1 min
De politiek zit een gezonde ontknoping van het stikstofbeleid in de weg. Dat constateerden 5 gasten die tevens belangrijke spelers zijn in het stikstofdossier vorige week in een eerste gesprek over het complexe dossier. Na het eindadvies van de commissie Remkes staat het weer volop in de belangstelling. Het blijft echter muurvast zitten, zoals afgelopen week bleek na het Kamerdebat over het advies.
Het tweede gesprek werd daags voor het debat in de Tweede Kamer opgenomen. Mijn gasten gaan samen op zoek naar een manier om het dossier vlot te trekken.
Hoewel het moeilijk lijkt in de eerste 30-40 minuten, komt er een oplossing op tafel in de laatste 20. Iemand moet een besluit nemen over de algemene spelregels. Daar heeft de democratie een overheid en dus het parlement voor. Vervolgens treden politiek en overheid terug om de uitwerking aan lokale processen over te laten. Daar kunnen de mensen en bedrijven die door de regels geraakt worden, besluiten hoe ze de pijn het best in hun eigen en het algemeen belang kunnen regelen.
Dat kan de Haagse en zelfs de provinciale overheid niet zonder verzet op te roepen.
Mensen kunnen het in onderling overleg wel als ze elkaar in hun belangen en ambities proberen te verstaan. Dat zullen ze doen als ze weten dat ze eruit moeten komen vanuit het besef dat ieders belang gehoord en gewogen moet worden om vanuit de wil om samen te leven de beste oplossing voor iedereen te vinden.
Dat betekent geven en nemen en zal zeker ook pijn doen. Het grote verschil met politieke oplossingen: mensen en hun bedrijven zijn maximaal betrokken bij de besluitvorming over hun lot door zelf mee te werken aan de mogelijke oplossingen.
Kort samengevat: regering en Kamer kunnen het zich makkelijk maken door principes te kiezen en de kunst van het loslaten te praktiseren. Het dossier is te pijnlijk en ingrijpend om van bovenaf op te lossen. De overheid heeft een rol om de gekozen oplossingen te beoordelen op hun samenhang, maar verplicht zich die over te nemen als ze tot de gewenste algemeen gedefinieerde doelen leiden.
Mijn gasten zijn:
Rechtsboven: Johan Vollenbroek (directeur MOB), die bij de Raad van State het vorig stikstofbeleid vernietigd kreeg
Rechtsonder: Bart Kemp (voorzitter Agractie), de boer die de aanzet gaf tot het grote 1 oktober protest van de Nederlandse boeren op het Malieveld in Den Haag
Middenonder: Krijn Poppe (Wageningen Economic Research), econoom en waarnemer van het stikstofdossier
Linksonder: prof. Jan-Willem Erisman (directeur Louis Bolk Instituut), Nederlands ‘stikstofprofessor’ zoals hij in de pers is gaan heten die in menige opinie zijn licht op het dossier heeft laten schijnen en als adviseur optreedt
Linksboven: Jos Verstraten, melkveehouder en bestuurder van LTO Melkveehouderij (maar hij spreekt in dit gesprek geheel op persoonlijke titel)
Dit gesprek zal - hopelijk - worden vervolgd met reacties van boerenorganisaties, toeleveranciers en afnemers in het Nederlandse agribusiness complex en Tweede Kamerleden.
Dit artikel afdrukken
Hoewel het moeilijk lijkt in de eerste 30-40 minuten, komt er een oplossing op tafel in de laatste 20. Iemand moet een besluit nemen over de algemene spelregels. Daar heeft de democratie een overheid en dus het parlement voor. Vervolgens treden politiek en overheid terug om de uitwerking aan lokale processen over te laten. Daar kunnen de mensen en bedrijven die door de regels geraakt worden, besluiten hoe ze de pijn het best in hun eigen en het algemeen belang kunnen regelen.
Dat kan de Haagse en zelfs de provinciale overheid niet zonder verzet op te roepen.
Mensen kunnen het in onderling overleg wel als ze elkaar in hun belangen en ambities proberen te verstaan. Dat zullen ze doen als ze weten dat ze eruit moeten komen vanuit het besef dat ieders belang gehoord en gewogen moet worden om vanuit de wil om samen te leven de beste oplossing voor iedereen te vinden.
Dat betekent geven en nemen en zal zeker ook pijn doen. Het grote verschil met politieke oplossingen: mensen en hun bedrijven zijn maximaal betrokken bij de besluitvorming over hun lot door zelf mee te werken aan de mogelijke oplossingen.
Kort samengevat: regering en Kamer kunnen het zich makkelijk maken door principes te kiezen en de kunst van het loslaten te praktiseren. Het dossier is te pijnlijk en ingrijpend om van bovenaf op te lossen. De overheid heeft een rol om de gekozen oplossingen te beoordelen op hun samenhang, maar verplicht zich die over te nemen als ze tot de gewenste algemeen gedefinieerde doelen leiden.
Mijn gasten zijn:
Rechtsboven: Johan Vollenbroek (directeur MOB), die bij de Raad van State het vorig stikstofbeleid vernietigd kreeg
Rechtsonder: Bart Kemp (voorzitter Agractie), de boer die de aanzet gaf tot het grote 1 oktober protest van de Nederlandse boeren op het Malieveld in Den Haag
Middenonder: Krijn Poppe (Wageningen Economic Research), econoom en waarnemer van het stikstofdossier
Linksonder: prof. Jan-Willem Erisman (directeur Louis Bolk Instituut), Nederlands ‘stikstofprofessor’ zoals hij in de pers is gaan heten die in menige opinie zijn licht op het dossier heeft laten schijnen en als adviseur optreedt
Linksboven: Jos Verstraten, melkveehouder en bestuurder van LTO Melkveehouderij (maar hij spreekt in dit gesprek geheel op persoonlijke titel)
Dit gesprek zal - hopelijk - worden vervolgd met reacties van boerenorganisaties, toeleveranciers en afnemers in het Nederlandse agribusiness complex en Tweede Kamerleden.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Bij het panelgesprek zie ik geen natuur/biodiversiteitsdeskundige, terwijl het bij stikstof toch daar om gaat. Als er geen natuur was, was er ook niks om over te praten. Of zie ik iets over het hoofd?
Tevens lijkt er iemand te ontbreken die verstand heeft hoe consensus werkt in combinatie met het uitwissen van herinneringen (over natuur bijvoorbeeld), en dat weer icm een rechtse wind in opinieland. Hoe heet zo iemand?
Welke bijdrage zou je van zulke experts in dit gesprek willen zien, Frank-Erik?
Ik bedoel natuurlijk: waarom denk je dat ze functioneel zijn?
#2, Dick, wat bedoel je met 'functioneel'? Ik zal er overigens een stuk aan breien, maar later. Prettige zondag; 't is hier franse vaderdag.
Precies wat het woord zegt. Welke functie verwacht je in dit gesprek van het type mensen dat je noemt?
#1 Frank-Eric. De (boerenkeuken-)tafel (bij mij thuis begonnen die Dick bij aanvang van dit deel noemde) was breder, waarbij we heus wel aan biodiversiteit dachten. (Louise Vet had ik bijv. bij aanvang uitgenodigd). Maar tafels moeten soms ook behapbaar zijn. Klimaat was aanwezig en de verwevenheid van zaken zoals bodem, water, klimaat, N en biodiversiteit is een logische. Deze Foodlog 2 gesprekken hadden meer focus met stikstof al kapstok. Dat doen deze mensen gewoon goed. Mooi ook dat Bart Kemp erbij is.