Plastic is ‘hot’, of eigenlijk een probleem. Door boodschappen te doen met je eigen bakjes en zakjes kun je zelf iets bijdragen aan plasticvermindering. Annika de Jong zocht uit hoe dat in de praktijk uitpakt.
De plastic afvalberg is enorm. Er gaat geen week - of misschien wel geen dag - voorbij of plastic is in het nieuws. Projecten als de Ocean Cleanup, dat plastic afval uit de zee haalt, kunnen op volop media-aandacht rekenen. Initiatieven als verpakkingsloze winkels werden vol enthousiasme ontvangen. Jammer genoeg moesten de meeste hun deuren sluiten. Plastic Attacks - acties van mensen die in de supermarkt producten uit hun verpakking haalden en alleen de inhoud mee naar huis namen - waren de volgende golf. Vorige week kondigden de Nederlandse supermarkten aan binnen 6 jaar 20% minder verpakkingsmateriaal te zullen gaan gebruiken.
In december startte Pals een actie met een raamsticker (zie foto hierboven) voor winkels, organisaties en horecazaken. De middenstand laat er mee weten dat zelf meegebrachte bakjes, bekers en broodzakken welkom zijn.
De aanvragen voor de stickers blijven binnenstromen, volgens Pals. Ondertussen zijn er zo’n 2.500 verspreid.
Waren het in het begin vooral ‘early adopters’, ondertussen omarmen ook grotere organisaties zoals MKB-verenigingen en gemeentes de actie. Zo bestelde koffie- en theespecialist Simon Lévelt stickers voor alle 43 vestigingen. Ook andere ketens tonen inmiddels interesse.
De bewuste maar aarzelende klant
De sticker nodigt partijen van 2 kanten uit, zegt Pals. De bewuste, maar aarzelende klant enerzijds, de winkeliers anderzijds. “Het is een vriendelijke uitnodiging dat het helemaal oké is om je eigen verpakking mee te nemen. Winkeliers zitten vaak ook met het plasticgebruik in hun maag en zouden het graag anders zien”.
‘Mijn’ bakker doet in ieder geval niet moeilijk over een eigen of oude broodzak, als ik die meebreng. Actief promoten doet hij het niet: “we willen onze klanten nergens toe dwingen”, zegt hij. De sticker lijkt hem wel een goed idee.
De markt
Deze aarzelende consument neemt de proef op de som op de lokale markt. Mijn meegebrachte bakjes veroorzaken, tot mijn verrassing, geen verbaasde blikken. Het komt wel vaker voor, vertelt de notenverkoper. “Het zijn een paar vaste klanten”. Verder bromt de slager wat, maar over het algemeen lijken de marktkramers alles prima te vinden. Zolang ze hun waar maar verkopen. Ondertussen kijk ik met verbazing naar het plastic tassengebruik. Ik zie driekwart van de bezoekers met een gekregen of gekocht plastic zakje van de markt lopen. Want ondanks het verbod op het weggeven van plastic tasjes van 2016, krijg je ze op de markt gewoon mee.
“De klant wil het nou eenmaal”, geeft de groenteboer als reden. Hij zit al automatisch met z’n hand bij de plastic tasjes als ik wil afrekenen. Het blijkt een vicieuze cirkel; de marktkooplui zeggen dat de klant het verwacht, maar de klant neemt het tasje aan omdat ze op de markt nog steeds gratis zijn en als vanzelfsprekend aangeboden worden.
Buzz
Pals voelt een 'buzz' ontstaan. “Consumenten krijgen het gevoel dat ze zelf iets kunnen doen aan dat o zo grote plasticprobleem. Je hoeft niet meteen helemaal plasticloos door het leven. Het leuke hiervan is dat je klein kunt beginnen en je elke dag een klein stapje meer kunt zetten. Zo voel je echt dat je deel bent van de oplossing, niet het probleem. We delen op onze Facebook-pagina daarom ook bewust elke dag een tip of inspirerend bericht waar je gelijk mee aan de slag kunt. We zien dat het ledenaantal daar explosief toeneemt. Er ontstaat echt een maatschappelijke beweging, geweldig toch!”
Zero Waste Nederland roept winkeliers en ambassadeurs (zogeheten Zero Waste Heroes) op om de stickers bij hen te bestellen en te verspreiden. Zo wordt het een beweging, gedreven door de community. Pals: “We hebben ondertussen 26 lokale communities waarvan er een stuk of 10 zijn ontstaan door deze actie alleen al.”
Wat ook helpt: neem een fietstas. Daar kun je heel makkelijk zakken en tassen in meenemen.
Dit artikel afdrukken
Focus op minder weggooien, in plaats van alleen op meer recyclenConsumenten kunnen zelf ook iets doen, vindt Zero Waste Nederland. De stichting-in-oprichting wil Nederland aanzetten tot actie aan de bron. “Focus op minder weggooien, in plaats van alleen op meer recyclen,” zegt oprichter Elisah Pals.
In december startte Pals een actie met een raamsticker (zie foto hierboven) voor winkels, organisaties en horecazaken. De middenstand laat er mee weten dat zelf meegebrachte bakjes, bekers en broodzakken welkom zijn.
De aanvragen voor de stickers blijven binnenstromen, volgens Pals. Ondertussen zijn er zo’n 2.500 verspreid.
Waren het in het begin vooral ‘early adopters’, ondertussen omarmen ook grotere organisaties zoals MKB-verenigingen en gemeentes de actie. Zo bestelde koffie- en theespecialist Simon Lévelt stickers voor alle 43 vestigingen. Ook andere ketens tonen inmiddels interesse.
De bewuste maar aarzelende klant
De sticker nodigt partijen van 2 kanten uit, zegt Pals. De bewuste, maar aarzelende klant enerzijds, de winkeliers anderzijds. “Het is een vriendelijke uitnodiging dat het helemaal oké is om je eigen verpakking mee te nemen. Winkeliers zitten vaak ook met het plasticgebruik in hun maag en zouden het graag anders zien”.
‘Mijn’ bakker doet in ieder geval niet moeilijk over een eigen of oude broodzak, als ik die meebreng. Actief promoten doet hij het niet: “we willen onze klanten nergens toe dwingen”, zegt hij. De sticker lijkt hem wel een goed idee.
Winkeliers zitten vaak ook met het plasticgebruik in hun maag en zouden het graag anders zienJe meegebrachte koffiebeker laten vullen bij koffietentjes zonder sticker in Den Haag is ook meestal geen probleem. Op NS-stations kun je tegenwoordig - met korting - een eigen beker gebruiken. ‘Mokkende’ reizigers lieten in een kleine 3 maanden tijd 60.000 keer koffie, thee of chocolademelk schenken in een meegebrachte beker.
De markt
Deze aarzelende consument neemt de proef op de som op de lokale markt. Mijn meegebrachte bakjes veroorzaken, tot mijn verrassing, geen verbaasde blikken. Het komt wel vaker voor, vertelt de notenverkoper. “Het zijn een paar vaste klanten”. Verder bromt de slager wat, maar over het algemeen lijken de marktkramers alles prima te vinden. Zolang ze hun waar maar verkopen. Ondertussen kijk ik met verbazing naar het plastic tassengebruik. Ik zie driekwart van de bezoekers met een gekregen of gekocht plastic zakje van de markt lopen. Want ondanks het verbod op het weggeven van plastic tasjes van 2016, krijg je ze op de markt gewoon mee.
“De klant wil het nou eenmaal”, geeft de groenteboer als reden. Hij zit al automatisch met z’n hand bij de plastic tasjes als ik wil afrekenen. Het blijkt een vicieuze cirkel; de marktkooplui zeggen dat de klant het verwacht, maar de klant neemt het tasje aan omdat ze op de markt nog steeds gratis zijn en als vanzelfsprekend aangeboden worden.
Buzz
Pals voelt een 'buzz' ontstaan. “Consumenten krijgen het gevoel dat ze zelf iets kunnen doen aan dat o zo grote plasticprobleem. Je hoeft niet meteen helemaal plasticloos door het leven. Het leuke hiervan is dat je klein kunt beginnen en je elke dag een klein stapje meer kunt zetten. Zo voel je echt dat je deel bent van de oplossing, niet het probleem. We delen op onze Facebook-pagina daarom ook bewust elke dag een tip of inspirerend bericht waar je gelijk mee aan de slag kunt. We zien dat het ledenaantal daar explosief toeneemt. Er ontstaat echt een maatschappelijke beweging, geweldig toch!”
Zero Waste Nederland roept winkeliers en ambassadeurs (zogeheten Zero Waste Heroes) op om de stickers bij hen te bestellen en te verspreiden. Zo wordt het een beweging, gedreven door de community. Pals: “We hebben ondertussen 26 lokale communities waarvan er een stuk of 10 zijn ontstaan door deze actie alleen al.”
Wat ook helpt: neem een fietstas. Daar kun je heel makkelijk zakken en tassen in meenemen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Jammer dat je maar 1 antwoord kan kiezen.
En ik vraag bij het bestellen van het sap voor mij kinderen of het rietje van plastic is.
Is het antwoord 'ja' is zeg ik (beetje betweterig dat wel), nee dan hoeven wij die niet.
Grootste deel van die plastic discussie is feel-good symboolpolitiek. Mijn eigen dochter wil ook dolgraag dat we met eigen potten en flessen naar de winkel gaan, maar als ze dan een keer in het weekend naar een vriendin gaat, dan wil ze met de auto gebracht worden omdat het regent.
Ritje van 5 km, halen en brengen kost ongeveer evenveel grondstoffen als 200 plastic tassen.
Appels, peren,
En dat doe jij dan?
We zijn allemaal schuldig. Ik probeer bewust te zijn waar ik kan. Heilig is niemand.
Ik ga niet rijden, nee, maar meestal is er dan wel iemand anders die het wil doen.
Het idee dat "alle kleine beetjes helpen" is juist contraproductief, omdat die kleine beetjes maar een heel klein beetje helpen, en dat we daardoor de grote dingen laten liggen.
Het veranderen van consumentengedrag lijkt mij geen klein beetje, maar de kern van de zaak.
Ik vind het altijd lastig in discussies als iemand stelt: "Ja, ik douche gewoon lang, 'ze' moeten maar eens in China iets gaan doen aan het klimaat."
Los van het feit dat ze in China al best veel doen, vind ik het ethisch onzin om niet zuinig te zijn.
Als ik echt vervelend wil zijn heb ik flauwe debattrucjes bedacht:
Het vegetariërs argument:
Beter Leven Keurmerk? Het gebrek aan dierenwelzijn is China veel groter, en trouwens, dat varken is toch al geslacht het is zonde om het niet op te eten.
Je kunt het nog een stapje opschalen: de kinderporno-variant.
Ja, ze moeten in Zuid-oost Azië kijken, daar is het probleem pas echt groot, daar moeten ze eerst wat aan doen. En trouwens die foto's zijn toch al gemaakt, dan maakt het toch niet uit dat ik er ook nog naar kijk..
Krijg je heel vijandige reacties van moet ik zeggen..
Maar je plaatst mensen wel in de mist over hun denkwijze: Aan probleem X hoef ik niks te doen, want dat probleem en de oorzaken zijn in land Y veel groter dan hier. Laten 'ze' daar maar beginnen.
ík begin dus hier, zelf.