Er komen stoppers- en verplaatsingsregelingen voor boeren rond kwetsbare natuurgebieden en landschappen die veel CO2 equivalenten uitstoten als gevolg van boerenactiviteit (veenweidegebied). Een en ander 'op basis van vrijwilligheid'. Het is wel rennen geblazen want het gaat alles bij elkaar niet om sommen waarmee grote groepen boeren met pensioen kunnen gaan en hun kinderen hun erfdeel kunnen geven.
Ook gaat het nodige geld naar technische maatregelen die de boerenactiviteit die eigenlijk als te vervuilend wordt beschouwd, toch mogelijk maken. Maatschappelijke partners moeten meehelpen om de investeringen die boeren moeten doen, helemaal sluitend te maken. Dat formuleert het akkoord als volgt: "Boeren, burgers, terreinbeheerders en consumenten komen in (klimaat)actie wanneer zij mogelijkheden en perspectieven zien. Deze perspectieven kunnen variëren van ‘informeren’ naar (financieel) waarderen. In dit deelakkoord zijn meerdere bouwstenen opgenomen, die samen een goede basis bieden voor het ontwikkelen van verdienmodellen, zowel in maatschappelijke waardering, betaalbaarheid voor consumenten alsook in beloning.
Zo zijn de te ontwikkelen (productspecifieke) carbon footprints bijvoorbeeld een goede basis om geobjectiveerd de klimaatprestatie van een product te tonen en de onderliggende inspanningen te waarderen."
De glasbouwsector krijgt €250 miljoen om met name zijn energiegebruik te verduurzamen; €51 miljoen is bestemd voor de aanplant van bomen. Boeren in veenweidegebied krijgen een ondersteunend budget van €276 miljoen dat vooral bestemd is om hen te helpen stoppen of hun bedrijven te verplaatsen. Voor duurzaam bodembeheer komt €28 miljoen beschikbaar. Voorts is €60 miljoen extra (boven de reeds bestemde €120 miljoen) vrijgemaakt om de varkenshouderij warm te saneren door een stoppersregeling. Met de gelden gaat de agrarische sector een uitstoot van niet de oorspronkelijk verwachtte 3,5 megaton, maar van 6 megaton realiseren. Niet omdat het moet, maar omdat het kan. Zo moest het - sympathiek - overkomen én flink wat meer ondersteunende miljoenen opleveren. In totaal leverde het €600 miljoen meer op. Volgens klimaat-NGO Urgenda is het niet genoeg en moet veel gerichter worden gewerkt aan inkrimping van de rundveehouderij.
Carola Schouten, minister van Landbouw, en Pieter van Geel, klimaattafelvoorzitter voor de Landbouw, tonen zich op Boerderij heel tevreden over het akkoord. Het is het beste van meerdere werelden en, zeggen ze, we hanteren niet 'de stok maar de wortel'. De overheid slaat niet, maar laat degenen rennen die hun kansen snappen.
De reacties in de verschillende boerenbladen laten zien dat de presentatie van het akkoord een beetje voor elk wat wils is. Volgens Pigbusiness slaagt het akkoord erin om niet te buigen voor de antiveelobby. Volgens Boerderij biedt het akkoord juist vrijwillige krimp. Het economisch georiënteerde Boerenbusiness meldt dat er nog €3,5 miljard financiering ontbreekt. Dat laatste op basis van uitspraken van boerenvoorman Marc Calon die vooralsnog net doet alsof hij het akkoord niet mede tot stand heeft doen komen: hij zei op BNR dat hij niet zomaar zal tekenen.
Een voorbeeld van elk wat wils: boerenpromotor Caroline van der Plas verwijt D66 Kamerlid Tjeerd de Groot dat hij een ander Klimaatakkoord heeft gelezen dan zij.
Hoi Tjeerd, er wordt in #klimaatakkoord helemaal niet gesproken over minder vee of over krimp veestapel. En al helemaal niet over 1,5 miljoen dieren minder. Waar haal jij die informatie vandaan? https://t.co/vmthNW6isG
— Caroline van der Plas (@lientje1967) June 28, 2019
Het kabinet houdt het liefst eenvoudig en spreekt van ‘haalbaar en betaalbaar':
Ook benieuwd naar wat er in het #Klimaatakkoord staat? Voor wie niet alle 239 pagina’s van het Klimaatakkoord wil lezen, hebben we de belangrijkste vragen op een rij gezet in ‘Het Klimaatakkoord in (meer dan) 70 vragen’. https://t.co/60RZxgIm1A pic.twitter.com/3L8jbWpwak
— MinisterieEZK (@MinisterieEZK) June 28, 2019
Uitgangspunt van het #Klimaatakkoord is dat de stap naar minder CO2-uitstoot voor iedereen haalbaar en betaalbaar is. Daarnaast neemt Nederland de tijd: maatregelen worden stap voor stap genomen. https://t.co/iRyoN2DMrd pic.twitter.com/RFIE0w371o
— MinisterieEZK (@MinisterieEZK) June 28, 2019
Nieuwe Oogst, het nieuwsblad van boerenkoepel LTO, zette de eerste reacties op een rij (voor het totale polder-kabinets Klimaatakkoord): bijval van Natuurmonumenten, 'goede stap'-maar-lang-niet genoeg van Urgenda, bijval van de vakbeweging etc.
Het Financieele Dagblad analyseert vandaag het dalende draagvlak voor het akkoord (van bijna 50% naar minder dan 40%) dat gisteren naar buiten kwam door de periodieke peiling van het burgersentiment die wordt verzorgd door het Sociaal-Cultureel Planbureau. Om die reden wil het kabinet burger, boer en bedrijf 'verleiden' om mee te doen en zit er voor elk in de plannen iets dat hij of zij graag wil horen.
De kern van het alle gedoe schuilt vermoedelijk in deze veel gehoorde kritiek in de achterkamers van kenners: er is geen omvattende realistische visie op het geheel omdat die politiek onmogelijk is. Daarom blijft het aanmodderen binnen alle mogelijke scenario's waarin wel duidelijk wordt gekozen. De vraag is: is het niet zonde van al dat publieke geld?
In het Klimaatakkoord wordt duidelijk gekozen voor een 'nudging'-polder-benadering. Mijns inziens een goede strategie, want zonder draagvlak in de samenleving zijn alle maatregelen bij voorbaat kansloos. Als de helft van de belanghebbenden (en belanghebbend zijn we allemaal) het te ver vindt gaan, en de andere helft het niet voortvarend genoeg vindt, dan zit je dus goed, denk ik.
In de verschillende reacties, en de discussie gisteravond in Nieuwsuur met betrokken ministers/staatssecretarissen, overigens opvallende stilte over Schiphol... En altijd jammer dat Nieuwsuur om reacties vraagt op een markt in Amsterdam-Noord ('the man in the street'), die dan representatief geacht worden voor de stemming in de samenleving.
2030 is nog ver weg, sprak de minister van EZ en Klimaat. Het Nederlands Dagblad valt over dat zinnetje, want we hadden toch juist haast?
'We hebben tijd.’ Dat was een vervreemdend zinnetje ergens tijdens de presentatie van het Klimaatakkoord vrijdagmiddag. Waar is de urgentie gebleven die in 2015 tot een internationale doorbraak leidde in Parijs? Paus Franciscus schreef in zijn veelgeprezen brief Laudato Sí (ook 2015) dat we de klimaatcrisis niet kunnen oplossen door alleen symptomen aan te pakken; we moeten ook naar de diepere oorzaken kijken: onze productie- en consumptiemodellen, een ‘bevrijding van angst, hebzucht en afhankelijkheid’. Met de symptomen heeft dit Klimaatakkoord moeite genoeg.
LTO is nog lang niet akkoord volgens boerderij.nl. Dat wordt ook nog afwachten.
Het klimaatverhaal gaat zowiezo niet over het echte probleem maar over stokpaardjes waar we weer een nieuw argument bij hebben gevonden. Co2 uitstoot door de veehouderij is onzin alle co2 is eerst ook vastgelegd bij de teelt van het voedergewas. Versneld naar electrisch rijden, en wat is de co2 uitstoot van de productie van die auto's en hoeveel kost het vroegtijdig niet meer benutten van de huidige auto's aan niet benutte co2 investering. Landbouw grond omzetten naar natuur zal een paar jaar co2 vastleggen maar daarna komt er een evenwicht en wat kost het onderhoud/toezicht op al die terreinen tov de inkomsten uit de landbouw zowie zo is het onverantwoord om schaarse productieve landbouwgrond niet te benutten voor de productie van voedsel, in Nederland vinden we misschien dat we te weinig natuur hebben maar wereldwijd moeten we zuiniger zijn op geschikte landbouwgronden. Voor iedere hectare "nieuwe natuur" moet er elders een stuk oude natuur opgeofferd worden ter compensatie. Ik verbaas me er altijd over dat soya (vaak nog een restproduct van de humane consumptie) voor het vee de kap van oerwoud veroorzaakt en vleesvervangers (vaak op basis van soya) de wereld moeten redden.