Om de pers te verrassen ging hij eerst even langs bij de gemeenteraad van het dorpje Gasny. Vervolgens luisterde hij naar en sprak hij zes uur lang met 600 Normandische burgemeesters in een eenvoudige hal in de Normandische plaats Bourgtheroulde over het grote debat en wat daarin allemaal gezegd kan, mag en moet worden. Onvermoeibaar en gedetailleerd beantwoordde hij hun vragen.

De straat oversteken en aan het werk
Niets is taboe, zei de president. Ook zei hij dat niet alle problemen naar ieders tevredenheid opgelost zullen kunnen worden, maar dat het van belang is vast te stellen wat wel en wat niet kan en dat hij daarna met een duidelijke opdracht verder kan. In de Franse pers en op Reuters viel aanvankelijk een alweer provocerende uitspraak op, die in lijn was met woorden die hem vorig jaar zeer kwalijk werden genomen. Hij zei toen tegen een werkloze jongeman dat werk vinden niet moeilijk is als je het maar wilt vinden en bereid bent te werken. "Steek de straat over en je vindt werk", zei hij.

Mensen die 'déconnent'
Na verschillende weken van gele hesjes-protesten bond de president in met dergelijke taal. In zijn nieuwjaarsboodschap kwam zijn offensieve toon weer terug. Gisteren kwamen de woorden er weer bij: er zijn mensen die willen werken en mensen die het er 'flink van nemen' (qui déconnent) om de staat een loer te draaien en niet te hoeven werken.

Reuters noteerde het onmiddellijk als een 'onvergeeflijke fout'. Toch lijkt de president het doelbewust te doen.

Uit gesprekken met goede bekenden uit traditioneel zuidelijk-linkse milieu's in de Languedoc weet ik uit persoonlijke ervaring dat er 'gewone' Fransen zijn die zich ergeren aan het feit dat zij werken voor amper €1.750 per maand, terwijl er 'hele volksstammen' (ik citeer mijn gesprekspartners) zijn die je precies kunnen uitleggen hoe je door niet officieel samen te wonen, wel een kind te hebben en je terug te trekken in een huisje waar je je eigen energie opwekt eenvoudig €2.750 zonder werken kunt binnen harken.

Macron won de slag bij Bourgtheroulde
Macron weet dat de staatsfinanciën de bijna 10% werkloosheid in Frankrijk niet meer op kunnen brengen. De mentaliteit moet veranderen, vindt hij en daar houdt hij aan vast.

Napoléon als voorbeeld?
Het grote land zit bovendien met hoge kosten omdat de van oudsher uitstekende diensten (medische en administratieve infrastructuur en winkels) snel verdwijnen. Het platteland wordt onleefbaar en het geld dat de staat heeft, wordt besteed in de steden. Om zich te legitimeren voor zijn aanpak, lijkt hij te gokken op de houding van de noeste werkers die wel de straat oversteken versus die van de 'uitvreters' (een andere vertaling van de mensen 'qui déconnent'). Die twee groepen weten heel goed hoe ze moreel tegenover elkaar staan. Het is niet ondenkbaar dat de historisch en cultureel breed gevormde Macron zich laat inspireren door Napoléon die met zijn volksstemmingen 'als beste kandidaat voor de klus' op een soortgelijke manier de handen voor zijn beleid bij het volk op elkaar wist te krijgen. Napoléon was de volkskeizer die een einde maakte aan de chaos en terreur die de eerste republiek na de revolutie van 1789 had veroorzaakt.

De onderstaande tweet maakt die interpretatie van Macrons optreden plausibel. Hij zegt in de daarin opgenomen slotwoorden van zijn optreden in Bourgtheroulde dat hij zich direct (lees: in plaats van via verkozen volksvertegenwoordigers en de ingewikkelde lagen van parlementen die Frankrijk telt) wil legitimeren in een nieuwe vorm van democratie. Die zal 'tijd besparen', 'zorgen voor nuttige confrontaties' in plaats van 'eeuwige conflicten' en de Franse samenleving in een nieuwe tijd binnenbrengen. 'Het is een risico', zegt hij, maar een gecalculeerd risico. Een andere weg is er niet meer, zo laat hij voelen en dus speelt hij het hard en kwetsbaar.

Zijn slotwoorden - in overhemd, met opgestroopte mouwen - leverden hem een lange staande ovatie op van de burgemeesters. De dag was begonnen met kritiek in alle media van de gele hesjes: 'het is alweer Macron aan het woord'. Die geluiden verdwenen aan het einde van de dag; Macron won de slag bij Bourgtheroulde.


BMFTV bracht de gehele middag in een live-serie die nog steeds te bekijken is (in het Frans).

De gehele bijeenkomst in Bourgtheroulde (zes uur TV, franstalig) is te bekijken via deze link:


Sinds gisteren is de officiële website van het Grand Débat open; iedereen kan zich inschrijven om mee te doen of op de hoogte te worden gehouden.
Dit artikel afdrukken