Wereldwijd lijden naar schatting 50 miljoen mensen aan dementie waarvan de meerderheid wordt veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer. Er is slechts een handvol medicijnen geregistreerd die bij een minderheid van de patiënten met alzheimer de symptomen een beetje verminderen. Hard nodig zijn medicijnen die aangrijpen op het ziekteproces (ziektemodificerende medicijnen) en daarmee de ziekte kunnen voorkomen, remmen of genezen.

De meeste onderzoeken naar nieuwe medicijnen richtten zich op het alzheimer-eiwit amyloïd-beta. Amyloïd-beta speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van alzheimer.

Verhoogde productie of verminderde afbraak van dit eiwit leidt tot een kettingreactie waarbij activatie van microglia cellen (de stofzuigertjes van de hersenen) en ophoping van het Tau-eiwit een rol spelen.

Tot nu toe is het niet gelukt om in een fase 3 onderzoek aan te tonen dat beïnvloeding van het amyloïd-beta eiwit leidt tot het voorkomen of afremmen van de ziekte. Mogelijke oorzaken hiervoor zijn dat we niet de juiste middelen in de juiste dosering hebben gebruikt, niet in de juiste ziektestadia hebben behandeld of niet de juiste eindpunten hebben gekozen. Wat het niet zegt is dat amyloïd-beta geen rol speelt in het alzheimer ziekteproces.

Inmiddels lopen er ook verschillende onderzoeken met medicijnen die op andere punten in het ziekteproces aangrijpen. Denk hierbij aan het verminderen van activatie van microglia, het voorkomen van ophoping of opruimen van het Tau-eiwit of het beschermen van de zenuwcellen tegen het ziekteproces van alzheimer.

Naar verwachting zal er uiteindelijk niet een enkel middel voldoende zijn om de ziekte te stoppen, maar zullen we het moeten vinden in een cocktail. Met elk onderzoek komen we een stap dichter bij de oplossing. De recente tegenvallende onderzoeksresultaten zorgen ervoor dat we nog harder moeten werken. Om de inspanningen in het juiste perspectief te plaatsen: ten opzichte van bijvoorbeeld kankeronderzoek loopt het alzheimer onderzoek enorm achter. De afgelopen 20 jaar zijn er 30 keer zoveel fase 3 medicijnstudies bij kanker verricht als bij alzheimer. We moeten met andere woorden aan de slag.

In het AD verscheen vandaag een interview met Niels Prins, wiens vader lijdt aan alzheimer, waarin hij zegt: "Over tien jaar hebben we een cocktail die alzheimer afremt."
Dit artikel afdrukken