De metal-versie is nog wat indringender en inmiddels door Greta erkend
I have moved on from this climate thing... From now on I will be doing death metal only!! https://t.co/mYqXxFuE77
— Greta Thunberg (@GretaThunberg) September 28, 2019
Slechts één wereldleider durfde te zeggen dat ze wat minder hard moesten juichen omdat ze de eisen helemaal niet waar kunnen maken. Dat was de Franse president Emmanuel Macron, bepaald veranderingsgezind maar ook een realist. Je kunt niet in een paar jaar de hele infrastructuur en houding van mensen veranderen die zich in letterlijk duizenden jaren heeft gevormd. Mensen willen groei en meer weelde. De consequenties van Greta's wereld zijn niet meer, maar minder. Veel minder zelfs. Economische groei moet stoppen, schrijft 's werelds beste energie- en landbouwrekenaar Vaclav Smil in zijn jongste boek.
Kunnen we beginnen om de wereld te elektrificeren, zoals de Elon Musks en goeroes als Jan Rotmans ons beloven? Nee, zei Bill Gates in The Financial Times. Ook al investeren we ons suf in elektrisch, we blijven nog altijd meer fossiele brandstof gebruiken, al was het alleen maar om de apparaten voor die elektrische economie überhaupt te kunnen maken. Daarom pleit Gates voor een fossiel-zuinige samenleving en niet voor honderd procent elektrisch want dat gaat domweg niet. Voorstanders van desinvesteringen in de fossiele infrastructuur verwijten hem dat zijn manier van denken in de praktijk de opkomst van bijvoorbeeld massale elektrische automobiliteit remt. Daar hebben ze een punt, behalve als Gates' punt is dat er veel minder en alleen de zuinigst mogelijke automobiliteit de weg op zou moeten mogen.
Esther Bijlo in Trouw verdenkt Gates van oliebelangen. De cijfers van Smil geven Gates helaas gelijk. Bijlo ziet complotten, omdat ze voor het gemak maar in goeroes is gaan geloven en zelf niet kan rekenen aan de complexe energie-infrastructuur van onze wereld.
Er zijn domoren - klimaatontkenners - die nog altijd niet begrijpen dat meer dan 400 ppm CO
Na Greta's bijtende speech was iedereen in New York wild enthousiast toen 19 grote bedrijven op een krukje gezeten, kwamen vertellen dat zij tenminste wel plannen hebben om wat te doen aan hun CO2-emissies en natuurimpact. Namens hen nam Danone's baas Emmanuel Faber het woord. Luister naar zijn opmerkelijke woorden:
Yesterday at the @UN, declaring breakdown on the cycle of life in soils and the need to recreate the missing link: #biodiversity in our fields & plates. 19 #OP2B companies have already committed to do so. We need many more to join this @WBCSD coalition #UNGA #NatureBasedSolutions pic.twitter.com/XhjgQkH2qt
— Emmanuel Faber (@EmmanuelFaber) September 24, 2019
Bedrijven die in honderd landen zo'n beetje de helft van de markt bedienen, kondigden aan de rooflandbouw te stoppen die de beste gronden op aarde dreigt uit te putten en de biodiversiteit zwaar bedreigt. Ze kunnen een flinke slok van de gifbeker van Greta veranderen. Of dat gaat lukken, is twee; ook landbouw zit met fenomenen die als twee druppels water lijken op de spelbrekende boodschap van het duo Gates-Smil.
Maar laten we dat even vergeten, om niet alle hoop te bederven. Hoop op het onmogelijke heeft mensen vaker gered tenslotte.
Als er nog een toekomst van de wereld is, is in die handen van multinationals - Shell incluis. Maar pas op: zonder hulp van iedereen, kunnen bedrijven het niet, waarschuwde FaberHet enthousiasme waarmee Fabers boodschap werd ontvangen, is logisch. Negentien bedrijven kondigen via zijn mond aan te gaan doen wat de via de VN verenigde wereldregeringen sinds de Club van Rome - vijftig jaar geleden - niet deden. Ze ontwikkelden geen visie, maakten geen keuzen en gaven geen sturing.
Secretaris-generaal Antonio Gutteres van de VN was blij met Greta en Faber. Maar zijn blijdschap was vooral het teken van het falen van de organisatie die hij leidt, terwijl bedrijven nu bewegen. Als er nog een toekomst van de wereld is, is in die handen van multinationals - Shell incluis. Maar pas op: zonder hulp van iedereen, kunnen bedrijven het niet, waarschuwde Faber.
Er is ook sturing nodig van overheidswege. Of Faber dat bedoelt, is onduidelijk. Maar iedere bestuurskundige weet dit: het belang van het geheel, kun je niet sturen vanuit zijn onderdelen. Die hebben immers allemaal een eigen belang. Juist daarom was Fabers pleidooi al zo'n wonder zonder weerga.
Goed nieuws? Ja. Maar het klopt niet, vanwege het deelbelang van waaruit bedrijven werken. Daarom blijft een beangstigende vraag liggen: heeft het nog iets te maken met democratie, sturing vanuit de publieke wil, het openbaar belang of wat politicologen good government noemen? Bedrijven kunnen het echt niet alleen. Greta kan aan politieke relevantie winnen als ze zich gaat verdiepen in bestuurskunde. The science is immers crystal clear; de barrières en uitdagingen zitten ergens anders.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Heer Spiegel, u zegt (of u parafraseert de Franse president Macron): 'Je kunt niet in een paar jaar de hele infrastructuur en houding van mensen veranderen die zich in letterlijk duizenden jaren heeft gevormd. Mensen willen groei en meer weelde.'
Geschiedvervalsing. In duizenden jaren is veel gebeurd maar het staat niet in verhouding tot wat gebeurde toen goed en wel beseft werd wat de mogelijkheden zijn van fossiele brandstof en de verbrandingsmotor. U hoeft zich alleen maar voor te stellen wat gebeurt als de brandstof op is.
Nee hoor, daar valt niets tegenop uit te vinden, binnen twee-drie mensenlevens. Het komt goed, later, met stukken minder mensen.
#1, Wouter, klopt, het is veeleer iets van de laatste decennia, zeker voor de opkomende landen. Dan lijkt het me, dat het ook in zo'n tijdspanne weer een andere kant op kan.
Mij lijkt dat Sijmen heel wijs heeft gekeken naar de nieuwste blikken op de geschiedenis.
De kleine ijstijd lijkt het gevolg van het teruggroeien van bomen, nadat de oude samenlevingen in de Amerika's doodgingen als gevolg van de ziektes werden meegebracht door de conquistadores en de latere Europeanen (Fransen en Britten) die Noord-Amerika op de indianen veroverden.
Al duizenden jaren zetten we de natuur naar onze hand met - toen nog - biologische landbouw maar desondanks groot verlies van biomassa (sinds er mensen rondlopen - zo'n 200.000 tot 300.000 jaar in de huidige varianten - is de helft verdwenen).
Nee mannen in #1 en #2, wat jullie geschiedvervalsing vinden, is wat wiskundigen een exponentiële schaal noemen. Die gaat na verloop van tijd inderdaad steeds sneller. Vergeet niet dat mensen nog maar een zuchtje van de geologische tijd op aarde zijn. De dino's kwamen ze pas tegen in Jurrassic Park.
Tegelijk bewijst dat jullie blik: het gaat wel erg hard sinds de 18e eeuw, toen we van fikkie stoken overgingen op machines (aanvankelijk stoom en later auto's, generatoren, energiecentrales) waarin we heel beheerst vuur kunnen maken (zie het NASA-plaatje, dat het moment mooi markeert aan het einde van de schaal).
Geschiedvervalsing is het zeker niet. Het is een wat genuanceerdere blik op de exponentiële ontwikkeling van de diersoort mens in al zijn activiteiten die koolstofgebruik vergen. En zoals Gates weet: het zal alleen maar harder gaan, terwijl die zo gewenste elektrische economie zijn eigen realisatie niet van duurzame (dwz niet-fossiel opgewekte) stroom kan voorzien.
Of het met de aarde goed komt, leidt geen twijfel; de aarde rekent in tijdschalen van tientallen miljoenen jaren. Mensen gaan mogelijk weer voorbij in minder dan 500.000 jaar of weten zich via Star Trek-achtige scenario's aan de wetten van de natuur te onttrekken.
Welk moment je ook kiest in de wereldgeschiedenis, de toekomst, al was het maar voor 150 jaar is altijd onvoorstelbaar geweest. Ik denk dat we in 1568 of 1940 dachten dat ie zou vergaan. Het onvoorstelbare is gebeurd. Het werd steeds weer beter. Het onvoorstelbare gaat weer gebeuren. Hoe? Dan is het antwoord voorstelbaar en voorstelbare antwoorden lossen meestal het probleem niet op. Logisch :-)
Ha, ook dat zegt onze Sijmen: 'Hoop op het onmogelijke heeft mensen vaker gered tenslotte.'