Nederland is met 90,3 miljard euro de op één na grootste exporteur van landbouwgoederen van de wereld, na de Verenigde Staten. Landbouwgoederen zijn goed voor bijna een vijfde van de totale Nederlandse goederenexport (18,2 procent in 2018). De landbouwexport is voor 72,4 procent van Nederlandse makelij.

De import van landbouwgoederen wordt voor 2018 geraamd op 61,4 miljard euro en dat is 0,5 procent meer dan in 2017. Het landbouwhandelsoverschot komt uit op 28,8 miljard euro, iets lager dan een jaar eerder. Dit is bijna 58 procent van het totale goederenhandelsoverschot.

Prijsontwikkelingen spelen een belangrijke rol bij de geringe waardegroei van de in- en uitvoer. De import en de export groeien namelijk allebei in volume, maar deze groei wordt vrijwel tenietgedaan door prijsdalingen. In 2017 waren de prijzen zowel bij de import als de export nog aanzienlijk hoger dan een jaar eerder.

CBS landbouwexport

Sierteelt, zuivel, vlees, groenten en fruit meest uitgevoerd
Sierteelt, zoals bloemen, planten, bloembollen en boomkwekerijproducten, had in 2018 met 9,2 miljard euro de hoogste exportwaarde. De exportwaarde van sierteelt was circa 3 procent hoger dan in 2017. Zuivel en eieren (8,5 miljard euro), vlees (8,1 miljard), groenten (6,6 miljard) en fruit (6,0 miljard) staan ook in de top vijf van meest uitgevoerde landbouwgoederen in 2018. De exportwaarde van fruit was circa 8 procent hoger dan in 2017. De fruitexport is wel voor ruim drie kwart wederuitvoer van fruit dat in andere landen dan Nederland geproduceerd is, terwijl de landbouwexport als geheel dus voor bijna drie kwart van Nederlandse makelij is.

CBS landbouwgoederen naar exportwaarde

Kwart landbouwexport naar Duitsland
De top tien belangrijkste afnemers van de Nederlandse landbouwexport in 2018 is dezelfde als in 2017. Deze tien landen zijn gezamenlijk goed voor 72 procent van de totale export. Naar Duitsland gaat 22,8 miljard euro (25 procent), gevolgd door België (11 procent), het Verenigd Koninkrijk (10 procent) en Frankrijk (9 procent). Naar drie van de vier bestemmingen was de exportwaarde ongeveer 1 procent lager dan in 2017. Alleen naar België was er een lichte groei. In het geval van Duitsland gaat het om een afname van circa 300 miljoen euro. De export naar China en Polen nam in 2018 duidelijk toe met respectievelijk 3 en 4 procent.

CBS exportbestemmingen

'Indrukwekkende positie'
In de Nederlandse pers blijft de afvlakking van de groei niet onopgemerkt. Groei landbouwexport 'amper toegenomen', 'stagneert', 'nauwelijks gegroeid'. Landbouwminister Carola Schouten is niet pessimistisch, zegt ze: "Er zit nog steeds groei in en we hebben een indrukwekkende positie als het gaat om landbouwproducten." Wereldwijd staat Nederland, na de VS, op de tweede plaats als grootste landbouwexporteur.

Nieuwe strategie
In een reactie op de cijfers laat LTO Nederland weten trots te zijn op de positie van de Nederlandse landbouwsector. “Nederland oogst wereldwijd lof voor zijn landbouwsector. Omdat we goed voedsel produceren, en omdat we dat op een duurzame manier doen. Daar mogen we trots op zijn,” aldus Marc Calon, voorzitter LTO Nederland. “Met onze export leveren we een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie. Het is een voedingsbodem voor innovatie. Nederlandse boeren en tuinders, maar ook de rest van de keten, zoeken dagelijks naar oplossingen rondom het klimaat, biodiversiteit en het sluiten van kringlopen. We lopen voorop, juist omdat we zo’n sterke positie op de wereldmarkt hebben.”

Calon houdt vast aan het bekende beeld dat Nederlandse boeren al decennia hanteren: Nederland voedt de wereld. Maar hij past het lichtjes aan. Boven het persbericht waarin zijn mening is opgenomen staat: "Innovatiekracht Nederlandse boeren en tuinders voedt de wereldmarkt". Daarmee schuift LTO al een beetje op van het verkopen van eten naar het verkopen van technologie aan de rest van de wereld.

Minder export van voedsel en meer technologie; dat lijkt de nieuwe strategie.
Dit artikel afdrukken