Na de provinciale verkiezingen is de ondergang van de wereld in de Nederlandse politiek geluwd. Afgelopen week durfde ook de premier weer te vertellen wat zijn kroonpretendent al eerder zei: natuurlijk moet er wat gebeuren, maar het moet wel leuk blijven voor de mensen. Het balletje gehakt, vliegen zonder schuldgevoel en lekker lang warm douchen. Moet kunnen.

Twee weken eerder luisterde ik in Brussel naar oud EU-commissaris Potočnik. “We lopen met open ogen het ravijn in”, zei hij nog ouderwets droevig. “We moeten nu echt optreden en samenwerken.” Hij sprak op een conferentie over de toekomst van de landbouw. Na zijn oproep bleek dat de aanwezigen de mond vol van samenwerken hadden, maar niet van plan waren de rol te nemen die ze van anderen moesten spelen. De ondergang van de wereld laat het traditionele wijzen naar de ander niet stoppen.

Zou het allemaal toch meevallen? Persoonlijk ben ik niet zo vrolijk. Helaas heb ik me kunnen laven aan de kennis van deskundige mensen. Niet van die gekkies, maar lieden die behalve een goed verstand ook fundamentele kennis van de samenhang van basale mechanismen hebben. Alle ecomodernistische optimisme ten spijt, lijkt het er wel degelijk op dat we de natuurlijke balansen door hun grenzen hebben geduwd. Knappe jongens en meiden die dat met techniek die minstens dertienduizend miljard dollar moet kosten, tegen kunnen houden. Daar heeft Baudet beslist een punt.

Nu de consequenties. In maart luisterde ik naar Dick Slootweg van Bidfood. Hij heeft zijn bedrijf volledig gedigitaliseerd en vertelde waarom. Het maakt hem uiterst flexibel. Door de crisis waarin zijn bedrijf ooit belandde, begreep hij dat alleen flexibiliteit de moderne foodondernemer redt om morgen ook nog te bestaan. Slootweg is een wijs man. Hij weet dat klimaatverandering en groeiende welvaart elders in de wereld zullen leiden tot schaarste of schaarste aan producten met de specs waarvan een klant nu nog normaal vindt dat hij ze ‘gewoon’ kan bestellen of van het schap pakken. ‘Binnen 5 jaar zal ik 20% van de vraag niet meer dagelijks kunnen leveren’, zei Slootweg.

Die bal mag weer. Slootweg weet dat die zomaar naar China verkocht kan zijn. Hebt u al nagedacht hoe u regelmatig nee gaat verkopen en toch omzet draait? De politiek kan u niet helpen en de echte ondergang is pas over een tijdje.
Dit artikel afdrukken