De veelheid aan informatie over kalveren uit de melkveehouderij, vleesproductie en vleesconsumptie bestaat uit losse stukjes die ik her en der vind, maar waar geen samenhang of logica in te ontdekken lijkt. Volgens Norbert Mergen is dat het raampunt. Dat komt bij heel veel projecten voor, zegt hij. Er komt zo veel informatie los dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Dat is het moment dat je alles uit het raam wilt gooien en denkt: bekijk het maar, ik kap ermee. Maar als je over dat punt heen bent, gaat het beter. Ik ben benieuwd.

Er komt zo veel informatie los dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Dat is het moment dat je alles uit het raam wilt gooien en denkt: bekijk het maar, ik kap ermee
Verwarring
Ik raak in verwarring, omdat mensen die ik spreek vertellen hoe onze hele zuivel- en kalfsvleesketen op onderdelen ‘efficiënt’ is ingericht. Ook voel ik tegelijkertijd bij iedereen ongemak, omdat we (de maatschappij) de samenhang tussen de delen van het geheel uit het oog verliezen. Zonder vlees geen melk.

Eerlijk gezegd raak ik ook in verwarring door de openheid en integriteit van de mensen die ik tijdens de één-op-één keukentafelgesprekken ontmoet, maar van wie de kennis, ervaring, opvattingen, belangen en uitgangspunten hemelsbreed van elkaar verschillen. Wie ik ook spreek, of het nu de kalverenhandelaar, de kwaliteitsmanager van de Van Drie Groep, de melkveehouder, de afmester of een dierenarts is, wil het goed doen. Goed, binnen een voor zover het heersende markt- en door de jaren heen gecreëerde voedselsysteem dat toelaten. Het lijkt erop dat de aan melk gerelateerde vleesketen zo complex is geworden, omdat deze is opgeknipt in van elkaar losstaande delen en domeinen van (internationaal opererende) partijen dat het niet meer te begrijpen is.

Kalfsvlees
Er worden in Nederland per jaar ongeveer 1,5 miljoen kalveren afkomstig uit de melkveehouderij gemest. Kalveren die geboren zijn om melk te kunnen produceren. Deze kalveren worden na maximaal 12 maanden geslacht en als kalfsvlees verkocht. Van deze 1,5 miljoen zijn om en nabij 700.000 kalveren van Nederlandse melkveehouders afkomstig. De overige kalveren worden, met name uit Duitsland, geïmporteerd.

Im- en export kalveren

Waarom zoveel import van kalveren? Daar kom ik vast later op terug.
Van het kalfsvlees wordt, omdat wij in Nederland vrijwel geen kalfsvlees eten, 95% geëxporteerd.

Kalfsvlees mag kalfsvlees genoemd worden wanneer het vlees afkomstig is van kalveren geslacht tot een leeftijd van 12 maanden. Een vraag die afgelopen week bij me opkwam was: “worden er ook kalfjes afkomstig uit de Nederlandse melkveehouderij in Nederland gemest tot een leeftijd van boven de twaalf maanden, vervolgens geslacht en in Nederlandse winkels als rundvlees verkocht?’

Ik vroeg dit aan een kalverenhandelaar. Zijn antwoord luidde dat er alleen Nederlandse ‘einde carrière’-melkkoeien worden geslacht en als rundvlees verkocht. Hij zei: “Ik ken geen grote stromen kalfjes uit de gangbare melkveehouderij die langer dan 12 maanden gemest worden. Je hebt wel kleine stroompjes verbeterd roodbont of brandrode dieren (dubbeldoel) waar de stieren dat slachtdoel hebben.” De kalverenhandelaar vervolgt: “Er zijn geen dieren die als vleeskalf worden gehouden en ouder dan twaalf maanden worden geslacht. Ik sluit het niet uit dat het gebeurt, maar dan is dat een zeldzaamheid.”

Door melk te produceren ‘krijgen’ we er dus ook duizenden kilo’s kalfsvlees bij. In tekeningen over onze zuivelindustrie zie ik deze kalveren echter nergens ingetekend.

Zuivel in cijfers 2020Bron: NZO

Ik ben weer terug bij de vragen en reden waarom ik met Sjouk het kalf ben begonnen: hoe zit het met de kalfjes die nodig zijn om melk te produceren? Zonder vlees geen melk. Na deze 5 maanden zit ik meer vragen dan toen ik begon.
Een vraag die me nu bijvoorbeeld bezighoudt is: “Waarom eten we eigenlijk geen kalfsvlees? Vanuit een kringlooplandbouw insteek zou dat heel logisch zijn, toch?

Ik blijf (jullie) vragen stellen, mensen opzoeken en luisteren. De uitdaging is de komende periode om van al die delen (weer) een begrijpelijk geheel te maken.

Weidegang
Op 11 augustus zijn Sjouk en Spek voor het eerst de wei in gegaan. Wat een feest. Ik geniet van Sjouk en Spek.

Fotocredits: NZO
Dit artikel afdrukken