Lees ook
Op 17 augustus schreef De Telegraaf een uitgebreid artikel - onder de wat opgeklopte titel 'Biefstuk vormt geen klimaatgevaar' - over de serieuze Duits-Amerikaanse dier- en milieuonderzoeker Frank Mithloener. Hij is hoogleraar aan de University of California (UC Davis) en maakt de wereldopinie en autoriteiten al geruime tijd duidelijk dat het uitbannen van vlees onterecht als belangrijkste klimaatwinst wordt gepresenteerd. Stoppen met het eten van dieren heeft minder impact dan het publiek is gaan denken als gevolg van een door de FAO gemaakte vergelijkingsfout tussen het eten van dieren en mobiliteit.

Fout FAO
Voor dieren werd de gehele cyclus, van kunstmest voor het voer en de gehele logistiek tot het uitgesneden vlees, gerekend. Voor vervoer rekende de FAO alleen met de gebruikte brandstof. Wie de cijfers corrigeert ziet dat vervoer aanmerkelijk schadelijker is voor het milieu en het klimaat dan vlees. Naar aanleiding van Mitloehners kritiek paste de FAO de vergelijking aan en geldt nu vervoer als een aanmerkelijk belangrijkere bron van het klimaat opwarmende gassen. Dat kan overigens in Nederland geen echt nieuws zijn, omdat het ook al af te leiden was uit oude analyses van Milieucentraal.

De experts bleken een antivlees standpunt te hebben. Uit nadere analyse bleek dat ze het hun politieke engagement boven de feiten of hun tekort schietende kennis hadden laten prevaleren
Geen ontkenner
Mitloehner ontkent beslist niet dat vlees eten een impact heeft op milieu (met name door landbeslag) en klimaat, maar vestigt de aandacht op het feit dat die invloed niet overdreven moet worden. Stoppen met vlees eten, zegt hij met zoveel woorden, mag niet als bliksemafleider worden gebruikt voor veel grotere schadeposten aan het klimaat. Daar komt nog eens bij dat een louter vegan menu plantaardige resten produceert die - conform recente berekeningen van de Nederlandse hoogleraren Imke de Boer en Martin Ittersum - ecologisch gezien het best door dieren verwerkt kunnen worden.

Niettemin censureerde nu.nl het bericht. Het dreigde van Facebook te worden verwijderd als nepnieuws, onthult Paul Jansen van De Telegraaf dit weekend.

Prevalerend engagement
Twee Nederlandse experts blijken bij de check van het nieuws door nu.nl te hebben bevestigd dat Mitloehner fake nieuws verspreidt. Door overleg tussen de directies van nu.nl en De Telegraaf kon de censuur worden voorkomen. De experts bleken een antivlees standpunt te hebben. Aanvankelijk schrok de redactie van De Telegraaf even omdat de krant de door nu.nl gebelde experts serieus meende te moeten nemen. Uit nadere analyse bleek dat ze hun politieke engagement boven de feiten of hun tekort schietende kennis hadden laten prevaleren.

Uit het overleg, schrijft Jansen, kwam naar voren dat nu.nl ook andere media te kennen had gegeven het nepnieuws te zullen melden zodat het van Facebook zou worden verwijderd. De visie van Mitloehner, waarop nota bene de FAO geheel uit eigen beweging zijn aanvankelijke cijfers aanpaste, was bijna als een fake boodschap uit het feitelijke nieuws verbannen. Zorgelijk, noemt Jansen dat, ook al erkent hij dat nepnieuws 'gevaarlijk is'. "Het middel moet niet erger zijn dan de kwaal", volgens Jansen, omdat "de neiging om een afwijkende mening als nepnieuws te bestempelen en daarmee media te beperken de opmaat naar censuur is."

Bekroond
Mitloehner werd in april van dit jaar bekroond met de de 2019 Borlaug CAST Communication Award, een prijs die genoemd is naar Norman Borlaug, de belangrijkste agronoom van de afgelopen eeuw. Hij ontving de prijs omdat hij kundig en deskundig weet te communiceren over de betekenis van wetenschappelijk onderzoek en getallen op het gebied van agronomie, milieu en klimaat.
Dit artikel afdrukken