Dat zegt de Britse architect en voedselsysteemdenker Carolyn Steel in gesprek met de NRC over haar nieuwe boek Sitopia, de lang verwachte opvolger van The Hungry City.
De krant vraagt: "Louise Fresco, baas van de Wageningen Universiteit, waarschuwde in haar column in NRC voor protectionisme. Juist nu is wereldhandel noodzakelijk voor de voedselvoorziening."
Steel antwoordt: "Zij representeert een visie waar ik grote twijfels bij heb. De sleutel ligt niet bij de vraag: hoe voeden we de wereld? De vraag moet zijn: wat is een goed leven? Dan kom je uit bij ethiek, bij ecologische kwesties en dan kom je tot een visie waarin voedsel aan het begin staat van alles; een goede maatschappij met goede banen, een goed landschap, een goede relatie met de natuur.”
NRC - ?Vergroot je weerbaarheid, kweek je eigen voedsel?
De krant vraagt: "Louise Fresco, baas van de Wageningen Universiteit, waarschuwde in haar column in NRC voor protectionisme. Juist nu is wereldhandel noodzakelijk voor de voedselvoorziening."
Steel antwoordt: "Zij representeert een visie waar ik grote twijfels bij heb. De sleutel ligt niet bij de vraag: hoe voeden we de wereld? De vraag moet zijn: wat is een goed leven? Dan kom je uit bij ethiek, bij ecologische kwesties en dan kom je tot een visie waarin voedsel aan het begin staat van alles; een goede maatschappij met goede banen, een goed landschap, een goede relatie met de natuur.”
#12 Janneke, dat schaal ik ook niet 1 : 1, maar wil duidelijk maken dat het idyllische landleven niet bestaat. In India niet, Zuid-Amerika en Afrika niet en ook in China niet.
Refererend aan het NRC interview:-
1. Interview: "Covid-19, zegt ze, is het moment om voedsel weer dichter bij huis te brengen. Door meer voedsel in de stad te verbouwen, de banden met lokale producenten te herstellen, landbouwgrond eerlijker te verdelen, meer mensen op het land te laten werken en ze daar beter voor te betalen."
Net zo min dat we zelf nog schoenen gaan maken en truien breien vraagt onze huidige wereldeconomie (geteisterd door droogte, sprinkhanen, oorlog en onderontwikkeling) efficiënte product- en distributielijnen. Stadstuinbouw ? Mensen op het land werken voor een beter verbinding met de natuur ?
De opbrengst per hectare en de kwaliteit van gewassen, bepalen voorlopig nog altijd voldoende hoeveelheid en gezondheid.
De toekomstige wereldbevolking zal qua huisvesting, mobiliteit, medische zorg, en.. voedselvoorziening niet terug kunnen vallen op de romantische aanpak van Steel..
2. Interview: "Steel refereert aan de menselijke inmenging in de natuur, waardoor wilde dieren virussen op mensen kunnen overdragen, het westerse eetpatroon dat mensen ongezond maakt en kwetsbaar voor het virus".
Wilde dieren dragen virussen over op mensen omdat mensen zich inmengen in de natuur... Bedoeld wordt 'verstoren'. Pandemieën zijn eigen aan de natuur, en zullen dat altijd blijven net zals tsunamies.
Als je mijn ps. las, dan las je dat ik voor hervorming van de mondiale agrarische sector ben, niet op agri-technologisch gebied waar nog volop winst te halen is, maar op onnodige commerciële en consumptieve opgejutte diversiteiten.
Ps. Mijn inkt is op.
Ja Hans, ik heb je PS gelezen. Jouw grootvader en boer Baecke waren geen fijne mensen constateer ik naar aanleiding van jouw verhaal. En jouw oma heeft een harde jeugd gekend. Ja, ik kan me voorstellen dat dat mede je perspectief op de wereld bepaald.
Ik ben zelf (ook) opgegroeid op een boerderij, een akkerbouwbedrijf. Heb als kind ook veel meegewerkt: eindeloos onkruid wieden, veelal met de wieder, soms dagen op de knieën. Ik kreeg er echter wel een eerlijk uurloon voor, passend bij mijn leeftijd. Ik heb er dan ook geen negatieve sentimenten aan over gehouden.
Ik denk dat er in de wereld inderdaad nog veel "boer Baeckes" rondlopen. Voor het merendeel spelen die taferelen zich af buiten mijn zichtveld. Maar ik ben me er bewust van dat kinder- en slavenarbeid op veel plekken nog bestaan. Ook, of vooral, in het voedselsysteem.
Maar volgens mij kun je het pleidooi en het perspectief van mw. Steel niet 1 op 1 gelijk schakelen aan de wereld waarin jouw grootmoeder uitgebuit werd. Steel pleit ook niet voor een voortbestaan van kinderarbeid en onderbetaling in het voedselsysteem.
Ik lees haar verhaal als een alternatief scenario / ontwikkelingsweg naast het het scenario van de vermeend maakbare voedselsystemen waarin technologie en (benodigde kapitaal) globalisering heilige gralen zijn.
“Hoe voeden we de wereld?”
Dat is inderdaad een slechte vraag. Waarom?
Het antwoord is immers:
- via extractie van nutriënten uit de bodem.
- via mijnbouw van relevante nutriënten waaronder fosfaat.
- via indirecte inzet van aardolie.
- via grond (en soms het ontbossen om landbouwgrond te maken).
- via zonlicht dat plantjes doet groeien met water en nutriënten.
- via planten die feed worden zodat we vlees eten.
- via verwerking en handel.
- via het kopen van eten in supermarkten en horeca.
Etc.
Eventueel kan je er nog aan rekenen:
- hoeveel mensen kan je voeden met wel voedingspatroon.
- hoelang nog, wanneer lukt het niet meer.
- wat kost het.
Etc
#9 Janneke, jouw vragen:-
1. "Waarom is de vraag "hoe voeden we de wereld" niet de juiste vraag?
Die vraag is zeker relevant; dacht niet dat ontkend te hebben ?
De wijze waarop Steel in de topic denkt dat te moeten doen, bestrijd ik, en is mij te naïef. Ik geef in mijn ps. onder aan #6 aan hoe ik daar over denk.
2. "In welke mate is de vraag wie deze vraag stelt en wat deze persoon onder "we" verstaat, daarbij relevant?"
Spijt me, ik begrijp die zinsconstructie niet goed, en over 'wie' in welke context u het heeft.
Graag uitleg.
Hans en Piet, als we (lezers van Foodlog) nu even terug gaan naar de vraagstelling, want die is volgens mij relevant. Waarom is de vraag "hoe voeden we de wereld" niet de juiste vraag? In welke mate is de vraag wie deze vraag stelt en wat deze persoon onder "we" verstaat, daarbij relevant?