Deze tekst verscheen afgelopen vrijdag onder de titel 'Gele hesjes schakelen 2 op de 3 flitsers uit en Franse boeren trekken ook hesjes aan'. Dick Veerman hield het verloop van de dag bij en versloeg die in enkele commentaren onder de hoofdtekst (vanaf #2). Zijn conclusie: de uitkomst en het verloop van het protest en de interactie tussen bestuur en volk blijven onvoorspelbaar.
De beweging van de gele hesjes begon als een protest tegen een heel scala aan maatregelen die het leven voor de gewone Fransman onbetaalbaar maakten. Zoals de 'als paddenstoelen uit de grond opschietende radarcontroles'. De Bretonse Jacline Mouraud vroeg zich spottend af wat de staat eigenlijk met het geld deed dat die opbrengen. Ze bedoelde: extra belasting innen om de kas te vullen. Dat verarmt de burger en is een belangrijke reden voor de protesten.
Volgens de Franse Rekenkamer brachten de 3.200 radars langs de snelwegen in 2017 ruim €1 miljard in het laatje. Geen wonder dat de gele hesjes de radarpalen weten te vinden: 60% van de radarposten langs de Franse snelwegen zou vernield of onbruikbaar gemaakt zijn, meldt De Morgen. Christophe Castaner, de minister van Binnenlandse Zaken, toont zich verbolgen over de sabotage van staatseigendommen door het volk.
De 'beweging' verbreedt zich verder. Op Twitter deden beelden van een boerenprotest de ronde. Onder verwijzing naar de vele zelfmoorden onder Franse boeren 'verhingen' zich verschillende protesterende boeren symbolisch aan bomen. Gekleed in gele hesjes.
Boeren zijn in Frankrijk geduchte protesteerders, zoals in de zomer van 2015 voor het laatst massaal zichtbaar werd. Als zij zich aansluiten bij de hesjes-beweging, staat Frankrijk op zijn kop. Boeren kunnen van oudsher rekenen op begrip onder grote delen van Franse bevolking die de boer ziet als hoeder van een levensstijl die ook de identiteit van het volk garandeert.
Onzeker is waar het epicentrum van de hesjes-acties komend weekend zal liggen. Naast Parijs en de wijk La Défense lijkt volgens de Franse media Bourges ditmaal een hoofdrol te gaan vervullen.
Des agriculteurs se pendent à des arbres devant leur préfecture.
— Konbini news (@konbininews) January 9, 2019
Ils rejoignent les gilets jaunes pour alerter sur leurs conditions de vie. pic.twitter.com/bCG0a8oyl5
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Mij zijn ook al de talrijke ingepakte flitspalen opgevallen. Dit (steeds meer flitspalen), en de reductie van de snelheid van 90 naar 80 (waardoor er vaak maar 60 a 70 werd gereden) en de verhoging van de accijnzen zat de plattelands-'dieselaars' behoorlijk dwars. (+ nog andere lastenverhogingen). Hooghartig vanuit 'Parijs' besloten, de diverse maatregelen, zo is de visie bij velen.
In Parijs en Bourges is het tot op heden rustig, ondanks de wel degelijk in aantallen van duizenden aanwezige hesjes in Parijs en vele honderden in de provinciestad Bourges (waar de hesjes heen trokken vanwege de naam: 'un bourge' is een 'bourgeois', wij zouden tegenwoordig zeggen 'elite'). De tochten door de stad gaan nu beginnen.
Tot op dit moment wordt het nieuws over de hesjes overschaduwt door de explosie in een bakkerij aan de Rue de Trévise. Die is - weten we inmiddels - het gevolg niet van een aanslag of bom, maar van een gasexplosie. Gevolg: 36 gewonden, waarvan 12 zwaar.
Wel legden velen waarschijnlijk de link met een speech die Macron gisteren hield voor de Franse bakkersorganisatie. Daarin zei hij wat de Fransen niet graag horen: je moet een beetje moeite doen voor een baan (in zijn woorden je moet notie hebben van 'le sens de l'effort'). Heel het land sprak erover: hoe kon hij zo stom zijn om net voor de protesten weer zo te provoceren?
Nog meer opvallends: de populariteit van de president en zijn premier stijgen weer, terwijl de steun aan de hesjes wat terugloopt (maar niettemin op ruim boven de 60% blijft)
Vanmiddag weten we meer hoe deze dag verloopt. Parijs en Bourges zijn in staat van gepantserde paraatheid. In ons dorp (25 mensen) zijn geen gilets jaunes. Wel sympathisanten én tegenstanders.
Nog een update tot nu: 32.000 hesjes in totaal, 6.300 in Bourges en 8.000 in Parijs. Geen grote incidenten.
De commentaren variëren van: dit is een gevoel dat niet weg te managen valt tot 'nou is het wel mooi geweest' (na 9 weken).
Jongste schatting van het totale aantal hesjes vandaag: circa 85-90.000 (ik lees verschillende cijfers).
Geen grote vernielingen. Wel hier en daar mensen, waaronder journalisten, in elkaar geslagen door hesjes in de provincie.
Einde avond: we houden het gewoon op 84.000. Flink meer dan vorige week en rond het einde van het jaar. De protesten leken toen nog maar 30.000 mensen op de been te kunnen brengen.
Interessant waren voor mij - als sociologisch geïnteresseerde - de vele analyses. Is het onzin? Nee, dit gaat nog lang niet weg. Ik had er de afgelopen 3 weken vele gesprekken over met Fransen. Het land snapt het zelf goed:
- de geweldige, maar verarmde verzorgingsstaat is 'op'
- fundamenteel is er een stroom - ook onder 'gewone mensen' - die zegt 'ga maar werken' (zoals Macron zegt)
- tegelijk is er die grote groep die weet hoe het was en is (je kunt in Frankrijk wonen en nooit werken en toch leven van een uitkering) en vasthoudt aan die verworvenheden
De interessantste analyse die ik vandaag heb gehoord is deze: Macron gaat het Grote nationale debat in met de bedoeling het parlement te omzeilen via de directe democratie. Een Bonapartistisch project, naar Napoléon de keizer van het volk nadat Robespierre de revolutie van 1789 tot een terreur had omgevormd.