Meten is lastig omdat er geen duidelijk oorzaak/gevolg relaties zijn vast te stellen. Dat komt mede omdat plastics een mengsel zijn van verschillende stoffen en daarom moeilijk is vast te stellen welke stof of verbinding van stoffen de boosdoener kan zijn.

Nederlandse onderzoekers deden wat echte proefjes waarin simpelweg is vast te stellen dát plastic een effect heeft. Aan de Rijksuniversiteit Groningen is de invloed van vezels in synthetische kleding (65% van onze kleding), vloerbedekking en gordijnen getest op gekweekte cellen van van luchtwegen en longblaasjes.

Zelfs met dit heel feitelijke, mechanistische onderzoek, weten we nog niets, maar tonen onderzoekers zich wel 'verontrust'
De Groningse onderzoeker Barbro Melgert zegt: "Onze eerste bevinding is dat nylon een dramatisch effect heeft op de groei van luchtwegen". De luchtwegen stoppen hun groei als nylonvezels worden toegevoegd. Bij polyester blijkt dat effect zich niet voor te doen Melgert: ‘We denken dat het effect niet wordt veroorzaakt door de nylonvezels op zich, maar door iets dat uit de vezels lekt. Wat dat is, weten we niet. Daar is meer onderzoek voor nodig.’ Ze tekent er bij aan dat de kweekcellen aan een veel hogere dosis microplastics zijn blootgesteld dan mensen normaal in hun longen krijgen.

Ook immunoloog Nienke Vrisekoop, assistant professor bij het UMC Utrecht meldt "verontrustende" feiten. Ze isoleerde immuuncellen uit menselijk bloed en zette die op een kweek gemixed met microplastics van verschillende grootte en met verschillende stoffen eromheen. De immuuncellen vernietigden plastics die gehuld waren in bloedeiwitten. Schone plastics lieten ze links liggen. Bij de kleinste stukjes (een micrometer, ofwel een duizendste van een millimeter) en bij plastics zonder ‘coating’ gebeurde niets. ‘Immuuncellen die ‘gecoate’ deeltjes van 10 micrometer hadden opgegeten gingen dood’, zegt Vrisekoop. Ze onderstreept, schrijft de Volkskrant nadrukkelijk, dat het nog te vroeg is om te zeggen of zich dit ook bij mensen kan voordoen. "Het is geconstateerd in kweekglaasjes, het onderzoek is nog te pril om vergaande conclusies te trekken."

Zelfs met dit heel feitelijke, mechanistische onderzoek, weten we nog niets, maar tonen onderzoekers zich wel 'verontrust' en hebben zij een goede aanleiding om nader onderzoek te doen van waaruit nog heel lang om vervolgonderzoek zal worden gevraagd. De wetgever heeft een zorgplicht voor zijn onderdanen op basis van het voorzorgsbeginsel. Onderzoek als het Nederlandse kan voor NGO's aanleiding zijn om actie te nemen en de overheid op zijn plicht te wijzen.

Op een internationaal congres over de invloed van plastics wordt vandaag in Amsterdam over de nieuwste inzichten gesproken. Het congres is een initiatief van de Plastic Soup Foundation, een Nederlandse NGO.
Dit artikel afdrukken