1 min
Onderzoekers van de Radboud Universiteit onderzochten voor het eerst hoe groot de broeikasgasuitstoot van een stadsvijver is. Verrassend hoog, bleek. 'Met een kleine gedragsaanpassing' is er heel wat te winnen, zeggen de onderzoekers.
Dat in de bodem ontstane methaangas - een broeikasgas dat 25 keer zo sterk is als CO2 en weliswaar veel sneller afbreekt, maar niet zo snel dat het geen klimaatimpact heeft - via ondiep en stilstaand oppervlaktewater zoals in meren, sloten en draslanden naar boven borrelt, was al bekend. Stadswaters zijn in de huidige klimaatmodellen een onbekende factor voor wat betreft hun methaanuitstoot. Van rijstvelden, wetlands en ontdooiende permafrostgebieden is de klimaatimpact inmiddels beter in kaart gebracht.
De Nijmeegse onderzoekers hielden een jaar lang bij hoeveel broeikasgas in de Korte Loef, een vijver ter grootte van een voetbalveld in de gemeente Malden, vrijkwam. Doorgerekend naar alle stadsvijvers in heel Nederland (zo'n 8.000 hectare) zou dat te vergelijken zijn met de uitstoot van ongeveer 193.000 auto's. "Dan heb je het over ongeveer 1 procent van alle uitstoot door voertuigen in Nederland", zegt hoofdonderzoeker Tamara van Bergen in De Volkskrant. Uiteraard is dit een ruwe schatting.
Opvallend is dat de onderzoekers aangeven dat het niet zo veel hoeft te zijn. De broeikasgassen ontstaan in de dikke laag organisch materiaal op de bodem van de vijver. Bladafval, algen, straatvuil, brood voor de eendjes en ook hondenpoep van waterkant verrijken het water met voedingsstoffen voor de methaanuitstotende bacteriën in de bodem. Hogere temperaturen versnellen dat proces nog eens, met nog meer broeikasgasuitstoot tot gevolg.
Schoonhouden?
Volgens de onderzoekers ligt de oplossing voor de hand: schoonhouden van de stadsvijvers en waterkanten. Dat kan enerzijds door een verbetering van gescheiden rioolstelsels, zodat alleen schoon regenwater in de vijvers terecht komt. En anderzijds door bewoners en gemeente samen te laten optrekken. Geen eendjes meer voeren, de hondenpoep opruimen, minder bladhoudende bomen aan de watergrens en regelmatig schoonbaggeren: kleine gedragsaanpassingen en nauwelijks kosten. "Dat kun je niet van alle klimaatmaatregelen zeggen," schrijft Trouw.
De onderzoekers willen met hun resultaten de schonere stadsvijver op de agenda krijgen bij gemeenten en waterschappen. "Dan hebben we het nog niet eens over alle slootjes", zegt medeonderzoeker Sarian Kosten. "Daar heeft Nederland 300.000 kilometer van, vaak vervuild. Pak dat aan. En tel uit je klimaatwinst.”
Regelmatige lezers van Foodlog weten inmiddels dat rottingsprocessen tot de omzet van koolstof in de natuur horen. Het teveel dat klimaatverandering veroorzaakt, is niet de omzet maar de toevoeging van organisch restmateriaal aan de bestaande omzettingscyclus. Met andere woorden: die 1% auto's veranderen het klimaat omdat ze methaan uitstoten dat niet van groeiende en weer afstervende plantaardige massa afkomstig is, maar van gefossiliseerde koolstof (kolen, olie en gas) uit het Carboon. Van bijvoorbeeld de bomen rond stadsvijvers kan dat - tenzij ze met kunstmest worden geteeld - niet gezegd worden. De onderzoekers lopen het gevaar met hun advies de natuur tegen zichzelf in bescherming te willen nemen door het planten van bomen (die juist klimaatonvriendelijke overschotten aan koolstof binden) in de stad te ontraden.
Dit artikel afdrukken
De Nijmeegse onderzoekers hielden een jaar lang bij hoeveel broeikasgas in de Korte Loef, een vijver ter grootte van een voetbalveld in de gemeente Malden, vrijkwam. Doorgerekend naar alle stadsvijvers in heel Nederland (zo'n 8.000 hectare) zou dat te vergelijken zijn met de uitstoot van ongeveer 193.000 auto's. "Dan heb je het over ongeveer 1 procent van alle uitstoot door voertuigen in Nederland", zegt hoofdonderzoeker Tamara van Bergen in De Volkskrant. Uiteraard is dit een ruwe schatting.
Opvallend is dat de onderzoekers aangeven dat het niet zo veel hoeft te zijn. De broeikasgassen ontstaan in de dikke laag organisch materiaal op de bodem van de vijver. Bladafval, algen, straatvuil, brood voor de eendjes en ook hondenpoep van waterkant verrijken het water met voedingsstoffen voor de methaanuitstotende bacteriën in de bodem. Hogere temperaturen versnellen dat proces nog eens, met nog meer broeikasgasuitstoot tot gevolg.
Schoonhouden?
Volgens de onderzoekers ligt de oplossing voor de hand: schoonhouden van de stadsvijvers en waterkanten. Dat kan enerzijds door een verbetering van gescheiden rioolstelsels, zodat alleen schoon regenwater in de vijvers terecht komt. En anderzijds door bewoners en gemeente samen te laten optrekken. Geen eendjes meer voeren, de hondenpoep opruimen, minder bladhoudende bomen aan de watergrens en regelmatig schoonbaggeren: kleine gedragsaanpassingen en nauwelijks kosten. "Dat kun je niet van alle klimaatmaatregelen zeggen," schrijft Trouw.
De onderzoekers willen met hun resultaten de schonere stadsvijver op de agenda krijgen bij gemeenten en waterschappen. "Dan hebben we het nog niet eens over alle slootjes", zegt medeonderzoeker Sarian Kosten. "Daar heeft Nederland 300.000 kilometer van, vaak vervuild. Pak dat aan. En tel uit je klimaatwinst.”
Regelmatige lezers van Foodlog weten inmiddels dat rottingsprocessen tot de omzet van koolstof in de natuur horen. Het teveel dat klimaatverandering veroorzaakt, is niet de omzet maar de toevoeging van organisch restmateriaal aan de bestaande omzettingscyclus. Met andere woorden: die 1% auto's veranderen het klimaat omdat ze methaan uitstoten dat niet van groeiende en weer afstervende plantaardige massa afkomstig is, maar van gefossiliseerde koolstof (kolen, olie en gas) uit het Carboon. Van bijvoorbeeld de bomen rond stadsvijvers kan dat - tenzij ze met kunstmest worden geteeld - niet gezegd worden. De onderzoekers lopen het gevaar met hun advies de natuur tegen zichzelf in bescherming te willen nemen door het planten van bomen (die juist klimaatonvriendelijke overschotten aan koolstof binden) in de stad te ontraden.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Lieve mensen, wie durft het tegen te spreken? Nick en Boy hebben doodgewoon gelijk.
Dit bericht gaat weliswaar over wat wetenschappers vinden, maar het is echt maar een opinie.
en nochtans zijn vennen, mangroven, moerassen finaal 'carbon sinks". Een deel van het organisch materiaal wordt omgezet in koolzuurgas en methaan, maar het grootste deel blijft gewoon bezonken op de bodem. Binnen 15 000 jaar of zo heb je een bruinkoolveld. Vooral niet leegscheppen en lekker laten zitten, die prut.
Dus vaker uitbaggeren, met de tractor zeker? Echt, methaan is een ziekte in klimaatland omdat men denkt er een quick win te kunnen scoren. Terwijl het negen van de tien keer een cyclisch proces is wat je toch niet tegen houdt.
Wanneer je de prut van de bodem van vijvers en sloten wat vaker gaat verwijderen dan kun je het ook als meststof aanwenden op andere agrarische gronden/ gemeentelijke gronden.
Dat is een prima bemesting.
Je verplaatst organisch materiaal van een zuurstofloze vijverbodem naar een plaats waar het bodemleven er wel weer, door een zuurstofrijke omgeving, mee aan de slag kan.
Je moet dat natuurlijk wel weer even organiseren.
#3, als insecten als schakel uitvallen, wordt al veel niet omgezet. Dwz tomeloze inzet van vernuftige gifstoffen zou kunnen werken om afbraakprocessen te hinderen.