Dat maakte Rechtspraak, de site die uitspraken publiceert, vanmorgen bekend.
Rechtsbescherming tegen de overheid
In oktober 2018 stelde het gerechtshof duurzaamheidsorganisatie Urgenda in het gelijk tegen de Nederlandse Staat. Volgens Urgenda moet die de uitstoot van broeikasgassen eind 2020 met 25 procent verminderd hebben. De Staat stelde cassatie in tegen de uitspraak van het hof. De Staat betwist dat hij verplicht kan worden tot de voor 2020 gevorderde uitstootbeperking. Bovendien vindt de Staat dat dit een vraagstuk is, waarover niet de burgerlijke rechter, maar de politiek (de wetgever) moet besluiten.
Zowel Urgenda als de Staat vinden dat de uitstoot van broeikasgassen moet worden verminderd, maar verschillen van mening over het tempo. De Staat heeft voor 2020 een doelstelling in EU-verband. Die is gericht op het verminderen van de C02-uitstoot met 20 procent ten opzichte van de uitstoot in 1990. Urgenda vindt die doelstelling te mager, gelet op de ernstige risico’s van klimaatverandering.
Ook al heeft dit onderwerp de aandacht van de politiek, het hof vindt dat de rechter kan bepalen hoe ver de mensenrechtelijke verplichtingen van de Staat reiken. De rechter moet rechtsbescherming bieden, ook in zaken tegen de overheid, en moet daarbij rechtstreeks werkende bepalingen van verdragen waarbij Nederland partij is, toepassen. Langemeijer en Wissink achten dat uitgangspunt van het hof correct.
In een reactie op twitter uit directeur Marjan Minnesma van Urgenda lof voor het advies aan de Hoge Raad. De wetgever, zegt zij met zoveel worden, heeft zich te houden aan zijn basale, eerder in recht vastgelegde taken en verantwoordelijkheden. Dergelijke adviezen worden doorgaans overgenomen vanuit de overweging dat ze op basis van wijze afwegingen tot stand zijn gekomen.
In het advies aan de Hoge Raad staat dat de beleidsvrijheid van de overheid “overheden niet bevrijdt van hun verplichting “to act in good time, in an appropriate and, above all, consistent manner””. De rechter mag het tijdstip en tempo van reductiemaatregelen toetsen (3.25). Yes!
— Marjan Minnesma (@marjanminnesma) September 13, 2019
Diep respect voor Plv. Procureur-generaal en advocaat-generaal die vandaag advies uitbrachten. Ze zijn er duidelijk heel diep ingedoken getuige de ruim 240 pagina’s en diepe analyse. Petje af dat ze zich in korte tijd de materie zo eigen hebben gemaakt.
— Marjan Minnesma (@marjanminnesma) September 13, 2019
De Hoge Raad doet op 20 december uitspraak in de zaak. Dan zal blijken of de Staat in het stof bij tegen Urgenda en de wettelijke zorgplicht die de adviseurs van de Hoge Raad tot zijn taken rekenen.
Om de 25% reductie te realiseren, publiceerde Minnesma in juni een 40-puntenplan.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Zou graag te weten komen waar staat en bepaald wordt dat de enkele verheven Heren Rechters van de Hoge Raad zelfstandig landsbeleid kunnen bepalen. Als dat zo is, hebben we een groot probleem. Op alle gebieden.. Dan blijken we zelfs geen democratie meer.
Overigens een beetje teleurgesteld in Minnesma en haar clubje.
Stuurde afgelopen winter een nette, vriendelijke e-mail aan haar en haar organisatie met de vraag hoe hoog eigenlijk het totale (!) CO2 verbruik in Nederland is.
Dat is voor mij niet alleen samengesteld door de Nederlandse uitstoot maar ook door het verbruik HIER (!) Nederland van nodige en onnodige producten die massaal geïmporteerd worden vanuit landen mèt, maar absoluut grotendeels zònder een CO2 terugdringbeleid.
Ik vermoed dat de hoeveelheid 'verdoken' CO2 in ons verbruiks- en consumptiepatroon, inclusief de vernietiging er van, structureel veel groter is dan we denken.
Nederland voert ook geen enkel kritisch importbeleid voor afremming van goederen, geproduceerd met hoge uitstoot.
Het antwoord van Urgenda ?
Ik kreeg geen enkele reactie van Urgenda....
Hans, dan toch ter verdediging van Minnesma: die antwoordt altijd en persoonlijk. Ze staat niet bepaald bekend als lui of vluchtend. Integendeel: ze zal altijd en rustig een antwoord of weerwoord geven. Vaak na middernacht.
Dat weet, want ik ken haar een beetje.
Dan de inhoud. Die is inderdaad heel bijzonder en betekenisvol. Ik ben heel benieuwd hoe de Hoge Raad daar straks over oordeelt. Als die het advies overneemt, zal dat opnieuw wereldnieuws zijn.
Ik kan er rechtsfilosofisch wel bij: als de fysieke ruimte voor politieke besluitvorming op is, moet je je houden aan je basale spelregels die je ooit hebt afgesproken.
Jefferson waarschuwde al eens voor de tirannie van rechtbanken. Overigens laat Marjan Minnesma weer zien dat de klimaat- en milieubewegingen maar al te graag de democratische rechtstaat (zover die nog bestaat) willen afbreken omdat er geen (politieke) meerderheid is voor hun radicale ideeën.
Syp Wynia noemde dat klimaat en verdragen een bedreigingen zijn voor de democratie.
#3 Dat is toch het hele idee van de democratie en de trias politica? Dat er checks en balances ingebouwd zijn in het systeem.
Wat ik me dan wel afvraag is hoe het gaat lopen als Urgenda in het gelijk gesteld wordt en de De Staat zich niet aan het vonnis houdt, wie en hoe gaat er dan handhaven?
#3, Jordi, beetje terzijde: de zelfstandigheid van rechters wordt uitgehold. Hoe zie jij dat?
#1, Hans, Urgenda houdt zich bezig met de transitie, niet met hoeveel CO2 er rond dwarrelt. I think.