Kees van Biert is geen boer, al is hij wel boerenzoon. Voor zijn werk (advies in de marine offshore) vliegt hij de hele wereld over. Om dat te compenseren, vond hij aansluiting bij het antroposofische gedachtegoed. Sinds enkele jaren is hij voorzitter van de stichting Grondbeheer. De stichting zoekt naar manieren om landbouwgrond 'vrij te maken', dat wil zeggen uit het economisch verkeer te halen om deze vervolgens te verpachten aan biodynamische boeren en tuinders. Vergelijk het met de meent, van vroeger: de grond was van iedereen en het was in ieders belang om die grond goed te beheren.

Areaal en grondprijs
In de 40 jaar van haar bestaan heeft de stichting Grondbeheer 300 hectare verworven waarop biologisch-dynamische landbouw plaatsvindt. En dat is goed voor de bodem, de bodemkwaliteit, de biodiversiteit, kortom: de toekomst
Maar het is natuurlijk maar een schijntje. Heel Nederland telt namelijk 1.768.260 hectare landbouwgrond. En dat areaal staat onder druk, door bebouwing, zonneparken en zelfs natuur.

Tel daarbij op de torenhoge grondprijzen in Nederland - een hectare landbouwgrond voor meer dan €100.000 is geen uitzondering meer - en het is niet verwonderlijk dat boeren vastlopen. Met dergelijke hoge prijzen is het nauwelijks meer verantwoord om te boeren en het bedrijf over te dragen aan opvolgers, omdat zij met niet meer in te halen schulden opgezadeld worden.

'Niet op te brengen'
Een paar jaar geleden werd Van Biert benaderd door een boer, die uit zijn maatschap wilde treden en deze wilde overdragen aan de overige maten. Of Grondbeheer de grond niet zou willen kopen. "Prima," zei Van Biert, "laat maar taxeren, dan weten we wat de waarde is en kunnen we de pacht berekenen." De taxatie kwam uit op €1,7 miljoen. Zo hoog, dat de pacht (1,5 à 2%) niet op te brengen zou zijn voor de maten. In overleg werd een oplossing gevonden. De boer schonk 30% van de grondprijs weg, waardoor de pacht betaalbaar bleef. Iedereen blij.

Stabiele belegging met maatschappelijke meerwaarde
Het bracht Van Biert op een idee. Waarom zou zo'n soort constructie niet vaker te gebruiken zijn? En zouden (impact-)beleggers niet te interesseren zijn? Mensen die groen willen beleggen, voor wie het rendement net iets minder zwaar weegt dan het maatschappelijk belang? Dus ontwikkelde Grondbeheer een eeuwigdurende obligatielening. Geïnteresseerden kunnen investeren in certificaten, die in principe verhandelbaar zijn. Met de opbrengst koopt Grondbeheer grond die verpacht wordt aan biodynamische landbouwbedrijven ("een kleine winst voor uzelf en een groot rendement voor de aarde", aldus het prospectus). De pacht is de (stabiele) rente.

Het succes van de eerste obligatielening is voor Van Biert reden om een volgende lening uit te geven. Dit keer van €5 miljoen, samen met Triodos Sustainable Finance Foundation, onder de naam KIEM. "Beweging is belangrijker dan het dogma," zegt Van Biert vol overtuiging. "Dus biologisch-dynamisch is geen strikte voorwaarde, biologisch mag ook en zelfs gangbaar dat wil omschakelen." Voor hem staat één vraag bovenaan: "Slaat dit idee aan? Is er belangstelling in de wereld van beleggers (en particulieren)?" Met andere woorden, zegt hij met een knipoog: "Ben ik een idealist, illusionist of realist?"

Op 18 maart gaat het in de tiende reeks van de debatserie It's the Food, my Friend! in De Rode Hoed over de grondmarkt. Naast Kees van Biert zullen ook Krijn Poppe, Wageningen UR en Louise Vet, directeur Nederlands Instituut voor Ecologie, trekker Deltaplan Biodiversiteitsherstel en nr 1 in Trouw's Duurzame Top-100, aan het woord komen over de grondmarkt, bodemkwaliteit, biodiversiteit en de impact op voedselproductie. Harry Smit, Rabobank, en Marije Klever, boerin en bestuurslid NAJK, zullen reageren. Felix Rottenberg modereert.
Dit artikel afdrukken