"We hadden geen idee dat zoiets zo snel kon gebeuren", zegt onderzoeksleider Michael Scharf, hoogleraar entomologie van de Purdue University. "Binnen één generatie werden kakkerlakken 4 tot 6 keer zo resistent." Ook tegen middelen waar ze nog nooit meer in aanraking waren gekomen. Dat heet 'cross-resistentie'.

De onderzoekers pasten gedurende 6 maanden op 2 onderzoekslocaties (in de Amerikaanse steden Danville en Indianapolis) een drietal verschillende bestrijdingsmethodieken toe.

De proeflocaties waren sociale woningbouwblokken. Methode 1 bestond uit 3 verschillende bestrijdingsmiddelen in een maandelijkse rotatie. Methode 2 uit een mix van 2 verschillende pesticiden. Methode 3, tenslotte, hield in dat lokvoer met 1 specifiek middel werd gebruikt. Voorafgaand aan het onderzoek was vastgesteld was dat de kakkerlakken weinig resistent tegen dat middel waren.

Tot hun verrassing constateerden de onderzoekers dat methode 3 de kakkerlakken vrijwel uitroeide - als ze er tenminste niet resistent tegen waren. Was de resistentie bij aanvang meer dan 10%, dan tierden de kakkerlakken welig. Bij methode 1 bleef de kakkerlakkenpopulatie op peil, maar nam niet af. En methode 2 bleek helemaal niet werkzaam; de kakkerlakkenpopulatie nam alleen maar in omvang toe.

10 miljoen crossresistente kakkerlakken
Terug in het laboratorium bleek dat de overlevende kakkerlakken niet alleen razendsnel resistent werden tegen het middel waar ze mee te maken hadden gekregen, maar ook tegen middelen uit andere klassen van pesticiden. En dan kan het snel gaan: één vrouwtjeskakkerlak produceert in 3 maanden (één generatie) 50 nakomelingen. Binnen een jaar levert hun productiviteit 10 miljoen - mogelijk cross-resistente - kakkerlakken op.

Volgens de onderzoekers betekent dit dat kakkerlakken niet te bestrijden zijn met pesticiden alleen. Een combinatie van chemische bestrijdingsmiddelen en maatregelen als vallen, verbeterde hygiëne (inclusief sanitaire voorzieningen, kakkerlakken hebben een voorkeur voor vochtige omgevingen zoals het riool, pijpleidingen, badkamers, keukens) en mechanische verwijdering (stofzuigers) lijkt wel effectief.

Dat heeft al een naam, die we kennen uit de landbouw: Integrated Pest Management, meerdere technieken in combinatie met elkaar gebruiken zodat hun onderlinge interactie het gewenste effect oplevert. Nu dus ook voor de kakkerlak, onze medestadsbewoner.
Dit artikel afdrukken