Het akkoord omvat in ieder geval een voorstel tot snelheidsbeperking op alle snelwegen. Overdag geldt mag voortaan niet harder worden gereden dan 100 kilometer per uur. Tussen 19.00 en 06.00 mag op de snelwegen waar dat nu ook overdag mag, 130 worden gereden.

Deze maatregel moet zo veel stikstofuitstoot besparen dat het kabinet de ambitie kan waarmaken om volgend jaar 75.000 woningen te bouwen.

Er zouden ook afspraken gemaakt zijn over veevoeradditieven die koeien minder ammoniak laten uitstoten en over een opkoopregeling voor oude, vervuilende auto's.

Op korte termijn lijkt met deze maatregelen de stikstofcrisis bezworen. Maar na en naast dit pakket maatregelen zal nog veel moeten gebeuren. Om het voorgenomen stikstofbeleid te bespreken, nodigden Rutte en minister van Landbouw Carola Schouten voor woensdag 13 november, morgen dus, een tiental boeren uit voor een lunchbijeenkomst.

Het landbouwcollectief van Farmers Defence Force, Agractie, LTO Nederland en een reeks andere boerenorganisaties, aangevoerd door Aalt Dijkhuizen, blijkt voor die lunchbijeenkomst niet uitgenodigd. Dat wijst erop dat het boerencollectief door het kabinet niet gezien wordt als gesprekspartner. Agractie riep vanmiddag in een persbericht op tot een nieuwe actie:

Opnieuw zullen boeren van Nederland hun stem laten horen door met en zonder tractor naar Den Haag te komen, zodat zij Mark Rutte en Carola Schouten kunnen dwingen deze te horen.
Agractie Nederland zal, samen met de boeren van Nederland, aanwezig zijn bij de lunchafspraak in het Catshuis (Adriaan Goekooplaan 10 in Den Haag), vanaf 11.15 uur.




UPDATE, 13 november 09.00u: Minister-president Rutte heeft zijn uitnodiging uitgebreid naar vertegenwoordigers van LTO Nederland, Farmers Defence Force en Agractie. Op blijft vallen dat niet het 'boerenfront' als gesprekspartner is uitgenodigd.



De persconferentie van woensdagmorgen is hier te volgen:



UPDATE 13 november, 12.00uur:
- minister Carola Schouten wil met de Europese Commissie in overleg over de mogelijkheid om natuurherstel en behoud van soorten te kunnen 'overhevelen' van natuurgebieden waar dat niet lukt naar gebieden waar dat een betere kans zou hebben. Daarmee lijkt ze de deur open te zetten voor het afmelden van bestaande Natura 2000-gebieden als de natuurwaarde elders beter te realiseren zou zijn. Dat Europese perspectief is ook van belang omdat natuurherstel in sommige gebieden vrijwel onmogelijk is doordat de stikstofdruk uit het buitenland komt.
- Het kabinet wil expliciet met de boeren in gesprek om van hen te horen wat hun zorgen zijn en waar zij perspectief zien. Dat gebeurt zo dadelijk al in het lunchgesprek, waar Schouten van de boeren wil horen wat hun ideeën en plannen zijn. De overheid gaat niet voorschrijven 'hoe' boeren moeten boeren, maar wil hen 'helpen' de wijze van voortzetting te vinden die past bij hun bedrijfsvoering.
- het verlagen van de ammoniak-uitstoot door de samenstelling van het voer te veranderen zal de vorm krijgen van een doelvoorschrift, zei Schouten.
- Rutte benadrukte dat de maatregelen van nu een noodpakket zijn, een 'spoedpakket', en dat er meer zal volgen.

UPDATE 13 november, 12.30uur: De Rijksoverheid heeft zojuist het nieuwsbericht over het stikstofbeleid gepubliceerd.

UPDATE 13 november, 14.00uur: Volgens Milieudefensie heeft het kabinet niets geleerd van de stikstofcrisis: Het verlagen van de maximum snelheid is een goed begin. Helaas blijkt uit de rest van de brief dat het kabinet niets heeft geleerd van de stikstofcrisis', zegt Bram van Liere van Milieudefensie. 'Het kabinet kiest weer voor meer asfalt, bijvoorbeeld op de ring Utrecht bij Amelisweerd. Dat is slecht voor de natuur en daar wordt het verkeer ook niet duurzamer, veiliger, gezonder en goedkoper van. Het kabinet rekent zich rijk met het invoeren van enzymen in veevoer. Dat is goed voor DSM, maar helpt boeren niet richting kringlooplandbouw. Met dit pakket neemt het kabinet onnodige risico's voor het behoud van de natuur en banen in woningbouw.

UPDATE 13 november, 16.00uur: De NOS brengt een korte reportage over de lunch met de boeren. "Ze hebben indrukwekkend grote zorgen," aldus premier Rutte. Boeren die dat willen, moeten kunnen blijven boeren: "Misschien op een andere plek, of met behulp van technologie." En boeren die willen stoppen, "krijgen daarbij steun," benadrukte minister Schouten.
Dit artikel afdrukken