Het onderzoek, gepubliceerd in Nature Geoscience, spitste zich toe op de hoogte van de waterspiegel in de bovenste lagen van de veengrond. Die veengronden zijn ontstaan nadat de gletsjers van de laatste IJstijd zich zo'n 12.000 jaar geleden terugtrokken. Ze fungeren als zogeheten carbon sinks; ze slaan CO2 op en blijven dat ook doen als de begroeiing volwassen is. In de vochtige (en vaak koude) bodem rotten plantenresten niet weg. Zou je miljoenen jaren wachten, dan zouden deze veenlagen verstenen tot bruinkool en steenkool en uiteindelijk aardolie en aardgas opleveren.

Ongeveer de helft van de organische koolstof in Europa's bodems is opgeslagen in moerassen en vennen; veengebieden nemen circa 5 keer zoveel CO2 op als de Europese bossen, stelde de WUR eerder al vast.

Houtkap, drainage, veenbranden en begrazing
De wetenschappers constateerden dat twee derde van de onderzochte veengebieden op het droogste peil staat van de afgelopen 1.000 jaar. In 42% van de gevallen bleek de mens in een periode van nog geen 300 jaar de verdroging veroorzaakt te hebben, door houtkap, drainage, veenbranden en begrazing. "De combinatie van klimaatverandering en menselijke impact heeft de vitale functie van veengrond gewijzigd”, zegt hoofdauteur Graeme Swindles op MO*. Dat betekent dat veengebieden in plaats van een carbon sink nu juist een bron van CO2-uitstoot kunnen worden. "Dat is overduidelijk geen goed nieuws voor de planeet.”

Ook Nederland kent veengebieden. Vroeger bestond bijna de helft van Nederland uit natuurlijke veengebieden, maar al sinds de middeleeuwen ontwateren en bebouwen mensen veengebieden. Dat heeft er toe geleid dat de bovenste veenlagen zijn gaan oxideren, de bodem daalt en we de veengronden, zoals in het Groene Hart, zijn gaan bemalen. Met alle problemen van dien, voor zowel steden zoals Gouda en boeren die hun koeien op de veenweidegebieden laten grazen.

Veengroei herstellen
Op Nu.nl pleit de Nederlandse aardwetenschapper Ko van Huissteden (VU) er dan ook voor natuurontwikkeling in te zetten om veengroei te herstellen. "De veengebieden zouden dan weer kunnen helpen om CO2 uit de atmosfeer weg te halen en zo een bijdrage leveren aan het beperken van de klimaatopwarming. Aangezien we bossenplant inmiddels serieus nemen, mag deze optie ook wel op tafel komen." Zoals hierboven al gezegd: uit de studies blijkt dat het potentieel voor CO2-opslag door natuurlijke veengronden een aantal factoren groter is dan dat van bos.

UPDATE: 21:30 uur, 24 oktober
De paal die Henk Breman noemt in commentaar #8
Dit artikel afdrukken