimte van stoppende veehouders, vooral varkenshouders die van de warme sanering gebruikmaken, beschikbaar te maken ontstaat een extra mogelijkheid om (bouw)projecten met stikstofuitstoot te realiseren. Bovendien komt "bij elke transactie 30% van de overgenomen stikstofruimte ten goede aan de natuur, waarmee per saldo de depositie van stikstof daalt," schrijft het Interprovinciaal Overleg.
De uitvoering van de externe saldering legde Schouten bij de provincies. Zij zijn allemaal al geruime tijd in overleg met betrokken sectoren, waarbij in iedere provincie 'een brede afweging' wordt gemaakt. In Limburg was extern salderen al mogelijk, Noord-Brabant en Zeeland zetten nu de stap en in de andere provincies worden de komende tijd ook besluiten over het toestaan van extern salderen verwacht.
Eerder dit jaar ontstond nog opschudding en wrevel toen bleek dat de provincie Noord-Brabant boerenbedrijven buiten de provincie had opgekocht om een logistiek park mogelijk te maken. Provincies kiezen nu formeel voor deze manier van doen om bouwprojecten niet langer te blokkeren. Boeren die in Nederland nog wel groeikansen zien, zijn tegen de opkoopmogelijkheden van buiten de sector omdat ze die financieel niet kunnen overtroeven en daardoor hun mogelijkheden tot bedrijfsuitbreiding - in hun ogen - unfair beperkt zien.
De Wageningse bioloog en natuurbeschermer Patrick Jansen ziet liefst minder boeren én geen woningen:
Een verlaten #Veluwe, dat klinkt eigenlijk best goed.
— Patrick Jansen (@PatrickAJansen) September 7, 2020
Het klinkt in elk geval beter dan nóg meer boerdettes in het buitengebied, met alle verkeer van dien.
Ik ben dus niet enthousiast over dit idee van gedeputeerde @peterdrenth68 van de @provgelderland.https://t.co/zK5bOjxTzy
Op 1Vandaag verklaarde afgelopen weekend GroenLinks-leider Jesse Klaver daarentegen onomwonden dat het natuurbeleid van zijn partij jegens boeren gericht is op het mogelijk maken van woningbouw.
Volgens de onderzoekers van Wageningen UR is de afgelopen eeuw in Nederland veel biodiversiteit verdwenen. In natuurgebieden zou het verlies inmiddels gemiddeld genomen zijn gestopt. Alleen in het agrarisch gebied gaat het nog steeds slechter met het merendeel van de populaties van soorten. De ambitie voor een structurele verandering van de landbouw zoals het kabinet die beoogt, is nog nauwelijks vertaald in concrete beleidsmaatregelen. Het beleid voor kringlooplandbouw en voor natuur en stikstof is vooral gericht op inpasbaarheid in de gangbare bedrijfsvoering. Hierdoor draagt het volgens PBL en WUR "vooralsnog nauwelijks bij aan de beoogde transitie in de landbouw".
Voor boeren is de diversiteit in de verwoording van beleidsgeluiden en kritiek daarop verwarrend. Toch komen ze allemaal op hetzelfde neer: er is slechts ruimte voor boerenkrimp.
Uit alles blijkt dat de natuurdoelen niet belangrijk zijn. Bij de inzet van 70% voor nieuwe ontwikkelingen moeten we eerst alles weghalen om uiteindelijk de vermeende KDW’s te kunnen halen.
Volgens de SDF’s (volgens Europa) hoeven we de KDW’s niet te halen. Maar ja we blijven om de hete brei heen draaien.
Ik vind het trouwens een slechte zaak dat het groene NH3 wordt ingewisseld tegen het grijze NOx uit fossiele brandstoffen.
Ik ben trouwens benieuwd hoe Johan Vollenbroek hier tegen aan kijkt .
Nvrooij,
Goede reactie, maar ik denk dat de natuurdoelen wel belangrijk zijn. Daarbij komt als externe (niet landbouw) partijen stikstof kunnen opkopen voor externe saldering dat ze dan vooral belang hebben bij bedrijven die dicht bij natura 2000 gebieden zitten, als die bedrijven stoppen of sterk krimpen past dat natuurlijk naadloos in het provinciale beleid. Een duim dus voor een deel van je reactie.
En dan heb je ook nog de creatievelingen poah
Bij #1, Johan Vollenbroek, zou je willen antwoorden?
Ik zou dezelfde vraag aan iedere boerenleider willen stellen, van Bart Kemp tot Jan Cees Vogelaar 1 en alle boerenorganisaties tussen hen in zoals BoerenNatuur van Alex Datema.
Dom van mij! Van Agractie (Bart Kemp) mede namens en aantal andere boerenorganisaties ontvingen we dit bericht:
DEN BOSCH, 8 september - Agrarische partijen in Noord-Brabant (ZLTO, BAJK, POV, NVP,
Agractie en NMV) zijn tegen het voornemen van de provincie Noord-Brabant om per 15
september 2020 externe saldering van stikstofemissies mogelijk te maken: verkoop van
stikstofcapaciteit nú zou de toekomst van veel agrarische ondernemers en de sector als
geheel in gevaar brengen.
De boerenpartijen tonen zich wel positief over het voornemen van de provincie om met elkaar te
kijken hoe het ‘weglekken’ van stikstof voorkomen kan worden. Dat is van cruciaal belang voor de
toekomst van de sector. Ook een onderzoek om landbouwinnovaties te belonen door de
stikstofwinst te mogen vermarkten achten zij een positief signaal: agrarisch ondernemers kunnen
dan gaan handelen in de stikstofruimte die zij in hun eigen bedrijf zelf niet nodig hebben. Dit is
voorgesteld in de provincie Zuid-Holland.
Het besluit over de externe saldering vinden de agrarische partijen écht veel te voorbarig omdat er
geen zicht is op het legaal houden van bedrijven die ter goede trouw gehandeld hebben én omdat
een deugdelijk stikstofregistratiesysteem nog altijd ontbreekt. In sommige regio’s dreigt hierdoor
een ongecontroleerde leegloop van het platteland.
ZLTO, BAJK, POV, NVP, Agractie en NMV zijn beducht dat kapitaalkrachtige partijen stikstof van
landbouwbedrijven opkopen en deze niet meer beschikbaar is voor het oplossen van knelpunten of
duurzame ontwikkeling van agrarische bedrijven.
De problematiek rondom de PAS-melders is ook nog altijd niet opgelost. Onder PAS-melders
worden veehouders en andere bedrijven verstaan die onder het Programma Aanpak Stiktof (PAS,
uit 2015) geen vergunning konden aanvragen omdat hun stikstofuitstoot (Nox en ammoniak) te
gering was. Zij hoefden enkel een melding te doen.
In Noord-Brabant zijn dat ruim 600 ondernemers, waarvan 500 veehouders. Na uitspraak van de
Raad van State, dit voorjaar, mocht de overheid geen toestemming meer geven voor ‘activiteiten
die mogelijk schadelijk zouden zijn’ voor beschermde natuurgebieden (Natura 2000).
Wrang
Extern salderen zou met name wrang zijn voor heel veel bedrijven, agrarisch en niet-agrarisch, die
zelfs geen melding nodig hadden omdat ze heel weinig stikstof deponeren. Deze ondernemers
hebben allemaal te goeder trouw gehandeld, maar zijn nu wel ineens vergunningplichtig en formeel
zelfs in overtreding. Het voortduren van dit bureaucratische probleem leidt tot grote onrust en
onzekerheid. Agrarische partijen hameren dat eerst deze knelpunten opgelost moeten worden
voordat sprake kan zijn van het openzetten van extern salderen. Daarvoor is constructief overleg
snel gewenst.
Goed werkende stikstofboekhouding
Voordat extern salderen opengezet kan worden moet er een goed werkende stikstofboekhouding
komen die borgt dat er zo min mogelijk stikstof verloren gaan. Dat systeem is er nog niet. De
provincie zegt bereid te zijn om, na het open zetten van de externe saldering, hierover mee te
willen denken. Wij willen liever vandaag dan morgen met de provincie in gesprek om te voorkomen dat er onnodig veel stikstof en dus ondernemingskracht verloren gaat.
Extern salderen kan wat ons betreft dus pas aan de orde kan zijn als:
• De bestaande situatie goed in kaart is gebracht en wordt geborgd in een duidelijke
stikstofboekhouding: niemand weet nu hoeveel bedrijven het betreft en hoeveel stikstof er
nodig is om de bestaande situatie in overeenstemming te brengen met de wet en de recente
uitspraak van de Raad van State.
• Onderzoek is uitgevoerd en acties zijn genomen om het ‘weglekken’ van stikstof te voorkomen.
• Onderzoek is uitgevoerd naar de mogelijkheid om de innovaties in stikstofreductie te
vermarkten.
• Er een oplossing is van de problematiek rondom de PAS-melders en de overige knelgevallen
Daarom roepen ZLTO, BAJK, POV, NVP, Agractie en NMV de provincie Noord-Brabant op om snel
aan de onderhandelingstafel tot een aanvaardbare oplossing te komen. Het gaat immers om
ontwikkelruimte voor de totale Noord-Brabantse economie, de leefbaarheid van het platteland en
het welzijn voor de samenleving, waarvoor we allemaal verantwoordelijkheid dragen.