Het nieuwe rapport zet zware druk op het intern verdeelde kabinet. De VVD liet dit weekend weten dat veehouders net zoveel dieren mogen houden als ze willen, als ze maar aan de uitstootnormen voldoen en daar technische maatregelen voor nemen. D66 houdt vast aan inkrimping van de veehouderij.
.@D66 is voor warme investeringen in #kringlooplandbouw in aanvulling op warme sanering van de veehouderij rond kwetsbare natuurgebieden. Van belang zijn heldere doelen op het gebied van voer, mest en bodem. https://t.co/lXsvde2euQ via @volkskrant
— Tjeerd de Groot (@TjeerdD66) October 14, 2019
Geen juridisch sluitende vergunningen mogelijk
Afgelopen week brachten de provincies beleid naar buiten om de zogeheten stikstofbrief van minister Schouten praktisch bruikbaar te maken voor het uitgeven van vergunningen aan bouwactiviteiten en boerenbedrijven. We vroegen Wim van Opbergen van de Werkgroep Behoud de Peel (de NGO wier procedure het Programma Aanpak Stikstof liet vallen bij de Raad van State) daarover zijn oordeel te geven. Hij liet ons in een uitgebreide reactie weten dat vergunningverlening nog niet mogelijk is omdat er eerst integrale plannen zullen moeten worden gemaakt. Dat betekent dat Nederland formeel nog steeds muurvast zit omdat er geen juridisch sluitende vergunningen kunnen worden verleend voor stikstofgevoelige activiteiten.
Van Opbergen formuleert dat als volgt:
De provincies wiilen vergunningverlening mogelijk maken voor projecten waarbij de depositie op Natura2000-gebieden niet toeneemt, of afneemt.
Strikt juridisch bezien, is dat nog niet mogelijk. Zolang niet gegarandeerd is dat met de maatregelen een goede staat van instandhouding van de habitats (de Europees beschermde natuur) bereikt wordt, zijn de stikstofmaatregelen so wie so al verplicht in het kader van art. 6, lid 1 en 2 van de Habitatrichtlijn. De maatregelen zijn dan vereist om er voor te zorgen dat de habitats niet verslechteren (lid 2) en indien nodig om de habitats te verbeteren (lid 1).
Dezelfde maatregelen mogen dan niet ook nog eens (dus dubbel) ingezet worden als middel om verslechteringen te mitigeren.
Eigenlijk is vergunningverlening dus nog niet mogelijkHet maatregelenpakket dat minister Schouten heeft aangekondigd (voornamelijk: op basis van vrijwilligheid enkele veehouderijen saneren in de nabijheid van Natura2000-gebieden) zal volstrekt onvoldoende zijn om de N-depositie zo ver te laten dalen dat voor de habitats een goede staat van instandhouding bereikt kan worden. Eigenlijk is vergunningverlening dus nog niet mogelijk.
Op voorwaarde dat de aangekondigde maatregelen slechts tijdelijk zijn (laten we zeggen voor maximaal 1 jaar) en dat er nog veel meer maatregelen zullen volgen, is WBdP desondanks bereid om bepaalde vergunningen toch te accepteren: vergunningen waarbij de depositie duidelijk afneemt. Vergunningen waarbij de depositie gelijk blijft en waarbij tegelijkertijd het aantal dieren toeneemt, zijn volgens WBdP zeer twijfelachtig voor wat betreft de kans van slagen bij de rechter. Vergunning voor toenames van depositie kan al helemaal nog niet.
Een kanttekening daarbij: in midden en oost-Brabant is het niet erg dat op een individueel bedrijf de emissie-arme stalsystemen niet (volledig) voor emissiereductie worden ingezet, maar om meer varkens of kippen te gaan houden. Brabant heeft voor midden- en oost-Brabant geregeld dat er per regio geen varkens of kippen bij kunnen komen. Een bedrijf mag meer dieren gaan houden, maar dan dienen die extra dieren uit de eigen regio afkomstig te zijn. Per saldo wordt met de technieken dan toch emissiereductie bereikt. Deze maatregel is getroffen omdat ondanks de dierrechten in bepaalde regio's, zoals de Peel, het aantal dieren al jarenlang bleef toenemen. In west-Brabant en in andere provincies geldt zo'n stand-still per regio in het aantal dieren echter nog niet. Ook voor rundvee is nog geen stand-still per regio geregeld (wel landelijk via de fosfaatrechten). Het risico bestaat dan dat het resultaat van de stikstofmaatregelen die het Kabinet treft, weer (deels) teniet gedaan wordt door een regionale toename van het aantal dieren.
P.S.: tegen woningbouw heeft WBdP nog nooit geprocedeerd. De uitstoot van NOx (industrie, verkeer, woningbouw, e.d.) levert volgens het RIVM slechts een klein aandeel van de stikstofneerslag op de natuur. Van dat toch al kleine aandeel is de bijdrage vanuit de wonigbouw verwaarloosbaar. Verreweg het grootste aandeel van de stikstofneerslag (46% landelijk gemiddeld) wordt geleverd door de landbouw. Het betreft dan voornamelijk ammoniak (dus geen NOx) uit de dierenhouderij. Wanneer het aandeel buitenland (32%; ook voor de helft afkomstig uit de landbouw trouwens) buiten beschouwing gelaten wordt (want daar kan Nederland zelf niets aan doen en Nederland exporteert trouwens veel meer N dan dat het binnen krijgt), dan is het aandeel landbouw bijna 70%. Regionaal, zoals in de Peelregio, is dat aandeel waarschijnlijk nog groter.
Het bovenstaande neemt volgens WBdP niet weg dat alle sectoren hun bijdrage aan de reductie zullen moeten leveren, zeker ook vanwege bijv. de uitstoot van CO2, dat van belang is vanwege het klimaatprobleem.
Condities voor ontgrendelen
In een eerder vraaggesprek op Foodlog met Johan Vollenbroek (voorzitter van MOB), Wim van Opbergen en advocaat Paul Bodden werd al duidelijk dat zonder (tijdrovende) gebiedsgerichte aanpak of de welwillende medewerking van NGO's en burgergroeperingen Nederland vooralsnog op slot zit. Vollenbroek en Van Opbergen lieten in dat gesprek weten onder welke condities wat hen betreft het slot van de vergunningendeur kan.
Het Algemeen Dagblad zette vanmorgen nog eens keurig op een rij waarom boeren niet de schuld maar wel de belangrijkste oorzaak zijn van de atmosferische stikstofconcentratie boven Nederland.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het onderzoek dat het Wnf in stelling brengt deugt niet. Ik weet dat een dergelijke stelling poneren als sabotage van de discussie kan worden gezien, maar dat is niet mijn bedoeling. Ik leg het uit. In het rapport wordt de kritische depositiewaarde als uitgangspunt genomen en daarmee als DE WAARHEID gezien. Nicolaas Gerrits toont in zijn artikel van dit weekend overtuigend aan dat de kritische depositie waarde niet DE WAARHEID is. Als we dat toch als DE WAARHEID gaan neerzetten komt er nul draagvlak. De geest die bezig is uit fles te gaan, gaat er dan niet weer in.
Voor het aantonen dat we het in Nederland niet gaan redden met ons stikstofbeleid heb ik geen memo van 40 pagina's nodig, als de kritische depositiewaarde als uitgangspunt wordt genomen. Dat kun je in 2 regels ook uittekenen. Die benadering is echter veel te simplistisch. Nogmaals: Lees het artikel van Nicolaas Gerrits!
Heilig geloof in het RIVM, Wageningen, depositiemodellen, KDW´s en een kromme uitleg van de Habitatrichtlijn zal ons de verlossing van de boeren brengen. Alle bufferzones worden om niets aan NM en SBB gegeven om “nieuwe” natuur te maken, die meer bufferzones vereist om aan niet bestaande eisen vanuit Brussel te voldoen. Gaat lekker zo.
Alles op slot houden is voorlopig de beste optie... Geen verbetering en geen verslechtering.. geen winnaars geen verliezers alles ligt er over 5 jaar nog net zo bij als dat het nu ligt;.
Terecht punt van Lambert Polinder in de openingsreactie onder dit artikel. Met KDW als uitgangspunt blijf je plaatselijk saneren tot er niks anders meer over is als de beoogde habitattypes. En zelfs dan ben je er niet. Op andere plekken kan weer meer. Dat WEnR dat concludeert is dus niet opmerkelijk. Wat de studie iov WNF wel laat zien is dat er met pleisters plakken ook niks opgelost wordt.
De tweede helft van de reactie en daarmee ook die van Nico Gerrits gaat echter niet volledig op. Immers, het interpreteren van de richtlijntekst is nog niet hetzelfde als het juist uitvoeren van diezelfde richtlijn. Alhoewel ik respect heb voor de tekstexegese van Nico, is het wat mij betreft geen sluitende redenering. Het is waar dat een lidstaat zelf een voorstel mag doen voor implementatie, daarvoor is echter wel overeenstemming met Brussel nodig. Het is mij te simpel om te zeggen: dat kan heel anders want ik lees de tekst anders. De vraag is of Nederland het heel anders mág als dat onze overheid nu doet.
Die vraag moet je beantwoord krijgen. Ik weet uit ervaring dat dat niet zo simpel is als dat het lijkt. Kijk alleen al even naar de pleidooien voor een drempelwaarde waar Paul Bodden al duidelijk over was. Dat iets in een ander land wel kan en in NL niet zegt niks.
Twee onjuistheden bij de Stentor. Fraude bij kalveren en mest wordt op 1 hoop gegooid. Er wordt niet bij gezegd dat men 25% van de mest "kwijt"is. En over het percentage aandeel stikstof van de boeren. Het cijfer 42% over wat er neerdaalt in NL klopt. Er komt ook een flink deel uit het buitenland, waar wij overigens 4x zoveel naar toe blazen als omgekeerd. Van de NL productie stikstof komt 67% uit de landbouw.