Njerere - geboren in Zimbabwe - werkt bij Rutgers, een internationale NGO die zich richt op bewustwording van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en het toegankelijk maken daarvan voor iedereen. "In veel landen hebben vrouwen, jongeren en gemarginaliseerde groepen geen vrijheid en/of informatie om hun eigen keuzes te maken als het gaat om hun seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRHR: sexual and reproductive health and rights)".
Get up, Speak out is een van Njerere's projecten die jongeren ondersteunt om hun SRHR te realiseren: "Samen werken we aan betere informatie over bijvoorbeeld reproductie en toegang tot voorbehoedsmiddelen. We willen jongeren, meisjes en jongens, een stem geven. Rutgers werkt voornamelijk met peer educators, legt Njerere uit: "Jongeren die met jongeren praten hebben een grote impact. Dat is uniek in onze aanpak. We engageren jongeren op een zinvolle manier".
Het is niet failproof, maar we zien dat vrouwen die een keuze hebben, kiezen voor minder kinderenKeuze biedt kansen
Njerere pleit voor keuze, net als professor Leo van Wissen. "Als je niet opgeleid bent en je weet niets over anticonceptiemiddelen, dan krijg je gewoon baby's. Vrouwen moeten zich realiseren dat ze een keuze hebben. Keuze biedt kansen, empowerment en informatie. Het is niet failproof, maar we zien dat vrouwen die een keuze hebben, kiezen voor minder kinderen.
Njerere benadrukt de noodzaak om jongens en mannen niet uit te sluiten. "Ik ben van mening dat we ons moeten richten op mensenrechten en dat we niemand mogen achterlaten. Als we het over bevolking en keuze hebben, komt die keuze op de een of andere manier aan de vrouwen toe. Het zijn de vrouwen die zwanger worden. Zij doen het werk op het land. Ondertussen moeten we de jongens en mannen via het onderwijs leren over mensenrechten en vrouwenrechten.
Ontwikkeling is een echte game changerGlobal village verbreedt de blik
"Hetzelfde geldt voor ouders en ouderen in de gemeenschappen", zegt Njerere. "De wereld wordt een global village. Vroeger waren ouders de belangrijkste bron van seksuele voorlichting. Nu gebruiken jongeren het internet en leeftijdsgenoten om zich te informeren. Ouders vinden dat een nadeel. Ik denk dat het een voordeel is dat iedereen toegang heeft tot dezelfde informatie. Je moeten er wel voor zorgen dat de juiste informatie beschikbaar is".
Njerere ziet nog een tweede voordeel in het global village: "Wereldwijde informatie verbreedt de blik van mensen en maakt verschillende manieren van denken over kinderen zichtbaar. Terwijl vrouwen in Afrika denken dat minstens drie tot vier kinderen normaal zijn, vinden Nederlanders het heel gewoon om er één of twee te hebben. Het delen van dergelijke culturele praktijken kan leiden tot een broodnodige culturele verschuiving in Afrika als het gaat om de omvang van het gezin."
"Ik ben er van overtuigd dat die verschuiving op verschillende plekken al aan de gang is." Njerere is er zelf een levend voorbeeld van. "Ik ben opgegroeid in de stad als een van de acht broers en zussen. Mijn moeder is naar school geweest. Ze vond dat elk kind onderwijs moet krijgen, ongeacht het geslacht. Ik ben 33 jaar oud. Ik heb maar één kind. Mijn leeftijdsgenoten, vooral op het platteland, die niet dezelfde kansen hadden, hebben er minstens drie of vier. Ik voel me echt bevoorrecht. Ontwikkeling is een game changer."
Aanstaande maandag 8 april is Precious Netsai Njerere (Rutgers) een van de sprekers tijdens de derde avond in de debatserie It’s the Food My Friend in De Rode Hoed in Amsterdam. Ze zal het hebben over de sociale positie en rechten van meisjes en vrouwen als het gaat over het krijgen van kinderen. Andere sprekers tijdens de avond zijn Martin van Ittersum (Wageningen UR), Leo van Wissen (Nidi) en Niek Koning (Wageningen UR). In de aanloop naar de avond spraken we ook met Leo van Wissen
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Spannende discussiepunten vanavond kunnen worden:
- is toenemende welvaart de enige manier om het geboortecijfer omlaag te krijgen of kan het ook (of sneller) via educatie en vrouwenrechten?
- wat kunnen wij vanuit Europa doen aan versterking van die vrouwenrechten?
- zit het krijgen van veel kinderen in de Afrikaanse cultuur ingebakken of kan die cultuur veranderen?
- wat kunnen Afrikaanse overheden doen om het geboortecijfer omlaag te krijgen? Kan dat alleen via dwang à la China of ook op strikt vrijwillige basis à la Bangla Desh?
- is het Europese landbouw- en handelsbeleid een rem op de welvaart in Afrika? En daarmee een aanjager van de bevolkingsgroei?
- leidt toenemende welvaart tot minder emigratie? Of misschien juist tot meer?
Mijn vriend Jos leeft al jaren in de diepe armoede van de mellah in Marokko. Minder kinderen begint daar ook een gewoonte te worden volgens hem.
Het zal vast een interessante discussie zijn geweest vanavond, al was het alleen maar om de fundamentele tegenstelling tussen wat Njerere zegt (geboortebeperking - via vrouwenrechten - is een voorwaarde voor ontwikkeling, althans voor voedselzekerheid) en wat Martin van Ittersum (een andere spreker) stelt, namelijk dat ontwikkeling min of meer vanzelf leidt tot lagere geboortecijfers, getuige dit interview met hem in De Boerderij van afgelopen zaterdag.
Ik ben benieuwd naar het verslag!
Noch maatschappelijke verandering, zoals verbetering van de positie van de vrouw (Precious), noch landbouwontwikkeling (Martin) zijn heel snelle processen. Alleen al daarom is het goed te weten dat er ook een link is tussen die beiden, een wederzijdse positieve beïnvloeding. Ik probeerde dat eens kwantitatief te maken en de "gender index" van de VN te koppelen aan landbouwontwikkeling cijfers van de FAO. Voor dat laatste koos ik de productiviteit van maïs, een gewas dat in bijna alle landen van de wereld verbouwd wordt. Op basis van cijfers van ongeveer 7 jaar geleden vond ik een prachtige sterke relatie; hoe beter de positie van de vrouw, hoe hoger de maïsopbrengst. Het gemiddelde van de 10 landen met de beroerdste gender index (waaronder DRC) bleek 750 kg/ha, dat voor de 10 landen met de gunstigste gender index (waaronder Nederland) bleek 7.500 kg/ha maïs. In DRC kreeg ik de handen op elkaar met: "Gebruik ook de hersens van de vrouw en de spieren van de man, en je kunt tien keer hogere producties halen".
Wouter (#1), anders dan van Wissen laten mijn cijfers geen lineaire daling van het kindertal per vrouw met het gemiddelde inkomen zien, maar eerder iets als een exponentiële daling (NB Ik gebruikte voor inkomen het bruto nationaal inkomen per hoofd van de bevolking (BNI/cap.). Gaande van 500 naar 5.000 $/jaar vermindert het gemiddelde aantal kinderen per vrouw van 5,5 naar 4! Ik heb nagedacht over het verschil dat Van Wissen ziet tussen SSA en andere ontwikkelingslanden met een laag inkomen ("SSA 1 kind meer bij zelfde inkomen"). Dat zou wel eens te maken kunnen hebben met het feit dat in SSA de landbouwontwikkeling op basis van groene revolutie productiemiddelen in de meeste landen nog nauwelijks of nog niet op gang is gekomen. Kunstmestgebruik is er 1/10 van het wereld gemiddelde! Met name tijdens mijn jaren in Rwanda, Burundi en Oost DRC keek ik naar zaken als gender en vruchtbaarheid. De gender index in Rwanda is beter dan die in Burundi en fiks beter dan in DRC. Enquêtes die ik liet doen lieten voor Oost Congo zien dat er "geen" vrouwen waren die niet met 18 jaar getrouwd waren! Stedelijke bevolking hadden/hebben minder kinderen dan op het platteland. Een ongelijkere verdeling welvaart stad en platteland in SSA in vergelijking met andere ontwikkelingslanden, door het ontbreken van landbouwontwikkeling, moet bij een zelfde BNI/cap. tot een hoger kindertal leiden. Maar, gelukkig, meer mensen leidt tot landbouwontwikkeling, die kan leiden tot welvaartsgroei en daling bevolkingsgroei, wanneer tenminste landbouwontwikkeling de motor wordt voor het aanjagen van sociaal-economische ontwikkeling. In een land als Zuid-Afrika, met een groene revolutielandbouw zeker even oud als die in Zuid Azië en een BNI/cap. van 12.700 $/cap./jaar, heeft de vrouw gemiddeld slechts 2,5 geboortes! Ook het nog rijkere Botswana (BNI/cap. 16.000 $) zit al op 2,5.