Eén van de weinige overheidsbudgetten die we regelen op Europees niveau zijn de landbouwbudgetten. Het beschikbare budget krimpt door wegvallende bijdrage van de Britten en door de toenemende druk op de andere budgetten, zoals veiligheid en immigratie. Als we andere zaken ook Europees zouden regelen en daar dus ook geld voor naar Brussel zouden sturen, dan wordt het aandeel dat naar de landbouw gaat in verhouding kleiner.

Het totale budget van de Europese Unie (EU) voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is €329,3 miljard voor de komende 6 jaar. Dat is nauwelijks meer dan de jaaromzet van de Staat der Nederlanden. Natuurlijk is het veel geld. Dat krijg ik niet op. Maar als je dat budget verdeelt over verschillende landen en uitsmeert over zes jaar, dan blijft er per land per jaar weinig over. Nederland ontving in 2019 €834 miljoen uit de potten van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

In Nederland bedragen de uitgaven voor landbouw natuur en voedselkwaliteit in totaal €1,3 miljard per jaar. Dat is maar 0,4 procent van de nationale jaaromzet in 2020. Dat is nog niet direct allemaal inkomenssteun. Als wij thuis voor ons melkveebedrijf de GLB-administratie doen, dan doen we dat op een site van de Nederlandse overheid. Daar moet het GLB-deel dus al inzitten. Dat betekent dat ongeveer twee derde van die uitgaven betaald worden door de EU. Nederland draagt dus zelf niet zoveel extra bij aan het landbouwbudget.

Als we de sociale zekerheid, de zorg, het onderwijs en defensie ook op Europees niveau zouden regelen, dan zouden we meer geld naar de EU pompen. Precies zoals we dat nu voornamelijk doen voor de landbouw. Het zou dan gaan om meer dan €200 miljard voor Nederland. Het huidige landbouwbudget is dan opeens nog maar een schijntje.

Ik bepleit niet dat we al deze zaken Europees moeten gaan regelen. Sociale zekerheid voor rekening van eigen landen houden, lijkt mij bijvoorbeeld verstandiger. De ongelijkheid in je eigen land oplossen is al lastig genoeg. Laten we daarom de rijke landen in de Unie niet vergelijken met de armere. Maar als we die lijn weer doortrekken, dan kunnen we alles wel afschaffen, dan is alles te complex om samen te doen, c.q. samen op te lossen. Juist dat samen doen, is het doel van de Europese Unie. Wat we verder op Europees niveau willen regelen, daar kunnen we over nadenken. Maar dat we ons moeten verbinden als economieën is mij wel duidelijk.

Doen alsof de landbouw exorbitant veel geld krijgt van de Europese Unie is niet terecht. Op landelijk niveau is het maar een fractie van het budget. De landbouw is een van de hoofdtaken van de EU en een van de weinige dingen die we écht samen doen. Garanties voor voedselzekerheid krijgen we nu voor een deel door inkomenssteun en op de langere termijn door het aantrekkelijk maken van het platteland en de landbouw daar. Laten we in ieder geval stoppen te doen alsof het GLB per se de grootste kostenpost is binnen het EU budget. Qua bedrag misschien wel, in verhouding in ieder geval niet. We hoeven niet alle begrotingen richting Brussel te schuiven, maar als we dat zouden doen, dan zouden we het landbouwbudget misschien maar amper de moeite waard vinden om te bespreken. Het zou het kleingeld zijn.

inkomsten/uitgaven Nederlandse Staat


Chris van Bruggen is boerenzoon op een melkveehouderijbedrijf.
Dit artikel afdrukken