2 min
In het klimaatproces van Urgenda tegen de Nederlandse Staat, krijgt de Hoge Raad het advies om de Staat in het ongelijk te stellen. Het oordeel van het gerechtshof dat de Staat mensenrechtelijke zorgverplichtingen heeft, snijdt volgens plv. procureur-generaal Langemeijer en advocaat-generaal Wissink juridisch hout.
De uitspraak van het gerechtshof Den Haag dat de Nederlandse Staat de uitstoot van broeikasgassen vóór het einde van 2020 met tenminste 25 procent moet verminderen ten opzichte van 1990, kan in stand blijven. Dat adviseren plv. procureur-generaal Langemeijer en advocaat-generaal Wissink de Hoge Raad in hun conclusie van vandaag.
Dat maakte Rechtspraak, de site die uitspraken publiceert, vanmorgen bekend.
Rechtsbescherming tegen de overheid
In oktober 2018 stelde het gerechtshof duurzaamheidsorganisatie Urgenda in het gelijk tegen de Nederlandse Staat. Volgens Urgenda moet die de uitstoot van broeikasgassen eind 2020 met 25 procent verminderd hebben. De Staat stelde cassatie in tegen de uitspraak van het hof. De Staat betwist dat hij verplicht kan worden tot de voor 2020 gevorderde uitstootbeperking. Bovendien vindt de Staat dat dit een vraagstuk is, waarover niet de burgerlijke rechter, maar de politiek (de wetgever) moet besluiten.
Zowel Urgenda als de Staat vinden dat de uitstoot van broeikasgassen moet worden verminderd, maar verschillen van mening over het tempo. De Staat heeft voor 2020 een doelstelling in EU-verband. Die is gericht op het verminderen van de C02-uitstoot met 20 procent ten opzichte van de uitstoot in 1990. Urgenda vindt die doelstelling te mager, gelet op de ernstige risico’s van klimaatverandering.
Ook al heeft dit onderwerp de aandacht van de politiek, het hof vindt dat de rechter kan bepalen hoe ver de mensenrechtelijke verplichtingen van de Staat reiken. De rechter moet rechtsbescherming bieden, ook in zaken tegen de overheid, en moet daarbij rechtstreeks werkende bepalingen van verdragen waarbij Nederland partij is, toepassen. Langemeijer en Wissink achten dat uitgangspunt van het hof correct.
In een reactie op twitter uit directeur Marjan Minnesma van Urgenda lof voor het advies aan de Hoge Raad. De wetgever, zegt zij met zoveel worden, heeft zich te houden aan zijn basale, eerder in recht vastgelegde taken en verantwoordelijkheden. Dergelijke adviezen worden doorgaans overgenomen vanuit de overweging dat ze op basis van wijze afwegingen tot stand zijn gekomen.
De Hoge Raad doet op 20 december uitspraak in de zaak. Dan zal blijken of de Staat in het stof bij tegen Urgenda en de wettelijke zorgplicht die de adviseurs van de Hoge Raad tot zijn taken rekenen.
Om de 25% reductie te realiseren, publiceerde Minnesma in juni een 40-puntenplan.
Dit artikel afdrukken
Dat maakte Rechtspraak, de site die uitspraken publiceert, vanmorgen bekend.
Rechtsbescherming tegen de overheid
In oktober 2018 stelde het gerechtshof duurzaamheidsorganisatie Urgenda in het gelijk tegen de Nederlandse Staat. Volgens Urgenda moet die de uitstoot van broeikasgassen eind 2020 met 25 procent verminderd hebben. De Staat stelde cassatie in tegen de uitspraak van het hof. De Staat betwist dat hij verplicht kan worden tot de voor 2020 gevorderde uitstootbeperking. Bovendien vindt de Staat dat dit een vraagstuk is, waarover niet de burgerlijke rechter, maar de politiek (de wetgever) moet besluiten.
Zowel Urgenda als de Staat vinden dat de uitstoot van broeikasgassen moet worden verminderd, maar verschillen van mening over het tempo. De Staat heeft voor 2020 een doelstelling in EU-verband. Die is gericht op het verminderen van de C02-uitstoot met 20 procent ten opzichte van de uitstoot in 1990. Urgenda vindt die doelstelling te mager, gelet op de ernstige risico’s van klimaatverandering.
Ook al heeft dit onderwerp de aandacht van de politiek, het hof vindt dat de rechter kan bepalen hoe ver de mensenrechtelijke verplichtingen van de Staat reiken. De rechter moet rechtsbescherming bieden, ook in zaken tegen de overheid, en moet daarbij rechtstreeks werkende bepalingen van verdragen waarbij Nederland partij is, toepassen. Langemeijer en Wissink achten dat uitgangspunt van het hof correct.
In een reactie op twitter uit directeur Marjan Minnesma van Urgenda lof voor het advies aan de Hoge Raad. De wetgever, zegt zij met zoveel worden, heeft zich te houden aan zijn basale, eerder in recht vastgelegde taken en verantwoordelijkheden. Dergelijke adviezen worden doorgaans overgenomen vanuit de overweging dat ze op basis van wijze afwegingen tot stand zijn gekomen.
In het advies aan de Hoge Raad staat dat de beleidsvrijheid van de overheid “overheden niet bevrijdt van hun verplichting “to act in good time, in an appropriate and, above all, consistent manner””. De rechter mag het tijdstip en tempo van reductiemaatregelen toetsen (3.25). Yes!
— Marjan Minnesma (@marjanminnesma) September 13, 2019
Diep respect voor Plv. Procureur-generaal en advocaat-generaal die vandaag advies uitbrachten. Ze zijn er duidelijk heel diep ingedoken getuige de ruim 240 pagina’s en diepe analyse. Petje af dat ze zich in korte tijd de materie zo eigen hebben gemaakt.
— Marjan Minnesma (@marjanminnesma) September 13, 2019
De Hoge Raad doet op 20 december uitspraak in de zaak. Dan zal blijken of de Staat in het stof bij tegen Urgenda en de wettelijke zorgplicht die de adviseurs van de Hoge Raad tot zijn taken rekenen.
Om de 25% reductie te realiseren, publiceerde Minnesma in juni een 40-puntenplan.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#21 Dick. Ik heb een maand of 2 geleden eens gesproken met Marjan Minnesma en de advocaat van de klimaatzaak Koos van den Berg om als individu en landbouwbedrijf met gewassen een eigen klimaatzaak te starten, vanuit structurele schade vanuit aanmerkelijk belang in mijn ogen. Koos raadde het me af. Hooguit vanuit publicitaire redenen zou ik het kunnen doen, maar de kosten wegen niet op tegen de evt. schadeloosstelling, omdat ons land maar een heel klein deel mondiale schade veroorzaakt. Je krijgt van ons land maar een deeltje. Dan moet ik elk land gaan procederen, om de volle mep te ontvangen. Ondoenbaar. Ook weer ontnuchterd.
Er was wel een Peruaanse boer die een rechtszaak wist te winnen bij een Duitse rechtbank tegen RWE, omdat dat bedrijf mondiaal best een grote speler is, hoe klein ook.
Een reactie op uitspraken over wat democratie betekent.
Het parlement maakt wetten en heeft zich ook te houden aan zijn oude afspraken. Maar wie beslist daarover? In dit geval de rechter, zelfs in het hoogst mogelijke advies aan de Hoge Raad.
Tegen welke achtergrond moeten we dat - door sommigen hier - als arbitrair geziene besluit interpreteren?
We hebben het hier over 3 onderwerpen: vrije keuze, bestuurlijkheid en individualiteit (wie mag mijn vrijheid en integriteit inperken?).
We leven in een wereld waarvan 'we' (een notie die door juist degenen die protesteren tegen dit besluit betwist zal worden) zien dat we aan de eindjes van het systeem zitten. Het wordt 'ons' (idem) letterlijk heet onder de voeten.
In dat kader ontstaat een systeem dat inderdaad 'communistische' trekken heeft. Zowel Silicon Valley en Obama (zie de affaire Robert Snowden) als China denken zo.
De Chinezen zien het als het beste organisatiemodel voor zulke grote hoeveelheden mensen. De voormalige democratische VS verstopte precies datzelfde model onder het mom van 'making the world a better place.' Onder de VS van Trump zijn we weer terug bij individuele vrijheid van de gele hesjes die protesteren (en onderwijl nog steeds via Silicon Valley gemanipuleerd worden, maar dat terzijde), maar vermoedelijk met een onoplosbaar probleem zitten als we zien hoeveel duizenden miljarden de wereld moet investeren.
Ik sprak onlangs met Minnesma. De investeringen creëren welvaart, zegt ze. Dat klopt. De vraag is hoe we ze kunnen verdelen en hoe we mensen het gevoel kunnen geven dat ze daadwerkelijk mogen participeren in de welvaart die het creëert, cq. overlaat. Dat zijn vragen waar enerzijds Franse* econoom Thomas Piketty en anderzijds de Franse* (liberale!) data-filosoof Gaspard Koenig (die ziet dat wie de algoritmen organiseert zowel ieders brein als ieders geld in zijn zak krijgt) het nadrukkelijk over hebben als broodnodige onderwerpen voor ons politieke debat.
Dus: denk eens een beetje verder. Deze discussie heeft een context en draait niet alleen om principes, cq. draait net sterk om zijn context als de principes.
* toch het land van 1789: 'vrijheid, gelijkheid en broederschap'.
#19 Marco. Laat ik zeggen dat ik liever had dat de ECB was als de DNB en ooit Duitse centrale bank na WOII. Die onafhankelijkheid dus. Niet op zijn Frans of Italiaans.
Piet Hermus,
Dus het voorkomen van ellende zoals oorlog en honger heb je als maatschappij uit handen gegeven aan een andere (onaantastbare) partij, waar recent nog gedoe was omdat zij niet alle documenten wilde geven waar de Europese rekenkamer om vroeg. Werkelijk te gek om over te praten als je er over nadenkt, waarom zou de staat geen zorgplicht hebben m.b.t. het (functioneren van het) geldstelsel t.o.v. haar burgers?
#10 Henric
Het klopt dat de walging tegen zijn douceurtje-plan 'democratisch' gecorrigeerd werd. Maar dat bevestigt nog steeds dat beleid ondemocratisch gevoerd wordt. Want voor hoeveel andere zaken gebeurt dat ook dat ? Welke greep heeft de bevolking ? Ik kan als burger naar de Hoge Raad gaan, en vragen om importverbod voor producten die zonder enige CO-beperking geproduceerd worden, omdat wij door ons consumptiepatroon uitstoot elders bevorderen..
Stel dat ze me gelijk geven.
En dan ?
Stikstof ?
Het wordt bijna pardoes uit de hoed getoverd. Je noemt het terecht een soap, want je gelooft toch zelf niet dat vanaf nu alle wegen-infra, kunstwerken als bruggen, fly-overs en noodzakelijke bedrijfsuitbreiding opgeofferd gaat worden.
Waarschijnlijk wel in de agrarische (kwetsbare) sector, maar niet in de industrie.
Nu al is er een compensatie-tendens, die allesbehalve realistisch is.
Neem als voorbeeld het CO2 emissiehandelssysteem. (interessant NRC artikel )
En nee, ik ga niet weg.. ;-)
Vreemde opmerking.
Ik ben zeer gemotiveerd voor een andere aanpak, dan die nu geen kans krijgt. Harde downgrading van overconsumptie en overproductie. Ombuiging van een achterhaald economische model, dat eindeloze groei beoogt, wat per definitie tot vernietiging leidt.
Dat moet kunnen op een innovatieve wijze van intelligenter produceren met veel minder verspilling en toch leiden tot meer welzijn.
Maar dat lijkt de bevolking ook niet te willen.
Meer, meer... en nog eens meer..
Dat is de oorzaak van alle uitstoot.