Vijf maanden nadat ik het initiatief heb genomen om aan de hand van Sjouk het systeem van de (melk)veehouderij te ontrafelen, ben ik het spoor bijster. Ik heb ‘het raampunt’ bereikt.
De veelheid aan informatie over kalveren uit de melkveehouderij, vleesproductie en vleesconsumptie bestaat uit losse stukjes die ik her en der vind, maar waar geen samenhang of logica in te ontdekken lijkt. Volgens Norbert Mergen is dat het raampunt. Dat komt bij heel veel projecten voor, zegt hij. Er komt zo veel informatie los dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Dat is het moment dat je alles uit het raam wilt gooien en denkt: bekijk het maar, ik kap ermee. Maar als je over dat punt heen bent, gaat het beter. Ik ben benieuwd.
Ik raak in verwarring, omdat mensen die ik spreek vertellen hoe onze hele zuivel- en kalfsvleesketen op onderdelen ‘efficiënt’ is ingericht. Ook voel ik tegelijkertijd bij iedereen ongemak, omdat we (de maatschappij) de samenhang tussen de delen van het geheel uit het oog verliezen. Zonder vlees geen melk.
Eerlijk gezegd raak ik ook in verwarring door de openheid en integriteit van de mensen die ik tijdens de één-op-één keukentafelgesprekken ontmoet, maar van wie de kennis, ervaring, opvattingen, belangen en uitgangspunten hemelsbreed van elkaar verschillen. Wie ik ook spreek, of het nu de kalverenhandelaar, de kwaliteitsmanager van de Van Drie Groep, de melkveehouder, de afmester of een dierenarts is, wil het goed doen. Goed, binnen een voor zover het heersende markt- en door de jaren heen gecreëerde voedselsysteem dat toelaten. Het lijkt erop dat de aan melk gerelateerde vleesketen zo complex is geworden, omdat deze is opgeknipt in van elkaar losstaande delen en domeinen van (internationaal opererende) partijen dat het niet meer te begrijpen is.
Kalfsvlees
Er worden in Nederland per jaar ongeveer 1,5 miljoen kalveren afkomstig uit de melkveehouderij gemest. Kalveren die geboren zijn om melk te kunnen produceren. Deze kalveren worden na maximaal 12 maanden geslacht en als kalfsvlees verkocht. Van deze 1,5 miljoen zijn om en nabij 700.000 kalveren van Nederlandse melkveehouders afkomstig. De overige kalveren worden, met name uit Duitsland, geïmporteerd.
Waarom zoveel import van kalveren? Daar kom ik vast later op terug.
Van het kalfsvlees wordt, omdat wij in Nederland vrijwel geen kalfsvlees eten, 95% geëxporteerd.
Kalfsvlees mag kalfsvlees genoemd worden wanneer het vlees afkomstig is van kalveren geslacht tot een leeftijd van 12 maanden. Een vraag die afgelopen week bij me opkwam was: “worden er ook kalfjes afkomstig uit de Nederlandse melkveehouderij in Nederland gemest tot een leeftijd van boven de twaalf maanden, vervolgens geslacht en in Nederlandse winkels als rundvlees verkocht?’
Ik vroeg dit aan een kalverenhandelaar. Zijn antwoord luidde dat er alleen Nederlandse ‘einde carrière’-melkkoeien worden geslacht en als rundvlees verkocht. Hij zei: “Ik ken geen grote stromen kalfjes uit de gangbare melkveehouderij die langer dan 12 maanden gemest worden. Je hebt wel kleine stroompjes verbeterd roodbont of brandrode dieren (dubbeldoel) waar de stieren dat slachtdoel hebben.” De kalverenhandelaar vervolgt: “Er zijn geen dieren die als vleeskalf worden gehouden en ouder dan twaalf maanden worden geslacht. Ik sluit het niet uit dat het gebeurt, maar dan is dat een zeldzaamheid.”
Door melk te produceren ‘krijgen’ we er dus ook duizenden kilo’s kalfsvlees bij. In tekeningen over onze zuivelindustrie zie ik deze kalveren echter nergens ingetekend.
Bron: NZO
Ik ben weer terug bij de vragen en reden waarom ik met Sjouk het kalf ben begonnen: hoe zit het met de kalfjes die nodig zijn om melk te produceren? Zonder vlees geen melk. Na deze 5 maanden zit ik meer vragen dan toen ik begon.
Een vraag die me nu bijvoorbeeld bezighoudt is: “Waarom eten we eigenlijk geen kalfsvlees? Vanuit een kringlooplandbouw insteek zou dat heel logisch zijn, toch?
Ik blijf (jullie) vragen stellen, mensen opzoeken en luisteren. De uitdaging is de komende periode om van al die delen (weer) een begrijpelijk geheel te maken.
Weidegang
Op 11 augustus zijn Sjouk en Spek voor het eerst de wei in gegaan. Wat een feest. Ik geniet van Sjouk en Spek.
Er komt zo veel informatie los dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Dat is het moment dat je alles uit het raam wilt gooien en denkt: bekijk het maar, ik kap ermeeVerwarring
Ik raak in verwarring, omdat mensen die ik spreek vertellen hoe onze hele zuivel- en kalfsvleesketen op onderdelen ‘efficiënt’ is ingericht. Ook voel ik tegelijkertijd bij iedereen ongemak, omdat we (de maatschappij) de samenhang tussen de delen van het geheel uit het oog verliezen. Zonder vlees geen melk.
Eerlijk gezegd raak ik ook in verwarring door de openheid en integriteit van de mensen die ik tijdens de één-op-één keukentafelgesprekken ontmoet, maar van wie de kennis, ervaring, opvattingen, belangen en uitgangspunten hemelsbreed van elkaar verschillen. Wie ik ook spreek, of het nu de kalverenhandelaar, de kwaliteitsmanager van de Van Drie Groep, de melkveehouder, de afmester of een dierenarts is, wil het goed doen. Goed, binnen een voor zover het heersende markt- en door de jaren heen gecreëerde voedselsysteem dat toelaten. Het lijkt erop dat de aan melk gerelateerde vleesketen zo complex is geworden, omdat deze is opgeknipt in van elkaar losstaande delen en domeinen van (internationaal opererende) partijen dat het niet meer te begrijpen is.
Kalfsvlees
Er worden in Nederland per jaar ongeveer 1,5 miljoen kalveren afkomstig uit de melkveehouderij gemest. Kalveren die geboren zijn om melk te kunnen produceren. Deze kalveren worden na maximaal 12 maanden geslacht en als kalfsvlees verkocht. Van deze 1,5 miljoen zijn om en nabij 700.000 kalveren van Nederlandse melkveehouders afkomstig. De overige kalveren worden, met name uit Duitsland, geïmporteerd.
Waarom zoveel import van kalveren? Daar kom ik vast later op terug.
Van het kalfsvlees wordt, omdat wij in Nederland vrijwel geen kalfsvlees eten, 95% geëxporteerd.
Kalfsvlees mag kalfsvlees genoemd worden wanneer het vlees afkomstig is van kalveren geslacht tot een leeftijd van 12 maanden. Een vraag die afgelopen week bij me opkwam was: “worden er ook kalfjes afkomstig uit de Nederlandse melkveehouderij in Nederland gemest tot een leeftijd van boven de twaalf maanden, vervolgens geslacht en in Nederlandse winkels als rundvlees verkocht?’
Ik vroeg dit aan een kalverenhandelaar. Zijn antwoord luidde dat er alleen Nederlandse ‘einde carrière’-melkkoeien worden geslacht en als rundvlees verkocht. Hij zei: “Ik ken geen grote stromen kalfjes uit de gangbare melkveehouderij die langer dan 12 maanden gemest worden. Je hebt wel kleine stroompjes verbeterd roodbont of brandrode dieren (dubbeldoel) waar de stieren dat slachtdoel hebben.” De kalverenhandelaar vervolgt: “Er zijn geen dieren die als vleeskalf worden gehouden en ouder dan twaalf maanden worden geslacht. Ik sluit het niet uit dat het gebeurt, maar dan is dat een zeldzaamheid.”
Door melk te produceren ‘krijgen’ we er dus ook duizenden kilo’s kalfsvlees bij. In tekeningen over onze zuivelindustrie zie ik deze kalveren echter nergens ingetekend.
Ik ben weer terug bij de vragen en reden waarom ik met Sjouk het kalf ben begonnen: hoe zit het met de kalfjes die nodig zijn om melk te produceren? Zonder vlees geen melk. Na deze 5 maanden zit ik meer vragen dan toen ik begon.
Een vraag die me nu bijvoorbeeld bezighoudt is: “Waarom eten we eigenlijk geen kalfsvlees? Vanuit een kringlooplandbouw insteek zou dat heel logisch zijn, toch?
Ik blijf (jullie) vragen stellen, mensen opzoeken en luisteren. De uitdaging is de komende periode om van al die delen (weer) een begrijpelijk geheel te maken.
Weidegang
Op 11 augustus zijn Sjouk en Spek voor het eerst de wei in gegaan. Wat een feest. Ik geniet van Sjouk en Spek.
Fotocredits: NZO
Dit artikel afdrukken
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Fraaie journey Hiske, (we spraken al is een keer hierover op Twitter (dm)).
Verwacht je dat de NZO met een reactie komt op het 'ontbreken' van kalfjes op het overzicht?
Ik heb dat al eens aangestipt ook op de Milkstory van RFC. Ik heb het op een beurs een gepresenteerd aan een vertegenwoordiger van CRV. Ik sprak hem aan over de schaduwzijde van de melkveehouderij. Hij noemde het nonsens en dat ik (praktisch gek was) nou niet moest denken dat dit een probleem ging worden.
Wat mist in je verhaal is de gemiddelde leeftijd van de melkkoe. Want als een melkkoe een lactatie (een jaar) langer meegaat zijn minder vrouwlijke vervangers per jaar nodig. en juistem die gaan ook dit circuit in dan. Welke hogere leeftijd? Die gaat pas op als je als vrouwlijk exemplaar melkkoe mag worden. Als je redeneert vanuit geboorte stijgt de gemiddelde leeftijd helemaal NIETS voor een kalf. Hogere leeftijd van melkkoeien is ook zo'n frame van NZO en melkveehouderij.
note: van gemiddelde leeftijd bij melkkoeien hoor ik sowieso weinig meer na fosfaatrechten debacle, ik gok zomaar dat alle 'oudjes' toen mochten wijken waar nodig.
Bericht via Twitter @SanderThus:
"Deze vleeskalveren mogen weer naar binnen. De supermarktketen die jong rundvlees uit eigen land op de markt wilde brengen is afgehaakt op prijs tov het huidige (geïmporteerde) rundvlees. Probleem is het doorberekenen van de meerprijs (en marge) aan de consument". #kringlooplandbouw
Als consument verbaast het mij ook "Waarom eten we eigenlijk geen kalfsvlees?" Vroeger lag hier overal kalfsvlees in de schappen, is nu een internetproduct geworden. Wij eten nog slechts een paar keer per week vlees, meestal kalfsvlees. Als gelukkige grensbewoner haal ik het in Duitsland, vaak bij de Lidl of Aldi (Kalbsfilet, Kalbsschnitzel, Kalbshaxe, Kalbscotelet, Kalbsleber, Kalbsrückensteak en Kalbsbraten), ze hebben altijd wel wat. Hier kan ik het nog steeds niet krijgen.
'De consument eet het niet' lees ik telkens. Ammehoela, zodra de Nederlander de grens over is doet hij zich tegoed aan kalfsvlees in de horeca, vaak als schnitzel of filet met een romige saus of champignons. Volgens mij worden de supers overvoerd met goedkoop vlees van overjarige (melk)koeien waar meer op te verdienen valt.
#2 Zit het antwoord in zin 1 of zin 2 van de tweet?
Ik lees het in zin 1. Iemand van elders kan dezelfde USP's overleggen voor een lagere prijs.
Een prachtige uitkomst van TRUE pricing? ;-)
Ik heb Sander om toelichting gevraagd op Twitter op z'n tweet. Geen response.
Heb Sander gevraagd of de 'import' van verder komt dan landbouw zelf z'n kringloop lokaal afzet ziet. De vaker genoemde 500 tot 800 km. Ik heb namelijk zo'n vermoeden dat binnen die grens z'n concullega al kan zitten voor lagere prijzen.
In 2013 had ik contact met een inkooporganisatie voor supermarkten die dit presteerde:
1) Rundvlees naar 1 ster beter leven
2) Prijsverlaging van het rundvlees in die supermarkt
Vanwege 2 zocht ik contact. En ja dat heb ik dus ook mogen hebben. Als boer kun je dus gewoon praten met een inkooporganisatie van supermarkten ;-). Uitkomst in 2013 was ook. Elders produceert met gewoon zeker zo goed en gemakkelijker goedkoper. Het was namelijk niet gezegd dat de producent van vlees, die boer hierdoor een slecht inkomen had.
Ik weet namelijk de herkomst van het vlees van voorval van 2013. Die betreffende super heeft nog steeds 1 ster beter leven Rundvlees in het schap. Het lukt ze dus om die plus aan de consument te verkopen.
Blijft een lastige discussie. De verzuivelaars vinden het wel fijn dat de milieubelasting van de kalfjes hoppa over de schutting kan naar vlees. En vinden daarbij ook een hoge levensduur van de koeien mooi. Weinig kalfjes op de melkveehouderij is goed voor het milieu volgens zeggen. Maar aan de persistentie in de melkgift is nog niet veel veranderd dus die kalveren worden wel geboren. Voor iedere koe die ouder is wordt een andere jonger. We modderen lekker door.