Van Maanen, de brains waarmee de FDF als sterk activistische nieuwkomer het optreden van de klassieke één-front-boerenlobby van het Landbouw Collectief grotendeels wist te bepalen, was duidelijk geweest. De laatste gril en oprisping van Van den Oever was er één te veel. Van den Oever verweet LTO, Agractie, NAJK en Netwerk Grondig dat zij het Landbouw Collectief (LC) onder voorzitterschap van oud-WUR-baas Aalt Dijkhuizen wilden opblazen.

Voor Van Maanen was de maat vol. De slimme strateeg snapt wel hoe hij met die partijen meer dan als FDF alleen zou kunnen bereiken. Voor het Facebook-front van de FDF-aanhang zei hij doelbewust dat de FDF-achterban Van den Oever naar huis zou moeten sturen. Het was een 'hij-eruit-of-ik-eruit'. Gistermorgen trad Van Maanen af. De FDF verliest zijn hersenen.

Eerder deze maand trok LTO Nederland zich terug uit het Landbouw Collectief. Kort daarop vertrok voorzitter Marc Calon van LTO omdat hij geen draagvlak meer constateerde onder zijn achterban. LTO Nederland was decennia het oude boerenbastion. Voor het ontstaan van de 1-oktober protesten die werden geïnitieerd door de nieuwe boerenorganisaties Farmers Defence Force en het gematigder Agractie, vertegenwoordigde LTO de stem van de boer in politiek Den Haag. De achterban van LTO blijkt echter niet achter het beleid van de organisatie te staan; er is sympathie voor het Landbouw Collectief met een dominant FDF stempel.

De achterban wil veel duidelijker gehoord worden. Dat bleek afgelopen week uit een enquête van Boerenbusiness onder 2.400 boeren. Het lijkt erop dat de achterban zelf een nieuwe organisatiestructuur zal moeten bedenken om zich te laten vertegenwoordigen. Maar zo werkt dat niet in boerenland. Boeren willen verzorgd worden en wachten af tot iemand dat doet.

Zo ging het ook in de aanloop naar het eerste Malieveld-protest op 1 oktober vorig jaar. De nieuwe leiders van Agractie en FDF bliezen met het 1-oktober protest de matigende kracht van LTO op. Na 1 oktober won FDF aan heimelijke steun van vele boeren die hoopten op een betere vertegenwoordiging van hun belang in de niet te winnen strijd om grond in Nederland. Zij willen óf ruim financieel gecompenseerd worden voor de belangen die ze in het na-oorlogse Nederland hebben opgebouwd óf hun buurman kunnen overnemen. Voor het eerste heeft de regering veel te weinig geld en het tweede kan economisch nauwelijks meer uit door alle regels die Den Haag heeft gemaakt in de hoop dat voldoende boeren zouden stoppen. Om het boerenbelang toch te realiseren werd het Landbouw Collectief geformeerd als vervanger van de oude LTO-eenheid; het lijmde alle brokken aan elkaar in een even geniaal als kwetsbaar verband.

De hoop op compensatie of haalbare overnames is nu vervlogen, tenzij Van Maanen zo gek zou zijn om een nieuwe FDF op te richten. Dat is weinig waarschijnlijk. Ook hij is een desillusie rijker.

Daarmee is het spel terug in handen van LTO, maar die organisatie heeft ernstig aan draagvlak onder boeren ingeboet. Het klassieke conservatieve Nederlandse boerenfront is daarmee definitief verleden tijd.

Het is tijd voor een nieuwe progressieve boerenorganisatie, die niet de belangen uit het verleden verdedigt, maar die de lijnen van de toekomst praktisch en haalbaar uitzet. Zo'n organisatie heeft geen last van het verleden en heeft wél kans van slagen.
Dit artikel afdrukken