Een substantiële groep jonge, ogenschijnlijk gezonde mensen zit al wekenlang thuis met ziekteverschijnselen als gevolg van het coronavirus. Zij voelen zich niet gehoord en niet begrepen. Helemaal nu aanhangers van leefstijlgeneeskunde een gezonde leefstijl adviseren als preventief medicijn tegen corona. Foodlog sprak met een jonge coronapatiënt en vroeg prof. Hanno Pijl, coördinator van Innovatie Centrum voor Leefstijlgeneeskunde om een reactie.
“Na 9 weken thuiszitten heb ik nog steeds dagelijks koorts of verhoging, pijn in mijn spieren en extreme vermoeidheid. Ik probeer iedere dag even naar buiten te gaan, maar al na 10-15 minuten wandelen ben ik helemaal misselijk van de moeheid en moet ik weer een paar uur slapen.” Zo klinkt het uit de mond van een jonge vrouw (21 jaar; naam bij Foodlog bekend) die 5 keer per week sportte en gezond at voordat ze met corona in aanraking kwam. Ze werkte in een ziekenhuis als verpleegkundige en verleende zorg aan een patiënt die later positief werd getest op het coronavirus.
“In het begin dacht ik ‘nou ja, dan heb ik het maar gehad’, maar je staat toch wel anders te kijken als je 3 maanden leeft als een oma van 95. Mijn geduld wordt aardig op de proef gesteld.” Ze beschrijft hoe ze sinds 18 maart 5 weken in thuisisolatie doorbracht voordat ze weer naar buiten mocht. De vreugde was echter van korte duur, want nog geen week later was ze weer terug bij af. Er kwamen zelfs nieuwe klachten bij, zoals een stekende pijn op de borst. “In het ziekenhuis zijn cardiologische testen gedaan, waardoor nu duidelijk is dat het nog steeds gaat om de nasleep van het virus.” Huisartsen beschrijven haar symptomen met de term ‘post covid syndroom’ en vergelijken dit met de nasleep van een virus zoals Pfeiffer. Net als bij die ziekte kan het weken maar ook maanden duren voordat iemand weer helemaal beter is.
Afgelopen week kwamen het Innovatie Centrum voor Leefstijlgeneeskunde en de Vereniging Arts en Leefstijl met een oproep. De organisaties vragen om meer aandacht voor leefstijlgeneeskunde om zodoende de kans op een slecht ziekteverloop op Covid-19 te verkleinen. Zij staven hun advies met cijfers. Uit de getallen die nu bekend zijn uit ziekenhuizen blijkt dat de overgrote meerderheid van de mensen die een ernstig ziekteverloop hebben, mensen zijn met problemen in hun stofwisseling. Hoe zit dat dan met deze jonge mensen die al weken thuiszitten?
Hanno Pijl, coördinator van Innovatie Centrum voor Leefstijlgeneeskunde, reageert: “Mensen met bijvoorbeeld diabetes, hart- en vaatziekten of andere chronische aandoeningen hebben vaak een minder functionerend afweersysteem. Dat is een risicofactor voor de mate van je klachten bij een Covid-19-infectie, maar het is geen wet van Meden en Perzen. Er zijn nog een hoop dingen onduidelijk. We weten bijvoorbeeld nog niet goed waarom sommige mensen heel ziek worden en anderen veel minder.”
Het effect van leefstijlgeneeskunde voor de mensen waarvan is vastgesteld dat zij een stofwisselingsziekte hebben, valt nog niet in een getal uit te drukken. “Dat is nooit onderzocht, dus we weten het formeel niet. Wat we wel weten is dat een ontregelde stofwisseling een belangrijke risicofactor blijkt voor een ernstiger ziekteverloop. Vanuit die optiek zeggen we: zorg dat je stofwisseling op orde is door gezond te leven, want we denken dat dan de kans op een ernstig ziekteverloop veel kleiner is.”
Voor de jonge coronapatiënten is leefstijlgeneeskunde dus niet zomaar de magic bullet die beloofd leek te worden. Ze voelen zich onbegrepen en langszij gezet; de meeste aandacht gaat naar de oudere en zwakkere individuen in onze samenleving. In de meeste gevallen komen de jongeren ook niet in het ziekenhuis terecht, omdat hun situatie in eerste instantie niet levensbedreigend is. Onderwijl delen zij hun ervaringen onderling via een Facebook-groep en proberen ze elkaar een hart onder de riem te steken. Ondanks de situatie blijven zij optimistisch. Een commentaar van jonge coronapatiënte: “Ik ben blij dat er nu wat meer aandacht voor is. Ik denk dat veel jonge en/of fitte mensen nog steeds het idee hebben dat ze er niet heel ziek van zullen worden.”
Dit artikel afdrukken
“In het begin dacht ik ‘nou ja, dan heb ik het maar gehad’, maar je staat toch wel anders te kijken als je 3 maanden leeft als een oma van 95. Mijn geduld wordt aardig op de proef gesteld.” Ze beschrijft hoe ze sinds 18 maart 5 weken in thuisisolatie doorbracht voordat ze weer naar buiten mocht. De vreugde was echter van korte duur, want nog geen week later was ze weer terug bij af. Er kwamen zelfs nieuwe klachten bij, zoals een stekende pijn op de borst. “In het ziekenhuis zijn cardiologische testen gedaan, waardoor nu duidelijk is dat het nog steeds gaat om de nasleep van het virus.” Huisartsen beschrijven haar symptomen met de term ‘post covid syndroom’ en vergelijken dit met de nasleep van een virus zoals Pfeiffer. Net als bij die ziekte kan het weken maar ook maanden duren voordat iemand weer helemaal beter is.
Afgelopen week kwamen het Innovatie Centrum voor Leefstijlgeneeskunde en de Vereniging Arts en Leefstijl met een oproep. De organisaties vragen om meer aandacht voor leefstijlgeneeskunde om zodoende de kans op een slecht ziekteverloop op Covid-19 te verkleinen. Zij staven hun advies met cijfers. Uit de getallen die nu bekend zijn uit ziekenhuizen blijkt dat de overgrote meerderheid van de mensen die een ernstig ziekteverloop hebben, mensen zijn met problemen in hun stofwisseling. Hoe zit dat dan met deze jonge mensen die al weken thuiszitten?
Hanno Pijl, coördinator van Innovatie Centrum voor Leefstijlgeneeskunde, reageert: “Mensen met bijvoorbeeld diabetes, hart- en vaatziekten of andere chronische aandoeningen hebben vaak een minder functionerend afweersysteem. Dat is een risicofactor voor de mate van je klachten bij een Covid-19-infectie, maar het is geen wet van Meden en Perzen. Er zijn nog een hoop dingen onduidelijk. We weten bijvoorbeeld nog niet goed waarom sommige mensen heel ziek worden en anderen veel minder.”
Dat is nooit onderzocht, dus we weten het formeel niet. Wat we wel weten is dat een ontregelde stofwisseling een belangrijke risicofactor blijkt voor een ernstiger ziekteverloop. Vanuit die optiek zeggen we: zorg dat je stofwisseling op orde is door gezond te levenGezonde mensen met een normaal gewicht, die regelmatig sporten en geen medicijnen gebruiken hebben een heel kleine kans om op de IC terecht te komen. De jonge coronapatiënten hebben hoogstwaarschijnlijk gewoon pech. In die gedachte kan Pijl zich vinden: “Heel kort door de bocht is dat inderdaad wat we er op dit moment van kunnen zeggen. We kunnen speculeren dat zij misschien meer van het ACE2-eiwit hebben dat het virus je cellen intrekt, maar daar is nog geen onderzoek naar gedaan.” Op de vraag wat leefstijlgeneeskunde kan betekenen voor deze jonge mensen antwoordt hij: “Waarschijnlijk veel minder. Het blijft voor iedereen belangrijk om goed te eten, te bewegen en regelmatig te slapen.”
Het effect van leefstijlgeneeskunde voor de mensen waarvan is vastgesteld dat zij een stofwisselingsziekte hebben, valt nog niet in een getal uit te drukken. “Dat is nooit onderzocht, dus we weten het formeel niet. Wat we wel weten is dat een ontregelde stofwisseling een belangrijke risicofactor blijkt voor een ernstiger ziekteverloop. Vanuit die optiek zeggen we: zorg dat je stofwisseling op orde is door gezond te leven, want we denken dat dan de kans op een ernstig ziekteverloop veel kleiner is.”
Voor de jonge coronapatiënten is leefstijlgeneeskunde dus niet zomaar de magic bullet die beloofd leek te worden. Ze voelen zich onbegrepen en langszij gezet; de meeste aandacht gaat naar de oudere en zwakkere individuen in onze samenleving. In de meeste gevallen komen de jongeren ook niet in het ziekenhuis terecht, omdat hun situatie in eerste instantie niet levensbedreigend is. Onderwijl delen zij hun ervaringen onderling via een Facebook-groep en proberen ze elkaar een hart onder de riem te steken. Ondanks de situatie blijven zij optimistisch. Een commentaar van jonge coronapatiënte: “Ik ben blij dat er nu wat meer aandacht voor is. Ik denk dat veel jonge en/of fitte mensen nog steeds het idee hebben dat ze er niet heel ziek van zullen worden.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Pfeiffer is voor de hand liggend vergelijkbaar, maar dat een acute ziekte uiteindelijk chronisch wordt hoor je steeds vaker, zoals bij Qkoorts of Lyme. Het zal nog lang duren voor we de uiteindelijke schade van Covid19 kunnen vaststellen. Al deze zaken zijn mogelijk gerelateerd aan de zwaar (milieu en sociaal) belaste context waarin wij mensen moeten functioneren.
Een jonge verpleegkundige in tijden van corona lijkt me geen peuleschil. Zeer stressvol. Kan dat er ook mee te maken hebben?
Wat is gezond? Voor veel mensen betekent dat 'niet ziek zijn'. En kerngezond betekent 'niet ziek zijn' en 'veel sporten' en 'gezond eten'.. Dat is een zeer beperkte kijk op gezondheid. Want wat is 'gezond eten'? En is 'veel sporten' wel zo gezond?
Verder velt elk virus mensen van alle leeftijden. Het gegeven dat ook Corona jonge mensen treft zegt dus helemaal niets. Uiteindelijk gaat het bij het vaststellen van de ernst van een virus maar om één cijfer: oversterfte. En tot dusver heeft Corona nog niet de oversterfte gehaald van het griepvirus van 2017-18. De enige reden dat we zo enorm in de stress geschoten zijn is omdat de griep van toen een bekende was en Corona niet.
De uitzondering bevestigt de regel?
We weten hoe lastig het is om 1 oorzaak aan te wijzen van iets. Weten we voldoende goed van de jonge zieken welke andere zaken een rol spelen in het leven van een individu. zie #2
#1 Noemt twee andere uiterst vervelende chronische ziektes. Hebben we enig beeld bij % van voorkomen. 1 op de 1000 of op de 10.000? En hoe verhoudt die factor zich t.o.v. andere?
#3 Tot welke grens is veel sporten gezond inderdaad? Ik ken er die zich als hobby / amateur over het randje sportte. Soms gevolgd door lang en langzaam herstel. We weten dat de context waarin we leven veranderd is en blijft veranderen. Het leven gaat snel (sneller dan ooit?) De mogelijkheden legio en overal kun je vrij gemakkelijk aan meedoen.
Mijn smartwatch volgt mij op menig vlak. Enerzijds geeft de feedback in de app van mijn smartwatch aan dat ik voldoende rust moet pakken. Anderzijds meldt tie doodleuk welke dag mijn meest passieve dag per week is. Gisteren kreeg ik de melding zet een nieuwe record. als u ook morgen zoveel stappen zet behaalt u een nieuw doel. Mijn reactie: Ding krijg de klere, ik ben het zat en ik ben kapot. Ik ga naar huis en op de bank hangen. Wel heb ik nog de meldingen van mijn smartwatch uitgezet: Op zulke feedback zit ik niet te wachten!!
Want ja wat moet je met commercials als deze: Hoe hoog leg jij de lat Dat principe kost je wellicht ook op een andere manier een paar jaar van je leven ;-).
Tot besluit: Beterschap aan de persoon (personen) in kwestie. Een eventuele uitzondering op de regel zijn is maar zelden 'leuk'.
#3 "Oversterfte" lijkt mij inderdaad een goede maatstaf om mee te vergelijken. Als ik de cijfers / grafieken zie van de oversterfte in Nederland CBS, dan "wint" corona dik?
Overigens hou ik er niet zo van om op deze manier te vergelijken: is griep nou "erger" of niet. Wat wil je daar mee zeggen? Stel je niet zo aan? Vaak wordt vergeleken met de griepepidemie van 2018, een forse bovengemiddelde epidemie.
In Australië loopt het griepseizoen van mei tot oktober. Ik ben benieuwd of corona ook weer een rol gaat spelen de komende tijd. Dat kan voorspellende waarde hebben voor ons.