1 min_1024_617_84_c1.jpg)
Onlangs publiceerde Foodlog een artikel waarin onze hoofdredacteur nieuws van RTL over, volgens de twee verantwoordelijke onderzoeksjournalisten, falend toezicht op de biologische landbouw in perspectief meende te moeten plaatsen. RTL vroeg ons de reactie van de journalisten te willen plaatsen.
Onderzoek bioboeren gebaseerd op meer dan 1500 rapporten en tientallen gesprekken
Toelichting bij onderzoek RTL Nieuws: honderden producten onterecht verkocht als biologisch (7 mei 2019)
Het onderzoek van RTL Nieuws naar biologische boeren is gebaseerd op de rapporten van Skal Biocontrole. Er bestaat geen twijfel over de overtredingen. Die staan beschreven in de inspectierapporten van Skal zelf, die RTL Nieuws heeft opgevraagd en samen met de handhavingsbrieven heeft geanalyseerd. Bij twijfel is Skal opnieuw geraadpleegd.
RTL Nieuws benadrukt dat het onderzoek is gebaseerd op ruim 1500 rapporten, tientallen gesprekken met woordvoerders vanuit de biologische sector, zeer ervaren voedingsdeskundigen, politici, deskundigen vanuit de Europese Unie, biologische boeren en toezichthouder Skal zelf. Er is hoor en wederhoor bij alle betrokken partijen toegepast.
De biologische boeren die in de rapporten staan, zijn anoniem, wij hebben ze daarom niet individueel om een reactie kunnen vragen. RTL Nieuws heeft Skal wel om deze informatie gevraagd, maar niet gekregen.
Voor ons onderzoek hebben wij gekeken naar overtredingen die betrekking hebben op het biologisch proces. Administratieve overtredingen, zoals ontbrekende pakbonnen zijn daarom buiten beschouwing gelaten.
Een voorbeeld van overtredingen die we noemen is boerderij 75. Hierin staat dat de boer biologisch varkensvlees verkocht, terwijl dat niet was toegestaan. De inspecteur komt nog 2 keer langs. Beide keren wordt het vlees, tegen de regels in, als biologisch aangeboden voor verkoop. RTL Nieuws publiceert dat het certificaat niet is afgenomen op basis van deze tekst in de handhavingsbrief: ‘U heet 5 kritieke afwijkingen’ en ‘Bij een volgende kritieke afwijking ben ik wel voornemens over te gaan tot decertificatie van uw gehele bedrijf’.
Ook wordt in onze berichtgeving kritiek geuit op het sanctiebeleid van Skal. Het gaat hier om handhaving, niet om de controles zelf. De minister erkent dat de sancties beter benut kunnen worden. Daarbij heeft Skal zelf in een reactie laten weten open te staan voor suggesties van consumentenorganisaties over het handhavingsbeleid.
Zoals bij al onze onderzoeken is het journalistieke proces leidend.
Maaike Kempes en Yoeri Vugts
Onderzoeksredactie RTL Nieuws
UPDATE 18:35 uur: inmiddels ontvingen we een feitelijke en corrigerende reactie van Skal op bovenstaande tekst.
Dit artikel afdrukken
Toelichting bij onderzoek RTL Nieuws: honderden producten onterecht verkocht als biologisch (7 mei 2019)
Het onderzoek van RTL Nieuws naar biologische boeren is gebaseerd op de rapporten van Skal Biocontrole. Er bestaat geen twijfel over de overtredingen. Die staan beschreven in de inspectierapporten van Skal zelf, die RTL Nieuws heeft opgevraagd en samen met de handhavingsbrieven heeft geanalyseerd. Bij twijfel is Skal opnieuw geraadpleegd.
RTL Nieuws benadrukt dat het onderzoek is gebaseerd op ruim 1500 rapporten, tientallen gesprekken met woordvoerders vanuit de biologische sector, zeer ervaren voedingsdeskundigen, politici, deskundigen vanuit de Europese Unie, biologische boeren en toezichthouder Skal zelf. Er is hoor en wederhoor bij alle betrokken partijen toegepast.
De biologische boeren die in de rapporten staan, zijn anoniem, wij hebben ze daarom niet individueel om een reactie kunnen vragen. RTL Nieuws heeft Skal wel om deze informatie gevraagd, maar niet gekregen.
Voor ons onderzoek hebben wij gekeken naar overtredingen die betrekking hebben op het biologisch proces. Administratieve overtredingen, zoals ontbrekende pakbonnen zijn daarom buiten beschouwing gelaten.
Een voorbeeld van overtredingen die we noemen is boerderij 75. Hierin staat dat de boer biologisch varkensvlees verkocht, terwijl dat niet was toegestaan. De inspecteur komt nog 2 keer langs. Beide keren wordt het vlees, tegen de regels in, als biologisch aangeboden voor verkoop. RTL Nieuws publiceert dat het certificaat niet is afgenomen op basis van deze tekst in de handhavingsbrief: ‘U heet 5 kritieke afwijkingen’ en ‘Bij een volgende kritieke afwijking ben ik wel voornemens over te gaan tot decertificatie van uw gehele bedrijf’.
Ook wordt in onze berichtgeving kritiek geuit op het sanctiebeleid van Skal. Het gaat hier om handhaving, niet om de controles zelf. De minister erkent dat de sancties beter benut kunnen worden. Daarbij heeft Skal zelf in een reactie laten weten open te staan voor suggesties van consumentenorganisaties over het handhavingsbeleid.
Zoals bij al onze onderzoeken is het journalistieke proces leidend.
Maaike Kempes en Yoeri Vugts
Onderzoeksredactie RTL Nieuws
UPDATE 18:35 uur: inmiddels ontvingen we een feitelijke en corrigerende reactie van Skal op bovenstaande tekst.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een verrassend bericht wellicht voor onze lezers: RTL dat op Foodlog publiceert.
Waarom?
Yoeri Vugts vroeg me onze tekst (van mijn hand) over het werk van RTL te corrigeren omdat het feitelijke onjuistheden zou bevatten. Ik heb uitgelegd dat hij en zijn collega feiten totaal uit hun context hebben gelicht en dat ik - met enige ervaring in het veld ten aanzien van controle en handhaving en de reputatie van Skal onder boeren en verwerkers - die heb willen corrigeren door ze van context te voorzien en in perspectief te plaatsen. Van de 'feiten' blijft dan niet veel nieuwswaardigs over. Vugts is het daar mee oneens omdat hij 1500 pagina's 'feiten' heeft doorgespit.
Het bleek te lastig om uit te leggen wat voldoen aan een wettelijke norm betekent en hoe die gehandhaafd wordt. Ook bleek lastig uit te leggen dat, als er al een maatschappelijke discussie gevoerd zou moeten worden over handhaving in de biologische sector, die discussie zou moeten gaan over materiële controle in de vorm van monsternames (zie mijn oorspronkelijke tekst). Daar kan best wat beter vanuit het perspectief van risicogericht toezicht.
Om een einde te maken aan een eindeloos welles/nietes heb ik gevraagd de bezwaren die RTL heeft tegen mijn tekst duidelijk te maken en aangeboden die hier te publiceren.
Aanvankelijk spraken we af dat we dat zouden doen onder gelijktijdige publicatie van de door RTL via de WOB opgevraagde documenten opdat het professionele publiek onder onze lezers die ook zou kunnen beoordelen. RTL ziet daar nu van af omdat, zegt RTL, komende week mogelijk ook namen worden vrijgegeven van de boeren waartegen Skal onvoldoende zou zijn opgetreden. RTL wil de documenten dan ineens - met de namen - vrijgeven.
In het kader van hoor en wederhoor, hebben we ook Skal inmiddels om een schriftelijke reactie gevraagd op bovenstaande tekst.
Prachtige zin: "Zoals bij al onze onderzoeken is het journalistieke proces leidend." Wat moet ik daarbij denken?
Norbert, wat roept die zin voor gedachten bij jou op?
#3 Dat vraag ik mij juist af, maar eerlijk gezegd dat journalistieke processen meer gericht zijn op sensationele koppen en dat dit niet hoeft overeen te stemmen met deugdelijk onderzoek.
De RTL redactie schrijft 'terwijl dat niet was toegestaan'.
Kan RTL aangeven wat de fout of overtreding was?